006PTM0010
006PTM0010
NIVEAU 3 MACHINEBOUW MECHATRONICA Machinebouwer
2 Installeren
project taak
NIVEAU 3 MACHINEBOUW MECHATRONICA Machinebouwer [Crebo 91091]
2
project taak
Installeren
693111143
Bestelnummer 006PTM0010
Colofon Deze uitgave is gerealiseerd onder verantwoordelijkheid van Stichting Consortium Beroepsonderwijs.
De volgende docenten hebben meegewerkt aan de totstandkoming van deze projecttaak. Peter de Hoog ROC Zadkine, Theo van Overbeek ROCTilburg
Ontwikkelteamleider Willem van Dijk
Redactie Ton Zuijderduin, Marjo Brok en Willem van Dijk
Vormgeving Henny Witjes, Studio Blanche
DTP Stichting Consortium Beroepsonderwijs/studio Blanche Juni 2013
Foto´s
Smeot Hengelo
Ondanks alle inspanningen is het mogelijk dat Stichting Consortium Beroepsonderwijs niet alle copyrights van de in de uitgave opgenomen illustraties heeft geregeld. Degene die meent alsnog rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met Stichting Consortium Beroepsonderwijs.
© 201 Stichting Consortium Beroepsonderwijs Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, namelijk elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van Stichting Consortium Beroepsonderwijs. 0
Inhoud
Introductie. .................................................... 5
Oriëntatie......................................................11 Planning en Voorbereiding.......................... 17 Uitvoering en Controle................................ 25 Oplevering en Evaluatie.............................. 31
Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4
BIJLAGE 1 Beoordelingsmonitor.................................... 39 BIJLAGE 2 Formulier Urenverantwoording. .................. 40 BIJLAGE 3 Evaluatieformulier......................................... 41 BIJLAGE 4 Projecttaakplanner. ....................................... 42
4
Machinebouwer
Introduct i e
De machinebouwer is werkzaam bij middelgrote en grotere metaalbedrijven die behoren tot de sector machine-industrie en apparatenbouw. Dit zijn zowel bedrijven die halffabrikaten aanleveren als bedrijven die het complete eindproduct vervaardigen, zoals mechatronische producten en/of machines. De machinebouwer kan ook werkzaam zijn op een technische afdeling van een levensmiddelenbedrijf of bij een bedrijf dat zich richt op de industriële automatisering of bij een agrarisch mechanisatiebedrijf. De werkzaamheden worden meestal binnen het bedrijf uitgevoerd. Daarnaast komt het voor dat op locatie machines/installaties geheel worden samengebouwd dan wel worden afgebouwd. De daarbij behorende onderhoudswerkzaamheden vallen natuurlijk ook onder de taken van de machinebouwer.
5
Installeren
Deze projecttaak omvat de vervaardigde deelproducten (bijvoorbeeld uit PT1) voor de opbouw van een machine. Deelproducten installeer je aan de hand van tekeningen. De deelproducten kunnen zowel mechanische als elektrische producten zijn.
Aan de orde komen o.a.: • verbindingstechnieken • uitlijnen • fundatietechniek • besturingstechniek • kastenbouw • elektrisch en mechanisch meten
• het maken van planning/plan van aanpak • het maken van rapportages en verslagen • presenteren: voeren van gesprekken • portfolio: producten aanleveren, evalueren, reflecteren, beoordelingsformulieren invullen Tussentijds en aan het eind voer je gesprekken met begeleiders op school en in het bedrijf. Aan het eind presenteer je het gehele project in de oplevering. In deze projecttaak werk je aan: Kerntaak 3 ‘Installeert en onderhoudt machines en/of mechatronische producten en regelt deze af’. Daarin komen de volgende werkprocessen aan de orde: 3.1 Voorbereiden werkzaamheden 3.2 Installeren machines en mechatronische producten 3.3 Inregelen, afstellen en uitlijnen machines en mechatronische producten 3.8 Administreren en archiveren van gegevens Vanuit Leren, Loopbaan en Burgerschap werk je aan: • Kerntaak 1 ‘Benoemt de eigen ontwikkeling en kiest middelen en wegen om daarbij passende leerdoelen te bereiken’ • Kerntaak 2 ‘Stuurt de eigen loopbaan’
De bewijsstukken voor talen kunnen opgenomen worden in een taalportfolio.
