006PWIB0016

PROJECTWIJZER 10 Leerjaar 3

Food & Beverage

INDUSTRIEEL DESIGN

MIDDENKADER ENGINEERING

Begeleidershandleiding

Food & Beverage

De opdracht

Ontwerp mobiel productdisplay met verpakkingen voor de introductie van een nieuw product

van

69398073 006PWIB0016

- 1 -

Colofon Deze uitgave is gerealiseerd onder verantwoordelijkheid van de Stichting Consortium Beroepsonderwijs. Directeur en managementteam P. Foppen en L. Fine; B. Huijberts; M. Pelgrum De volgende docenten hebben meegewerkt aan de totstandkoming van deze projectwijzer: T. Derks, L. Hendriks, P. van Passel, R. Krooswijk; P. Siesling; H. Bakker; P. Vrakking Werkgroepleider A.G. Bol Redactie L. Hendriks; M. Brok Omslag/Lay-out Ondanks alle inspanningen is het mogelijk dat de stichting Consortium Beroepsonderwijs niet alle copyrights van de in de uitgave opgenomen illustraties geregeld heeft. Degene die meent alsnog rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met de Stichting. MicrowebEdu © 2009 Stichting Consortium Beroepsonderwijs Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, namelijk elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de Stichting Consortium Beroepsonderwijs. Studio Blanche Foto's/figuren Stichting Consortium Beroepsonderwijs

- 2 -

Inhoudsopgave

1.

Inleiding

4

2.

Organisatie

6 9

- Algemeen/projectbegeleiding - Opdrachtgever/klant - Begeleiding en studiebelasting - Projectmanagement/Bedrijfskunde - Communicatie/Nederlands - Fasenplanning

10 11 11 12 12 14 15 16 18

- Communicatie/MVT

- Leren, Loopbaan en Burgerschap

- Techniek

- Exact

3.

Beroepscontext

20

4.

De opdracht (PSU)

23

5.

Projectvoorwaarden

30

6.

Projectfasen en werkprocessen

34

7.

Evalueren, beoordelen, verantwoorden en kwalificeren (D-A-G)

53

Bijlagen

62

Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6

Projectmanagement in 7 fasen Voorbeeld opbouw projectdossier Voorbeeld inhoud projectdossier Voorbeeld inhoud fasedocument Pure Farm Press Release Reflectie en Assessment

62 63 64 65 66 69

- 3 -

1.

Inleiding

Geachte collega, Evenals alle projectwijzers is ook deze projectwijzer een routebeschrijving die studenten gedurende een aantal weken de weg wijst bij het realiseren van een project. Alle projectwijzers zijn uitgewerkt volgens het didactisch model CGO: Competentie Gericht Onderwijs. Het ontwikkelen van kennis, vaardigheden en een goede (werk)houding vormen samen de garantie dat studenten zich ontwikkelen tot competente beroepsbeoefenaars. Kennis, vaardigheden en houding ontwikkelen studenten het beste door oefening in de praktijk. De opdrachten in de projectwijzers houden nauw verband met realistische projecten. Elke projectwijzer is opgedeeld in projectfasen. Naast vakmatig zaken dienen studenten bij CGO vooral competent gedrag te ontwikkelen, zoals sociaal-communicatieve vaardigheden, werken in teamverband, nauwkeurig blijven werken onder tijdsdruk of oplossingen zoeken voor problemen. U kunt dit proces begeleiden en bewaken. Een wezenlijk onderdeel van het (goed) functioneren van een mens in de beroepspraktijk is het nemen van verantwoordelijkheid. Studenten zijn daarom ook zelf verantwoordelijk voor de wijze waarop hun studie verloopt. De taak van begeleiders op school en in de beroepspraktijk is hen op allerlei manieren te coachen en terzijde te staan. Deze begeleiding kan naarmate de opleiding vordert afnemen. Kenmerkend voor CGO-onderwijs is dat ook medestudenten een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling, de evaluatie en de reflectie naar de student. Diverse betrokkenen observeren de studenten tijdens hun werkzaamheden, zoals docenten, de projectbegeleider, praktijkbegeleiders, maar ook medestudenten. In de laatste fase van het project evalueren de studenten gezamenlijk de resultaten en hun persoonlijke ontwikkelingen. Tot slot evalueert elke student individueel met zijn projectbegeleider de vorderingen die hij heeft gemaakt. Dit gebeurt onder andere tijdens een functioneringsgesprek dat wordt gehouden aan de hand van een door de student geschreven reflectieverslag. Opleiden, evalueren en beoordelen zijn in het CGO-model in elkaar geïntegreerd. Meer informatie vindt u in de begeleidershandleiding van projectwijzer 0, het Basisdocument Middenkader Engineering. Digitale ondersteuning van de projectwijzer, tekeningen, de monitor, de competentiescoretabel e.d. kunt u downloaden via www.consortiumbo.nl. Deze projectwijzer Zowel projectwijzer 10 als 11 zijn geschreven en worden uitgevoerd in complexiteit C. Wat betreft vorm en opzet komen ze overeen met de projectwijzers 12 en 13. Deze worden geschreven en uitgevoerd in complexiteit D. Aan de hand van deze twee projectwijzers kunnen de studenten zich kwalificeren. Projectwijzer 10 en ook 12 zijn voor het werken aan en de verantwoording van kerntaak 1 en 2 van het dossier Middenkader Engineering. De projectwijzers 11 en 13 voor kerntaak 3 en 4. Hierdoor is de realisatiefase geen onderdeel van deze projectwijzer. Deze zal in PW 11 het hoofdbestanddeel zijn.

- 4 -

Projectwijzer 10 kan worden ingezet voor de diverse leerwegen die u als opleidingsinstituut mogelijk aanbiedt. Bijvoorbeeld:

1. Het project uit deze projectwijzer na een BPV-periode 2. Een project uit uw eigen school na een BPV-periode 3. Een project voor een bedrijf na een BPV-periode 4. Een project uit te voeren als een studentenbedrijf/Jong Ondernemen 5. Een project in een duaal traject, dus werken en leren

De projectwijzer is zo opgebouwd dat de student er mee kan werken ongeacht of hij het hierin geschreven voorbeeldproject van leerweg 1 realiseert of een project door middel van een van de andere leerwegen. U hebt de mogelijkheid de beroepscontext en/of de PSU te vervangen door een voor u vertrouwd project of een bedrijfsproject. Ook kunt u projecten toevoegen. Voor verschillende groepen studenten heeft u dan verschillende projecten. Voor de realisatie van de projecten, het ontwikkelen en verantwoorden van competenties, projectmanagement, bedrijfskunde, taalvaardigheid, exact en burgerschap is deze projectwijzer dan nog steeds het goede instrument. Voor leerweg 4, het studentenbedrijf, zal wel aanvullende informatie nodig zijn! Andere projectopdracht Wanneer u de studenten een andere opdracht uit laat voeren dan het in deze projectwijzer omschreven voorbeeldproject, zijn voor de borging van de leerlijn een aantal punten van belang. Deze zijn omschreven onder de projectopdracht (hoofdstuk 4). Als er gekozen wordt voor eigen projecten kunt u de Beroepscontext en de projectvoorwaarden van deze PW wellicht laten staan. Laat de studenten voor alle projectfasen toch gewoon werken met deze PW. Dit borgt voor de niet-technische zaken een ononderbroken lijn in de ontwikkeling. Tevens kunt u de monitor aanpassen op eigen producten. Alle informatie voor de begeleiders staat in de grijze vlakken aangegeven. Alle niet- gearceerde tekst is dezelfde als die in de studentenversie. Wij wensen u veel succes.

