Ben de Pater (en anderen) - Denken over regio's

1 Degeografievan regio’s, regio’s indegeografie

Opgave1.1 BezoekeensdewebsitevanBaden-Württemberg (www.baden-wuerttemberg.de) of eenandere regionaar keuze, enbeziehoe zij zichals regiopresenteert.

1.2

Regio’s inde socialegeografie De voorgaande voorbeelden uit de sfeer van economie en demografie, po- litiek en bestuur, cultuur en ruimtelijke planning, laten zien dat regio’s en regionale verschillen tot opdedagvanvandaagbelangrijk zijn. Dat is goed nieuws voor de geografie, die van oudsher gespecialiseerd is in de studie van regio’s en verschillen tussen regio’s. Daaraan ontleent ze een deel van haarbestaansrecht. De aandacht van geografen voor regio’s is echter niet altijd even groot geweest. Vooral in de jaren zestig en zeventig was de interesse beschei- den– zoalsdestijds inde samenlevingals geheel ookminder aandachtwas voor regionalismedan tegenwoordig. Dat hing samenmet deveronderstel- lingdatwetenschappersalgemeengeldendewettendienden te formuleren. Het lichtendevoorbeeldvoorde toenmalige trendsetters vandesocialegeo- grafie, die bekendstonden als ‘ruimtelijke analysten’ ( spatial analysts ), wa- ren de natuurwetenschappen. Deze disciplines hadden grote vooruitgang geboekt enprestige verworvendankzij hun succes bij het zoekennaar na- tuurwetten. Opeenvergelijkbarewijze zouden, zowasdegedachte, ookde socialewetenschappen –de sociale geografie inbegrepen –wettenmoeten formuleren over de structuur en ontwikkeling van samenlevingen en hun gebruikvanderuimte. Zodiendeneconomischgeografenruimtelijkepatro- nenvanbedrijven tebestuderenomzowettenophet spoor tekomen. Ken- den zij eenmaal diewetten, danwaren die patronen verklaard en konden ookvoorspellingenwordengedaan. Welbegrependeaanhangersvande spatialanalysis datdezewettenmin- deronverbiddelijkwarendandenatuurwetten.Erwarenuitzonderingenen afwijkingenmogelijk, en voorspellingen kwamenniet honderdprocent ze- ker uit of blevenmeer globaal dan de voorspellingen in de natuurweten- schappen.Maans-enzonsverduisteringenkunnenopgrondvannatuurwet- tenexactvoorspeldworden, andersdanbijvoorbeeldeconomischecrisesof beurskoersen. Vandaar dat in de socialewetenschappen (en in de ruimte- lijkeanalyse)gezochtwordtnaarwetmatigheden. Invakjargon:hetgaatom probabilistische wetten, niet om deterministische wetten. Sociaalgeografische leerboekenuit de jaren zestig en zeventigwaren in deze geest geschreven. Ze bespraken geen bepaalde landen, regio’s of ste- denmeer, maar ruimtelijke patronen. Regio’swerden slechts nog gebruikt als instrument bij het weergeven van die ruimtelijke patronen (zie figuur 1.1voor eenvoorbeeld). Diepatronen zoudenvanplaats tot plaats, van re

20

Made with FlippingBook Learn more on our blog