6
Machinebouwer
Portfolio en afsluiting van de projecttaak In je portfolio van dit project zitten de bewijsstukken die aantonen dat je deze projecttaak goed hebt uitgevoerd. Deze bewijzen laten zien dat je binnen de werkprocessen aan alle competenties hebt gewerkt. Op deze wijze wordt je competentieontwikkeling zichtbaar. Je bewijsstukken moeten aan de volgende eisen voldoen: • Eigen werk in de praktijk of op school • Recent gemaakt • Uitgevoerd bij deze projecttaak • Zichtbaar welk werkproces of welke competenties per bewijs worden aangetoond • Aangegeven complexiteit (A/B/C/D) • In overleg met je begeleider (ondertekend voor akkoord) • Met ondertekende beoordelingen Voor het aanleveren van deze bewijsstukken in je portfolio draag je zelf de verantwoordelijkheid. Als je een stap met voldoende resultaat hebt afgesloten, geeft je begeleider een ‘GO’ waarna je aan de volgende stap kunt gaan werken. De oplevering van de gehele projecttaak vindt plaats als alle bewijsstukken uit de eerste drie stappen ingeleverd zijn en beoordeeld zijn met ‘voldoende’. Hiermee heb je aangetoond dat je aan alle competenties per werkproces gewerkt hebt. Tenslotte vindt de oplevering van het project plaats in de vorm van een gesprek, een presentatie of een combinatie daarvan. De beoordeling van de hele projecttaak wordt deels door je begeleider op school en deels door je praktijkbegeleider uitgevoerd. Zij beoordelen jou: • door observatie van je competenties als je aan het werk bent • door aanvullende gesprekken met jou te voeren • door competenties uit jouw bewijsstukken in je portfolio te waarderen
In de tabel staan de bewijsstukken die bij elke stap horen.
7
Installeren
1 Portfolio met bewijzen • Productanalyse • Overzicht materialen, gereedschappen en producten • Overzicht leeractiviteiten (POP)
Stap
1 Oriëntatie
2 Planning en
• Plan van aanpak • Ingevulde planning • Werkvoorbereiding • Kennistoets • Vaardighedentoets
Voorbereiding
3 Uitvoering en Controle
• Producten van de projecttaak • Fotoverslag installatieproces • Instructie schrijven • Eindcontroleformulieren • Urenverantwoording • Beoordeling door de praktijk
4 Oplevering en Evaluatie
• Presentatie, demonstratie of beoordelingsgesprek • Ingevulde beoordelingsformulieren • Portfolio met producten (in te leveren resultaten) • Evaluatieformulier
8
Machinebouwer
9
Installeren
StAP 1 Je competentieontwikkeling bij deze stap Werkprocessen en competenties
d A G
3.1 Voorbereiden werkzaam- heden
e Samenwerken en overleggen Je vraagt bij onduidelijkheid uitleg of aanvullende informatie aan de leidinggevende, zodat jij weet wat de opdracht inhoudt en wat je er voor nodig hebt. K Vakdeskundigheid toepassen Je past technische kennis en inzicht toe, zodat jij een duidelijk en compleet beeld krijgt van de werkzaamheden. l Materialen en middelen inzetten Je verzamelt de juiste en voldoende materialen en middelen, zodat de werkzaamheden bekwaam en veilig kunnen worden uitgevoerd.