- 5 -

2. Organisatie Complexiteit van deze projectwijzer Zoals al in de inleiding geschreven wordt dit project uitgevoerd in complexiteit C. • Omvangrijk project en complexe context • Zelfstandig uitvoeren onder afnemende begeleiding Dit betekent dat het project pittig van inhoud is. Ook als je een bedrijfsproject, of een project in een duaal traject uitvoert, zal het project aan de door jouw school omschreven eisen moeten voldoen. Het betekent ook dat er van je verwacht wordt, dat je het project in een redelijke mate van zelfstandigheid uitvoert. Kerntaken en werkprocessen Met deze projectwijzer werk je aan kerntaak 1 en 2 van het kwalificatiedossier Middenkader Engineering met de daarbij behorende werkprocessen. Dit betekent dat je aan de hand van dit project kunt leren ontwerpen, tekenen, calculeren. Je leert bovendien de uitvoering van het project voor te bereiden. Beoordeling De beoordeling vindt plaats doordat je beoordelaars vaststellen of je de werkprocessen competent uitvoert volgens het gestelde complexiteitsniveau. Welke competenties wanneer beoordeeld worden, hoe dat gedaan wordt en welke producten er eventueel bij horen, staat telkens onder de projectfasen aangegeven. De mate van competent zijn, breng je door de uitvoering en de te ontvangen feedback/beoordeling op een steeds hoger niveau. In deze projectwijzer gaat het om de volgende kerntaken, werkprocessen en competenties. Kerntaak 1: Ontwerpt producten of systemen Werkproces 1.1: Verzamelen en verwerken van productiegegevens Competenties: • Analyseren • Instructies en procedures opvolgen • Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten Werkproces 1.2: Uitwerken van ontwerpen Competenties: • Instructies en procedures opvolgen • Samenwerken en overleggen • Vakdeskundigheid toepassen Werkproces 1.3: Kiezen materialen en onderdelen Competenties: • Materialen en middelen inzetten Werkproces 1.4: Maken van een kostenberekening Competenties: • Formuleren en rapporteren • Samenwerken en overleggen Kerntaak 2: Bereidt productiewerk voor Werkproces 2.1: Verzamelen en verwerken van productiegegevens Competenties: • Analyseren • Instructies en procedures opvolgen • Samenwerken en overleggen Werkproces 2.2: Maken van een tekening(pakket) Competenties: • Instructies en procedures opvolgen • Samenwerken en overleggen • Vakdeskundigheid toepassen Werkproces 2.3: Organiseren van mensen en middelen Competenties: • Formuleren en rapporteren • Plannen en organiseren • Samenwerken en overleggen

- 6 -

Projectgroep Wanneer je een duaal traject volgt, voer je dat alleen of samen met anderen uit. Als het project op school wordt gerealiseerd kun je het beste in een projectgroep van ongeveer vier leden werken. Eén van de groepsleden functioneert als projectleider. De projectleider kan gedurende deze periode competenties ontwikkelen om leiding te geven aan mensen en aan een werkproces. Taken die de projectleider in deze periode op zich neemt, zijn onder andere: • voorzitter bij overleg met de projectgroep • de werkzaamheden binnen de projectgroep verdelen • alle informatie in een map oftewel het projectdossier verzamelen Bij projectwijzer 11, 12 en 13 kunnen andere studenten deze rol vervullen. Het is de bedoeling dat iedereen, aan het einde van leerjaar 4, een keer als project(groep)leider heeft gefunctioneerd. Van de projectleider als voorzitter wordt verwacht: • het voorbereiden van de bijeenkomsten (agenda, tijdsindeling, knelpunten) • het aanstellen van een notulist • het afwikkelen van de agendapunten in afgesproken volgorde • het leer- en samenwerkingsproces goed laten verlopen (spreektijd, samenvattingen geven, stimuleren, besluiten nemen, bemiddelen bij conflicten) Aanpak van het project Verdiep je eerst goed in het project, de beroepscontext, de opdracht en de eisen die gesteld worden. Om je competente gedrag groei door te laten maken zul je steeds zelfstandiger moeten leren werken. Bij het opstarten en afsluiten van de projectfasen zal waarschijnlijk geen projectbegeleider meer aanwezig zijn. Wel zul je wekelijks een gesprek hebben met de opdrachtgever en kun je op verzoek je begeleider spreken. Om je te kwalificeren dien je individueel aan te tonen dat je de kerntaken in complexiteit D uit kan voeren. Daartoe kan de opdracht om te ontwerpen, te tekenen en te calculeren verdeeld worden over het aantal studenten in de projectgroep. Dan kan ieder zijn eigen deel verantwoorden. Mogelijk zullen je begeleiders bij nog een aantal opdrachten aangeven dat deze individueel gemaakt en verantwoord moeten worden. Aan de hand van projectwijzer 11 kun je waarschijnlijk je eigen project realiseren. Persoonlijke ontwikkeling Bij dit project kun je nog oefenen om kerntaak 1 en 2 competent uit te voeren. Bij het werken aan PW 12 dien je te bewijzen dat je het in complexiteit D kan. De manier van werken, de opdrachten en de manier van verantwoorden zijn daarom al vergelijkbaar met die van PW 12. Tijdens het project wordt in de definitiefase een Plan van Aanpak gemaakt en maak je voor jezelf een mini-POP. Het is heel belangrijk dat je in dit mini-POP zaken invult waarvan je denkt dat je een achterstand hebt. Denk daarbij vooral eens aan bepaalde competenties. Als het goed is, kun je steeds beter eigen keuzes te maken. Een belangrijk onderdeel van deze projectwijzer is dat je door middel van een reflectieverslag leert aan te tonen dat je competent hebt gehandeld. In projectwijzer 0, het Basisdocument voor deze opleiding, vind je meer over persoonlijke ontwikkeling, structuur van de opleiding en manieren van studeren. • namens de groep communiceren met de begeleiders • het evaluatiegesprek aan het einde van het project leiden

- 7 -

Aan het einde van leerjaar 3 ga je wellicht deelnemen aan een landelijk examen rekenen. Het is daarom verstandig een dossier aan te leggen en in overleg met de docent exact te oefenen en proeftentamens te doen. Het is natuurlijk handig om tijdens dit leerjaar te kijken hoe ‘rekenen’ kan worden toegepast in de techniek. Verdiep je wat meer in technische berekeningen, hierdoor is het rekenexamen eenvoudiger te behalen. Voor doorstuderen moet je ruimschoots aan het vereiste niveau van het raamwerk voldoen. Meer informatie over het raamwerk vind je op: http://www.fi.uu.nl/mbo/raamwerkrekenenwiskunde/ Of neem contact op met je docent Exact.

- 8 -

• ALGEMEEN / PROJECTBEGELEIDER Complexiteit

Wellicht is het goed met de studenten over de complexiteit van de projecten en de projectwijzers te spreken. Ook om hen er van te overtuigen dat ze om zich te kwalificeren redelijk zelfstandig een project dienen te realiseren en dat ze zich op een bepaalde manier

individueel moeten bewijzen. Kerntaken en werkprocessen

Zoals in de studententekst is omschreven, beperkt deze projectwijzer zich tot kerntaak 1 en 2. Maar het is dan ook de bedoeling dat de studenten deze periode ver komen voor wat betreft het op een bedrijfsmatige manier ontwerpen en tekenen en het leren calculeren en het werk voorbereiden voor een project op locatie. Dit in samenhang met de beroepsondersteunende activiteiten. Beoordeling Hoe er beoordeeld kan worden staat telkens bij de beoordeling aangegeven. Dit is de manier zoals dat bij de kwalificerende projecten gaat gebeuren. Projectgroep Bij deze projectwijzer is de projectgroep een onderdeel van een bedrijf. Gedurende de periode van PW 10, 11, 12 en 13 adviseren wij de studenten in projectgroepen van 4 te laten werken. Hierbij vervult bij toerbeurt één van de studenten de functie van projectleider. Iedere student zal daardoor de mogelijkheid krijgen competenties te ontwikkelen die behoren bij het leiding geven. De projectleider heeft o.a. de volgende taken: • Voorzitten • Werkzaamheden verdelen • Het proces leiden • Het projectdossier beheren De taken die hij uitvoert, zijn gerelateerd aan de kerntaken ‘Begeleidt en stuurt het werkproces’ en ‘Begeleidt medewerkers’. Als de projectwijzer wordt ingezet bij een duaal traject, dan zal de student zich waarschijnlijk individueel bekwamen. Aanpak van het project en begeleiding Studenten dienen met deze projectwijzer zo zelfstandig mogelijk te werken. Wekelijks hebben ze een voortgangsgesprek met hun opdrachtgever en met hun projectbegeleider. Als deze rollen door docenten worden vervuld, stellen wij voor om voor het gesprek met de opdrachtgever minimaal een half uur per week uit te trekken en voor een gesprek met de (technisch) projectbegeleider minimaal 45 minuten per week per projectgroep. De ervaring leert dat deze gesprekken het best gevoerd kunnen worden tijdens praktijkuren, in de praktijkomgeving, als de rest van de studenten werkt onder begeleiding van een instructeur. Bij bedrijfsprojecten en minionderneming is dat natuurlijk afhankelijke van uw mogelijkheden en van de mogelijkheden van het bedrijf om hier invulling aan te geven. De projectbegeleider is vooral gast bij een wekelijks overleg van de studenten en kan hen vraaggestuurd helpen hun project te realiseren. Aan de hand van projectwijzer 11 kunnen de studenten hun zelf ontworpen project uitvoeren. U kunt er ook voor kiezen dat studenten het project van een andere groep uitvoeren. Dit om hen te laten ervaren hoe belangrijk goede schriftelijke communicatie is. Of de studenten te leren goed op te letten en te vragen bij de presentatie van die andere groep.

- 9 -

Ontwikkeling van de student Tijdens de definitiefase maakt de student een Plan van Aanpak en een mini-POP. Hierin kan hij leerdoelen voor deze periode omschrijven. Laat de leerdoelen vooral ook over competent gedrag gaan. Bij deze projectwijzer wordt extra aandacht besteed aan zelfreflectie en aan het schrijven van een reflectieverslag. Door middel van een reflectieverslag zal de student in het kwalificerende traject soms competent gedrag aan moeten tonen. Het is goed hem daar in deze fase op voor te bereiden. Om persoonlijke vaardigheden te ontwikkelen, maar ook omdat de student zich individueel dient te kwalificeren, kan elke student een aantal producten individueel maken. Daarom adviseren wij de studenten elk een eigen deel van het totaalontwerp te laten maken, te laten tekenen en te laten calculeren. Zij kunnen dat dan ook individueel verantwoorden tijdens de eindpresentatie. Het is belangrijk dat de student een onderzoekende en actieve houding ontwikkelt. De belangrijkste eindproducten van dit project Als het project uit deze projectwijzer wordt gerealiseerd zijn de belangrijkste eindproducten: • 3 conceptvoorstellen voor het mobiel productdisplay voor het vervolgproject in projectwijzer 11 • 2 uitgewerkte verpakkingsvoorstellen met set tekeningen • Zichtmodellen verpakkingen • Kostprijsberekening van zichtmodel en de werkelijke producten • Testmodellen verpakkingen • Technisch onderzoek voor mobiel productdisplay • Voorbereiding op de ontwikkeling en uitvoering van het prototype • OPDRACHTGEVER/KLANT De opdrachtgever is éé n van de genodigden bij een wekelijks overleg van de studenten en kan vraaggestuurd begeleiden en richting geven aan het project. De opdrachtgever: • heeft elke week overleg met de projectgroep of met de projectleider van de groep. • bepaalt op voorstel van de studenten alle overleg-, oplever- en presentatiemomenten. Deze momenten worden in het Plan van Aanpak bij de definitiefase zichtbaar en goedgekeurd of bijgesteld. • bepaalt of de opdrachten uit deze projectwijzer allemaal gedaan moeten worden, zowel voor wat betreft het proces als de producten. • kan wijzigingsvoorstellen aan de studenten voorleggen. • geeft eventueel aanvullende opdrachten aan de studenten. • bepaalt op voorstel van en in overleg met de studenten hoe het eindproduct er uit gaat zien en hoe het gaat werken. • neemt de door de projectleider en eventuele begeleiders ondertekende fase-, beslisdocumenten en het servicedocument in ontvangst. Beoordeelt deze en geeft een Go voor het vervolgen van het project. • kan samen met de studenten de tijd bewaken. • is aanwezig bij de presentatie. Studenten presenteren vooral voor de opdrachtgever. • is samen met de projectbegeleider de belangrijkste beoordelaar van de producten en van de mate van competent zijn van de studenten. Als de opdrachtgever in het kader van de drieslagmethode of werkelijk buitenlands/internationaal is, zal de voertaal geregeld Engels zijn, in zowel gesproken woord en geschrift. Dit vergroot natuurlijk de mogelijkheden Engelstalige producten te maken in de vijf vaardigheden op de vereiste CEF-niveaus.

- 10 -

Advies fasenplanning op weekbasis Week 1 2 3

4

5

6

7

8

Oriëntatie Definitie Ontwerp Werkvoorbereiding Oplevering Nazorg Bovenstaande planning is een advies. U kunt daar naar eigen inzicht van afwijken.

BEGELEIDING EN STUDIEBELASTING Advies lessentabel

Praktijk/practicum en gelijktijdig klant- en begeleidingsgesprekken

10 uur 6 uur 2 uur 2 uur 1 uur 1 uur 1 uur 17 uur

Ondersteuning, Theoretisch technische Ondersteuning, Projectmanagement/bedrijfskunde Ondersteuning, Communicatie Nederlands

Ondersteuning, Communicatie MVT Ondersteuning, Burgerschap

Ondersteuning, Exact

Zelfstandig werken in OLC, werkplaats, op locatie of thuis

Het gaat hier om een advies. U bent natuurlijk vrij een andere verdeling te maken. De 13 ondersteuningsuren kunt u op twee dagen plannen. Zo kunnen alle studenten die PW 10 gebruiken gelijktijdig de ondersteuning volgen, of ze nu dit project uit de projectwijzer uitvoeren, een ander schoolproject doen, een duaal traject volgen of afstuderen in de vorm van een studentenbedrijf. Zoals al eerder in deze projectwijzer is vermeld, adviseren wij in de schoolsituatie de gesprekken met de opdrachtgever en die met de projectbegeleider tijdens de praktijkuren te houden. Dit terwijl de studenten mede begeleid worden door een onderwijsassistent of een instructeur. Het geeft de begeleiders de mogelijkheid om mee te kijken bij de producten van de studenten en er over te communiceren.

- 11 -

PROJECTMANAGEMENT/BEDRIJFSKUNDE In deze projectwijzer komen de volgende onderwerpen aan de orde: • Organisatieschema projectorganisatie • Beheersaspecten tijd, geld, kwaliteit, informatie en organisatie • Projectuitvoering in fasen • Kennismaking en beperkte toepassing van een projectmanagementprogramma zoals MS-projects, A-plan, Prince2, PMBOK • Grootboek • BTW hoog/laag + kwartaalopgave aan belasting Voor projectmanagement adviseren wij de studenten het boek ‘Projectmanagement’ van Grit, aan te laten schaffen. Voor de boekhoudkundige onderwerpen Grootboek, inkoop/verkoop BTW, hoog/laag tarief en kwartaalopgave BTW is het zinvol enkele workshops in te plannen. De workshops kunnen afdelingsoverstijgend worden aangeboden. Bij de calculaties kan rekening worden gehouden met o.a. de volgende kosten: - Inkoopkosten materiaal en/of grondstoffen - Projectmanagement € 85,-- Excl. BTW - Projectleider € 75,-- Excl. BTW - Werkvoorbereider € 45,-- Excl. BTW - Planner € 45,-- Excl. BTW - Cad-tekenaar / ontwerper € 55,-- Excl. BTW - Monteur € 40,-- Excl. BTW - Productiemedewerker € 40,-- Excl. BTW - Reiskosten excl. reisuren € 1,20 Excl. BTW - Werkplaatsuren Nader in te vullen - Machine-uren Nader in te vullen - Transport/logistiek Nader in te vullen • COMMUNICATIE/NEDERLANDS De docent communicatie/Nederlands begeleidt de studenten in deze periode bij de ontwikkeling naar het gewenste CEF-niveau. Hieronder staat een lijst van mogelijke producten die u kunt beoordelen op het vereiste niveau. Het is aan u om een keuze hieruit te maken op basis van de vaardigheden die de student nog moet ontwikkelen. Het is belangrijk dat de studenten op de producten het communicatieschema, stap a t/m f, toepassen. Bij veel van de producten zal het dan vooral gaan om toepassing van de opgedane kennis uit leerjaar 1 en 2. Belangrijk in dit project is het schrijven van een verslag waarbij de volgende aspecten aan de orde kunnen komen: informatie verzamelen, analyseren, verbanden leggen, zelfreflectie, conclusies trekken, conclusies opschrijven. Wellicht kunnen ze in een workshop bij u een analyse schrijven die u dan beoordeeld op het juiste niveau. U kunt dan mee bepalen of de studenten de competentie analyseren beheersen. Leerlijn De ontwikkelaars van deze methode gaan er van uit dat de student aan het einde van leerjaar 3, wat betreft een aantal taalvaardigheden, deelneemt aan de centrale examinering Nederlandse taal. In leerjaar 4 kunnen de overige vaardigheden worden afgerond. In dit leerjaar kunnen de studenten, indien nodig, de centrale examens herkansen. • Factureren • Calculeren

•

- 12 -

Raamwerk Nederlands/referentiekader Meijerink De vaardigheden Lezen, Luisteren, Gesprekken voeren, Schrijven en Spreken moeten volgens het Raamwerk Nederlands en het kwalificatiedossier op B2-niveau worden afgesloten. Volgens het referentiekader Meijerink is voor een niveau4-opleiding het gewenste niveau F3. De docent Nederlands kan de producten beoordelen volgens de niveauomschrijvingen van het raamwerk Nederlands/referentiekader Meijerink. Het beoordelingsformulier kan worden gebruikt om de ontwikkeling van de student aan te geven. Producten Luisteren B2: • Alle gesprekssituaties Lezen B2: • Beroepscontext, PSU, opdracht en projectvoorwaarden analyseren en samenvatten Gesprekken voeren B2: • Vergaderen met projectgroep • Discussiëren en argumenten geven • Overleggen met opdrachtgever en projectbegeleider Schrijven B2: • Notuleren • Conclusie schrijven • Ontwerpen huisstijl • Agendabeheer • Mini-POP • Plan van Aanpak • Beheersdocumenten, weekstaat • Productomschrijving • Projectdossier • Projectverslag • Fasedocument • Reflectieverslag Spreken B2: • Instructies geven over deelproducten aan derden • Presenteren en demonstreren Ondersteuning/Drieslagmethode 1. Veel talige activiteiten zullen door de projectbegeleider, de opdrachtgever of vakdocenten in gang worden gezet, begeleid en beoordeeld. U kunt richting geven en uw collega’s ondersteunen. 2. Zelf kunt u in deze periode aandacht besteden aan het op niveau brengen van de vaardigheden die landelijk getoetst worden. Schenk ook in deze PW aandacht aan het lezen en analyseren van de projectwijzer zelf. De studenten starten het project in deze periode zonder begeleiding. 3. Bij het signaleren van onvoldoende voortgang ondersteunt u studenten bij problemen. De ondersteuning voor Communicatie kan afdelingsoverstijgend worden aangeboden.

- 13 -

• COMMUNICATIE/MVT De docent MVT kan de studenten in deze periode begeleiden bij de ontwikkeling naar de vereiste CEF-eindniveaus (hieronder beschreven). Dit kan door de studenten in deze periode te ondersteunen en te beoordelen bij de verdere ontwikkeling van het zakelijk communiceren in de afstudeerrichting. Een belangrijk ontwikkeldoel voor de studenten in deze periode is informatie verzamelen, analyseren, verbanden leggen, conclusies trekken, conclusies opschrijven, zelfreflectie en het schrijven van reflectieverslagen. Wellicht kunt u de ontwikkeling van de taalvaardigheid in de MVT ook in deze context plaatsen en producten in de MVT laten maken. Leerlijn De ontwikkelaars van deze methode gaan ervan uit dat er ook een landelijk examen komt. Daartoe kan in leerjaar 3 plenair ondersteuning worden gegeven. Leerjaar 4 kan dan gebruikt worden om de andere delen af te sluiten en om studenten die de landelijke delen niet gehaald hebben een herkansing te geven. Het is belangrijk dat de studenten op de producten het communicatieschema, stap a t/m f, toepassen. Bij veel van de producten zal het dan vooral gaan om toepassing van de opgedane kennis uit leerjaar 1 en 2. Europees raamwerk Volgens het Europees Raamwerk moeten de vaardigheden Spreken en Schrijven op A2- niveau worden afgesloten en Luisteren, Gesprekken voeren en Lezen op B1. In het kader van de drieslagmethode kan er mogelijk geoefend worden onder leiding van de projectbegeleider, de opdrachtgever en de techniekdocenten. De docent MVT kan op basis van de niveauomschrijvingen volgens het Raamwerk beoordelen of het taalniveau van de student voldoende is. Hiervoor kan een aantal beroepsproducten geselecteerd worden. Het beoordelingsformulier kan worden gebruikt om de ontwikkeling van de student aan te geven. Vaardigheden/Medium/Producten Onderstaande communicatieactiviteiten komen als beroepsproduct in deze PW aan de orde. Luisteren B1 • Activiteiten/producten die specifiek samenhangen met het vakgebied in de context van de PSU: (telefoon)gesprekken, instructies Lezen B1 • internationaal persbericht (behorend bij de PSU) analyseren: samenvatten en conclusies trekken (bijlage 7) • relevante (actuele) artikelen vakgebied PSU, marktonderzoek (krant, tijdschrift, internet) • verdiepen in internationale zakelijk betrokkenen Gesprekken voeren B1 • Activiteiten/producten die specifiek samenhangen met het vakgebied in de PSU: gesprekken met leveranciers, vertegenwoordigers • Vergaderingen en o.a. klantgesprek

Schrijven A2 • Mini-POP • correspondentie met buitenlandse betrokkenen m.b.t. press release

• excursieverslag • procesevaluatie

- 14 -

Spreken A2 • Presentatie Ondersteuning/Drieslagmethode 1. Een aantal activiteiten kunnen door de projectbegeleider, de opdrachtgever of vakdocenten in gang worden gezet, begeleid en beoordeeld. U kunt richting geven en uw collega’s ondersteunen. 2. Zelf kunt u in deze periode aandacht besteden aan het op niveau brengen van de vaardigheden die landelijk getoetst worden. Dit kan mede door ondersteuning te geven bij de producten van dit project. U kunt een aantal producten van dit project kiezen om te beoordelen of deze op voldoende niveau zijn uitgevoerd. In algemene zin kunt u natuurlijk oefenactiviteiten laten uitvoeren om de studenten op een hoger dan wel het gewenste niveau te brengen. Denk aan: Rapportage schrijven over hoofdlijnen gesproken woord, memo schrijven, vergaderen, presentaties of uiteenzettingen op vakgebied op hoofdlijnen kunnen volgen, artikel/weblog op vakgebied lezen, interpreteren correspondentie op feitelijke info en emotionele lading, instructies lezen, contracten lezen of opstellen, verslagen lezen of schrijven, zakelijke (telefoon) gesprekken voeren, sociale contacten (op de werkvloer), brieven/e-mails/memo’s schrijven of lezen, samenvattingen schrijven, eenvoudige instructies en toelichtingen geven, presenteren, demonstreren enzovoort. 3. Bij het signaleren van onvoldoende voortgang ondersteunt u studenten bij specifieke problemen. Alle ondersteuning kan afdelingsoverstijgend worden aangeboden. • LEREN, LOOPBAAN EN BURGERSCHAP Deze projectwijzer is een voorbereiding op het kwalificeren. De studenten zullen, om zich te kwalificeren, van een aantal competenties door middel van een reflectieverslag of een assessmentgesprek aan moeten tonen competent gehandeld te hebben. De auteurs stellen voor dit in deze periode goed te oefenen. Allereerst door het oefenen in zelfreflectie, vervolgens door het schrijven van een reflectieverslag middels de STARRT-methode. Tot slot door het houden van een assessmentgesprek. Analyseren, samenwerken en overleggen zijn vaak in te zetten competenties in deze periode. Deze competenties worden mede beoordeeld door het reflectieverslag of het assessmentgesprek. Het assessmentgesprek wordt ook wel reflectiegesprek genoemd. Kerntaken 1, 2 en 4 • De student maakt in de definitiefase weer een mini-POP en evalueert deze in de nazorgfase. Hij aanvaardt de uitdaging om eigen leerdoelen te ontdekken en investeert tijd en energie om tot een keuze te komen. Hij analyseert de verschillende leerbehoeften, ambities en veranderingen in de omgeving, eventueel met behulp van anderen. Hij bekijkt welke leerdoelen het beste aansluiten bij de eigen ambities en maakt een afgewogen keuze. Hij plant de eigen leeractiviteiten in samenhang met de eigen vakbekwaamheid. Hij bekijkt of de gekozen leeractiviteiten bijgedragen hebben aan de verdere ontwikkeling van de leerbekwaamheid (WP 1.1, 1.4 en 1.5). • De student analyseert vanuit de eigen ervaring in de afgelopen werkperiode welke competenties, welke wensen en waarden voor hem van belang zijn voor de ontwikkeling van de loopbaan. Hij reflecteert op eigen kwaliteiten en motieven. (WP 2.1). Andere kerntaken • Voor de kerntaken 3, 5, 6 en 7 zijn geen voorstellen opgenomen. Workshops kunnen afdelingsoverstijgend worden gegeven.

- 15 -

• TECHNIEK Zoals in de inleiding omschreven kunnen studenten vele projecten en meerdere leerwegen kiezen. Het onderstaande geldt voor de in deze PW opgenomen voorbeeldprojecten. Het is aan u als techniekdocenten, bij het toestemming verlenen voor andere projecten, in hoeverre u de technische leerlijn van de auteurs wilt en kunt volgen. De studenten moeten zich in leerjaar 4 individueel kwalificeren op de deelonderwerpen ontwerpen, tekenen, calculeren en werkvoorbereiden. Daarom adviseren wij u bij dit project de studenten ook al elk een deel van de opdracht te laten ontwerpen, tekenen, calculeren, en de werkvoorbereiding te laten doen. Zij kunnen dan op het einde (bij de presentatie) ook elk hun eigen deel verantwoorden en toelichten. Als er met het voorbeeldproject gewerkt wordt, is een mogelijkheid om twee studenten de werkelijke situatie op locatie uit te laten werken en twee het schaalmodel. Laat ze daar elk een deel van ontwerpen, tekenen, calculeren en laat ze de werkvoorbereiding doen en verantwoorden. Op deze manier doen ze elk een eigen stuk en moeten ze toch samenwerken. Het voorbeeldproject is bedoeld voor het ontwikkelen van de onderstaande praktische vaardigheden bij de studiekeuze De begeleiders techniek kunnen de studenten vooral ondersteunen bij: • Ontwerpen van 3 concepten voor het mobiel productdisplay • Ontwerpen van 2 verpakkingen • Zorg dragen voor productlijn (uitstraling) van de combinatie en passend in bedrijf • Zicht- en testmodellen van de verpakkingen • Technisch vooronderzoek van delen voor het mobiel product display • Kostenberekening voor het maken van de zicht- en testmodellen en het werkelijke product bij produceren van een serie • Het maken van een werkvoorbereiding Voor de theoretische ondersteuning adviseren wij te werken aan: Ontwerpen/handtekenen/vormgeven • Verpakkingsmaterialen en barrière-eigenschappen. • Productietechnieken van verpakkingen • Afvullijnen en interne logistiek • Bedrukkingtechnieken • Assemblagelijnen en omverpakking-technieken • Vervoerstechniek Andere ondersteuning • Technisch tekenen/3D: sheetmodelling, uitslagen, plaatmateriaal toepassen in CAD • Productietechnologie: hygiënisch produceren en bedrukkingstechniek • CNC: rapid prototyping; toepassen op modelbouwproduct • Materialen: kennis krijgen van laagstructuren, coatings, barrière-eigenschappen, oppervlaktebehandelingen, structuren, textuur etc. • Constructieleer: valproef, demping, absorptie, trilling (evt. in video, excursie of practicum) • Energie en beweging: vulsystemen, transport en routing

- 16 -

De belangrijkste eindproducten van het voorbeeldproject zijn: Voor studenten die een studiekeuze maken voor ‘Industrieel Design: • 3 conceptvoorstellen voor het mobiel productdisplay voor het vervolgproject in projectwijzer 11 • 2 uitgewerkte verpakkingsvoorstellen met set tekeningen

• Zichtmodellen verpakkingen • Testmodellen verpakkingen • Technisch onderzoek voor mobiel productdisplay ¾ Koelsysteem voor de drankjes ¾ Ergonomie en gebruiksgemak ¾ Verrijdbaar maken ¾ Gemakkelijk schoonmaken van systeem

- 17 -

• EXACT Het verdient aanbeveling dat de student een dossier aanlegt van alle onderwerpen met betrekking tot wiskunde, natuurkunde, scheikunde en aanverwante onderwerpen. Dit dossier kan gedurende de volgende projectwijzers worden aangevuld. Dit geldt zeker voor studenten die willen doorstromen naar het HBO. In leerjaar drie en vier worden ook exacte vaardigheden verworven die breed inzetbaar zijn op een niveau dat voor de beroepsbeoefenaar noodzakelijk is Vakgroepoverschrijdend kan worden behandeld: • Wortelverbanden in verband met formules waar derde en vierde machten voorkomen. • Talstelsels. • Bij de beroepsomgeving ‘zuivelfabriek’: Gecontroleerde werkomgeving. Denk aan: Werken in een hygiënische omgeving, een gevaarlijke omgeving, een afgeschermde omgeving etc. De student kan bijvoorbeeld een handleiding maken ‘Werken in een gecontroleerde omgeving” met betrekking tot de hierboven genoemde omgevingen. Er dient voldoende gezocht te worden naar de exacte achtergronden met betrekking tot de werkomgeving. Bv: Hygiënische omgeving ---- sterilisatie en pasteurisatie etc. Gevaarlijke omgeving ---- chemische en natuurkundige achtergronden etc. Onderwerpen naar keuze per vakrichting Industrieel Design • Ergonomisch design • Milieuvriendelijk ontwerpen Raamwerk rekenen en wiskunde De ontwikkelaars van deze methode gaan er van uit dat de student aan het einde van leerjaar drie meedoet aan de examens van de delen die landelijk getoetst worden. Ook dat er in leerjaar drie plenair ondersteuning wordt gegeven. Dan kan leerjaar 4 gebruikt worden om de andere, aan de studierichting gekoppelde vaardigheden af te sluiten en om studenten die de landelijke delen niet gehaald hebben een herkansing te geven. Om de algemene vaardigheden rekenen en wiskunde te laten ontwikkelen tot het eindniveau van de opleiding, kunt u in deze periode behandelen: • Opfrissen van rekenen met machten van 10 • Rekenregels m.b.t. de onderwerpen herhalen De Studenten dienen nu wel inzicht te ontwikkelen welke rekenvaardigheden zij moeten bezitten om een voldoende te behalen bij de landelijke rekentoets. U kunt wellicht proeftoetsen geven en aan de hand hiervan bepalen waarin de deelnemer moet worden bijgeschoold. De te behalen niveaus voor Middenkader Engineering zijn: Getallen/ hoeveelheden, maten Ruimte en vorm Gegevensverwerking, onzekerheid Verbanden, veranderingen

Z2 Z1 Y2 Y1 X2 X1

- 18 -

Voor meer informatie zie: http://www.fi.uu.nl/mbo/raamwerkrekenenwiskunde/ DWO Ook kunt u voor extra ondersteuning gebruik maken van de D igitale W iskunde O mgeving. Dit met name voor deelnemers die naar het HBO willen. Website: www.fi.uu.nl/dwo/mbo/doorstroom De workshops dan wel instructielessen kunnen afdelingsoverschrijdend worden aangeboden en worden steeds gekoppeld aan de directe toepasbaarheid in het project.

- 19 -

3. Beroepscontext

Pure Farm in Vianen is een internationale onderneming die van melk hoogwaardige, natuurlijke en voedzame zuiveldranken en ingrediënten ontwikkelt, produceert en op de markt brengt.

Van melk en fruit maakt Pure Farm smakelijke producten voor elk moment van de dag. Ook produceert de onderneming hoogwaardige ingrediënten voor de voedingsmiddelenindustrie. Dagelijks consumeren wereldwijd miljoenen mensen deze producten. Bij het ontbijt, in de koffie en thee, tijdens de lunch en diner of als tussendoortje. Elk mens heeft energie, bouwstoffen en vitaminen nodig. Pure Farm voldoet aan deze behoefte in haar assortiment zuivelproducten en vruchtendranken. Pure Farm verlangt dat de verse melk wordt geleverd door koeien die zoveel mogelijk in de wei worden gehouden. De bewuste keuze voor weidegang stimuleert het typisch Nederlandse beeld van de koe in de wei. Bovendien levert een koe in haar natuurlijke omgeving het beste product. Duurzaam ondernemen Pure Farm besteedt veel aandacht aan duurzaam ondernemen. Binnen de organisatie is men van mening dat de doelstellingen van de onderneming op langere termijn gegarandeerd blijven wanneer het handelen geleid wordt door het algemene principe van duurzame ontwikkeling . Dit betekent dat economische doelstellingen worden afgewogen tegen de sociale doelstellingen en de milieugevolgen daarvan.

- 20 -

Zorg voor het milieu

Milieubewust ondernemen is een belangrijk speerpunt voor Pure Farm. Zo heeft Pure Farm zich onder meer tot doel gesteld om binnen 2 jaar bij 80 procent van de productielocaties ISO 14001 te implementeren. Door het werken volgens dit milieuzorgsysteem is er binnen de locaties continu aandacht voor het milieu. Op de productielocaties worden steeds meer initiatieven genomen voor hergebruik van water en voor zuivering van afvalwater vóór lozing. Allemaal milieubesparende maatregelen die ook kostenbesparend werken. Daarbij is in het afgelopen jaar het energieverbruik gedaald met 3 procent ten opzichte van het jaar daarvoor en bedroeg de waterbesparing 4 procent. Gezonde producten

Volgens recent onderzoek door IRI Nederland, blijft ‘Gezondheid' de sterkste trend in zuivel en kaas in de supermarkt, op de voet gevolgd door ‘Lekker’. Producten die deze twee trends combineren, zijn volgens IRI Nederland het meest succesvol. Door de opkomst van nieuwe verse zuiveldranken zoals Optimel en functionele dranken zoals Yakult, Actimel (probiotica) en Becel Pro Activ (cholesterolverlagend), verschuift de voorkeur van gewone melk naar functionele, maar ook naar zoete melkdranken. Functionele zuiveldranken zijn, met een groei van 46 procent, één van de snelst toenemende segmenten in zuivel. Lekkere zuivel, zoals Milk & Fruit, groeit met 10 tot 15 procent. De categorie drinkyoghurts stijgt met 23 procent.

Reden voor Pure Farm om zich met nog meer overgave op de markt van de gezonde zuiveldranken te storten. Het past bij de marketingstrategie van de afgelopen jaren waarin voortdurend nieuwe producten die lekker anders zijn, werden bedacht en in de markt gezet zijn. De afgelopen jaren waren dat bijvoorbeeld de unieke yoghurtsnack Breaker, Milk & Fruit, Kwarkyoghurt, Luchtige Fruityoghurt en Slaaplekker melk! Internationaal De ‘dagverse producten’ van Pure Farm Nederland worden vanwege hun korte houdbaarheid alleen in Nederland, België en Duitsland geleverd. Pure Farm heeft echter wereldwijd vestigingen die de lokale markten voorzien van zuivelproducten. Deze producten worden gedeeltelijk uit lokale versproducten bereid en voor een groot deel uit grondstoffen die in andere vestigingen zijn geproduceerd. De in Nederland geproduceerde melkpoeder wordt zo over de hele wereld ingezet om er lokaal melkproducten van te produceren.

- 21 -

De Pure Farm vestiging Onze Pure Farm vestiging is gesitueerd langs een kanaal in een kleine Nederlandse provinciestad. Vroeger werd de melk in bussen met een schip over het kanaal aangevoerd. Tegenwoordig gaat die aanvoer met tankauto’s die de melk bij de boeren ophalen. De tankauto’s bereiken het terrein van Pure farm via een brug over dit kanaal. Het moderne complex wordt steeds aan de nieuwe eisen en wensen van deze tijd aangepast. Bij Pure Farm vinden daarom veel moderniserings- en nieuwbouwprojecten plaats. Hierbij zijn technici uit verschillende vakgebieden betrokken. Teams bestaande uit werktuigbouwkundigen, elektrotechnici, mechatronici en industrieel ontwerpers dragen ieder hun steentje bij. Door de explosieve groei van het Pure Farm wordt de fabriek gedeeltelijk gemoderniseerd en er wordt nieuw gebouwd. Tevens wordt er een passende infrastructuur aangelegd. Ook als u de studenten een andere opdracht geeft kunt u werken met deze projectwijzer en PSU en daarmee het proces sturen en monitoren. Met name het evalueren en beoordelen van de competentieontwikkeling kan dan aan de hand van deze projectwijzer.

- 22 -

4. De opdracht (PSU)

Zuiveldrankenindustrie Dairy Food & Beverages

Vianen, 5 december 2009

Pure Farm BV Melkaanvoerweg 3 HB 9393 Vianen Tel.: +31 930 8564 Fax: +31 930 8563

Geachte heer….. Naar aanleiding van onze gesprekken rondom de introductie van een nieuw product om een mobiel productdisplay te ontwikkelen met een serie nieuwe verpakkingen om ons product in de markt te zetten, bevestig ik u hierbij de overeenkomst. Onderstaand vindt u een specificatie van de opdracht. ƒ Het ontwerp van een mobiel product display uitgewerkt tot 3 conceptvoorstellen, passend binnen onze productenlijn. ƒ Het ontwerp van een verpakking- en bedrukkingvoorstel voor zowel de yoghurtdrank als ook de vruchtendrank, passend binnen ons huidig assortiment en bedrijf. ƒ Een zicht- en testmodel ten behoeve van presentaties en verscheidene testen van de verpakkingen. • Een kostenberekening voor de ontwikkeling van deze verpakkingen. ƒ Productieklaar maken van één van deze verpakkingen volgens de gestelde specificaties. ƒ Aanbevelingen voor het vervolgtraject. Informatie en nadere specificaties en producteisen zijn toegevoegd. De levertijd van de producten is 8 weken.

Met vriendelijke groet, Jaap Pietersen Process & Purchasemanager Pure Farm BV

- 23 -

A anvullende Technische informatie bij de projectopdracht Het ontwerp: Mobiel productdisplay

• Er moet een koelsysteem in passen dat geschikt is om een kwart kubieke meter aan zuivelproducten, waaronder de yoghurt- en vruchtendrank, op de juiste temperatuur te houden • Makkelijk in gebruik • Verrijdbaar • Fabricage kostprijs maximaal € 85,= • Styling van display en verpakking moeten op elkaar afgestemd zijn • Seriegrootte ca. 1000 stuks (eenmalige serie) • Voorzien van CE-normering • 3 conceptvoorstellen Verpakkingen voor twee drankjes • Gevraagd wordt om vormgevingsvoorstellen te maken voor verpakkingen van twee smaken, inclusief namen en grafiek. • Het product moet ‘temper evident’ zijn. • Onder de oplevering vallen eveneens een set technische tekeningen van de verpakkingen. • Te gebruiken materialen: aluminium, kunststof en/of karton. • Ga bij het ontwerpen uit van onderstaande grootte van de vulmonden: Beide producten vallen onder de nieuw te introduceren productgroep ‘healthy flavours’. Deze moeten gaan concurreren met vergelijkende producten als Optimel, Breaker, Yakult, Actimel, Becel Pro Activ en Coolbest Vitaday. Drank 1 Zuivelproduct met slechts 10% vet met toegevoegde bacterieculturen voor een goede darmflora. Maaltijdvervanger voor ontbijt of gezond tussendoortje Stevige, dikvloeibare lichtzure drinkyoghurt Kleur: romig wit met een vleugje geel Geur: zoetzure geur, lijkt op zoete karnemelk • Inhoud verpakking: 200 ml • Oplage circa 1.000.000 per jaar o yoghurtdrank: ∅ 25mm o vruchtendrank: ∅ 15mm Omschrijving van de zuivelproducten

- 24 -

Drank 2 Light vruchtendrank met alleen natuurlijke suikers en extra toegevoegde vitaminen. Rozenbottel, sinaasappel, bosvruchten, zwarte bessen, grapefruit.

Tussendoordrankje geschikt voor de hele dag. Friszoete smaak, dunvloeibaar, vruchtvlees Kleur: dieprood Geur: friszoet

• Inhoud per verpakking: 350ml • Oplage circa 1.500.000 per jaar

• AANDACHTSPUNTEN VOOR OPDRACHTGEVER/PROJECTBEGELEIDER/ VAKDOCENT Aan u de taak om de studenten hier meer of minder bij te begeleiden. Ook om meer of minder hoge eisen te stellen. Zaken die verwacht mogen worden zijn: • Urenbegroting • Planning • Vaststellen van probleemstelling • Productfamilie (hoe zorg ik dat het allemaal bij elkaar lijkt te horen) • Uitstraling (gezond en lekker) • Doelgroeponderzoek • Doelgroep (vrij te kiezen) • Specifieke eisen rondom productdisplays en verpakkingen, hygiëne bij voedsel en verpakkingslijnen • (Excursie optioneel naar Friesland Foods of soortgelijk) • Innovatie • Visualisaties van de uitstraling en vormgevingaspecten • Collages en moodboards • Creatieve technieken toepassen • Uitwerken tot drie concepten voor het mobiel productdisplay • Uitwerken van de twee verpakkingen • Meerdere ideeën dieper uitwerken en toetsen op haalbaarheid

- 25 -

Marktonderzoek Onderzoek welke productdisplays en verpakkingen er al bestaan, wat er komt kijken bij de ontwikkeling hiervan, aan welke eisen deze producten zoal moeten voldoen, hoe deze geproduceerd en gevuld worden en wat dergelijke producten ongeveer kosten. Noem vijf plaatsen waar de opdrachtgever eventueel kan gaan kijken om dergelijke productdisplays en bijbehorende zijn te zien. Lever zoveel mogelijk informatie en documentatie ten behoeve van het project. Plan zo spoedig mogelijk een excursie naar een bedrijf, waar dergelijke producten zijn te zien en waar je informatie in kan winnen voor de realisatie van het project. Is het project haalbaar en kan er al een richtprijs worden afgegeven? • OPDRACHTGEVER/PROJECTMANAGEMENT Het is van het grootste belang dat studenten zich zo spoedig mogelijk buiten de school oriënteren op de inhoud van de opdracht en er achter komen welke aanvullingen dit geeft op de opdracht. De volgende zaken komen aan de orde: • Marketingonderzoek • Marketing (naamsbekendheid, herkenning, uitstraling) • Concurrentieanalyse (Coberco, Hero etc.) • Wetgeving en producteisen • Milieuvriendelijk (duurzaamheidstrategie) • Analyse bestaande verpakkingen en verpakkingstechnieken: ¾ Materiaal (milieuvriendelijk?) ¾ Barrière-eigenschappen (sealen, gelaagde materialen, beschermen tegen temperatuur, licht, geuren etc.) ¾ Productietechnieken ¾ Uitstraling ¾ Ergonomie, temper evident (aantoonbaar niet eerder geopend) ¾ Vullen ¾ Bedrukkingtechnieken • Onderzoek bestaande displays: ¾ Materiaal (is het ook milieuvriendelijk?) ¾ Isolatiewaarden van materialen i.v.m. koelsysteem ¾ Productietechnieken ¾ Uitstraling ¾ Ergonomie (gebruikersonderzoek) ¾ Vullen en spiegelen ¾ Bedrukkingtechnieken • PVE en PVW • beschrijven van fabricage, vulling, transport, hergebruik etc. Zicht en testmodel ¾ Maak een zichtmodel van de verpakkingen voor presentatiedoeleinden (vorm, bedrukking en uitstraling). ¾ Maak een testmodel om te analyseren hoe het product in de ‘hand’ ligt (vorm en gewicht). Het zicht- en testmodel kan hetzelfde zijn, maar dat hoeft niet. Maak duidelijk dat het wel duidelijk verschillende doelen zijn. Bij de ergonomie is de bedrukking niet van belang voor wat je wilt testen. Bij een zichtmodel maakt het niet uit wat het gewicht is en waar het zwaartepunt ligt. • Visualisaties van de uitstraling en vormgevingaspecten

• Gebruiksgemak (gebruiksanalyse) • Proefmodellen bouwen en testen • Zichtmodel bouwen en ‘bedrukken’

- 26 -

- 27 -

Productieklaar maken • Uiteindelijk moet het product gemaakt worden. Dat houdt in dat de volgende zaken uitgewerkt moeten zijn: • Tekeningen van bedrukking • Werktekeningen 2D en 3D van de verpakking met maten en toleranties • Stuklijst • Materiaalgebruik We moeten het product niet voor willen schrijven het is de bedoeling dat studenten zo onbevangen mogelijk gaan ontwerpen. Uiteindelijk moet het wel gemaakt worden en afhankelijk van het ontwerp wordt de productie natuurlijk anders. De leerlingen moeten vooral goed nadenken over aspecten die gelden voor hun verpakking. • Technisch uitdetailleren (vastleggen materialen, productiemethoden, kostprijs) • Technische tekeningen maken • Afvullijn-proof (Hoe zorg je voor eenvoudige producthandling, vulling en sluiting) • Barrière-eigenschappen (sealen, gelaagde materialen, beschermen tegen temperatuur, licht, geuren etc.) • Assemblage en omverpakking • Productietechnieken • Vullen • Bedrukkingtechnieken Kostprijsberekening van de verpakking en het zichtmodel ¾ Kostprijsberekening voor: Projectmanagement Projectleider Werkvoorbereider Planner Cadtekenaar / ontwerper Monteur materiaal) en andere kosten voor de hele seriegrootte (bv. ontwerpkosten). Verder dient er ook een kostprijs berekend te worden van het zicht- en testmodel. Aanbevelingen De opdrachtgever verwacht aanbevelingen ten aanzien van: ¾ Verbeteringen van het ontwerp naar aanleiding van de modeltesten. ¾ Geef aan hoe de marketing van het product aangepakt zou moeten worden. Daarbij kun je letten op doelgroep, concurrentie, reclame, seizoensgevoeligheid etc. Leerlingen moeten in de afrondende fase van het project samen met de opdrachtgever evalueren of de opdracht is gemaakt zoals bedoeld. • optimaliseren/herontwerpen/aanpassingen Normen en voorschriften De verpakkingen moeten voldoen aan alle actuele verpakkingsnormen, wettelijke eisen en voorschriften. Meer- en minderwerk Meer- en minderwerk wordt uitsluitend toegestaan na overleg van de werkbegroting en schriftelijke toestemming van de opdrachtgever. ¾ Let op ontwerp-, materiaal-, machinekosten en overhead ¾ Houd rekening met reis-, ontwikkel- en productiekosten Het gaat hier expliciet over het maken van een kostprijsberekening van de verpakking voor de aangegeven seriegrootten. Let er op dat sommige kosten gelden per product (bv.

- 28 -