10 Machinebouwer
STAP 1 orIëntAtIe
orIëntAtIe
In deze stap krijg van je praktijkopleider van je leerbedrijf of je studiebegeleider op school een opdracht tot het installeren van een machine. Of een gedeelte hiervan. Hiervoor gebruik je de producten of halffabricaten die je gemaakt heb in een vorige projecttaak. Het installeren doe je aan de hand van opdrachten en tekeningen. Vervolgens ga je per product na met welke verbindingsmethode je dit product kunt installeren. Dit doe je op basis van product en materiaalsoort. Om je keuze te verklaren moet je de toepassingsmogelijkheden van de gekozen technieken met voor- en nadelen aangeven. Aan het einde van deze projecttaak is er een machine vervaardigd die in een productieproces ingezet kan worden. Je gaat onderzoeken welke technische vaardigheden je nodig hebt om de opdracht uit te voeren. Ook ga je nadenken over wat je moet weten en wat je moet gaan vragen. Tijdens het maken van de projecttaak is het van belang om regelmatig in een groepje bij elkaar te gaan zitten om je vorderingen en ervaringen te delen met elkaar. Bespreek met hen je successen en je problemen die je tijdens de uitvoering bent tegengekomen. Deze collegiale samenwerking vormt ook een bewijsstuk over jouw samenwerking tijdens dit project.
11 Installeren
In te leveren resultaat (portfolio) In te leveren resultaten
Competentie D A G
Productenanalyse
3.1 K 3.1 L
Overzicht van materialen, gereedschappen en producten
Overzicht van leeractiviteiten, POP 3.1 E LLB: KT1 en 2 Verantwoording van de beoordeling Datum: Beoordelaar(s) Functie
Handtekening
Leerling
12 Machinebouwer
stap 1 Oriëntatie
ACTIVITEITEN
De activiteiten en opdrachten die je in deze stap uitvoert, moet je zorgvuldig uitwerken. Dat doe je zo dat je aan anderen duidelijk maakt welke competenties je daarbij hebt ontwikkeld. Deze uitwerkingen bewaar je als resultaat in je portfolio. Productanalyse Beschrijf in een verslag de precieze werking van de machine die je gaat installeren. Neem in je beschrijving de volgende punten op: • De specifieke onderdelen die gemaakt zijn voor deze machine • De inkooponderdelen 1.
• De verbindingstechnieken die worden gebruikt • Het besturingssysteem dat wordt toegepast • De producten die je hiermee kunt maken
2. Overzicht van producten, materialen en gereedschappen Maak een overzicht van de producten die je gaat gebruiken bij het
installeren van een machine. Beschrijf duidelijk per product:
• Wat de functie in de machine is. • Of er tekeningen aanwezig zijn. –– Zo nee, dan maak je deze en vermeld je dit in het plan van aanpak. • Welke afstellingen nodig zijn voor installatie. • Ga na of er voor het installeren van de machine nog extra onderdelen nodig zijn. Neem deze op in je overzicht en je plan van aanpak. 3. Overzicht van je leeractiviteiten (POP) Probeer op de volgende vragen een antwoord te formuleren. Overleg met je praktijkopleider, je studieloopbaanbegeleider en met je medecursisten (deelnemers aan het project). Maak gebruik van je productenanalyse. • Welke werkprocessen (WP) ga je in deze projecttaak (kerntaak 1) toepassen? • Welke kennis heb je per WP nodig?
13 Installeren
• Welke vaardigheden moet je oefenen? • Aan welke competenties ga je werken?
Maak hiervan een overzicht in een POP. Gebruik de volgende bronnen: het kwalificatiedossier, de beoordelingsformulieren, de planner.
Evalueren en beoordelen
De begeleider/docent controleert of je alle punten van de opdracht correct hebt uitgewerkt. Hij controleert of jouw competentieontwikkeling per werkproces daarin is aangetoond. Kijk in de beoordelingsmonitor na waarvoor je een beoordeling krijgt. Als de beoordeling voldoende is, krijg je een GO. Hiermee is je oriëntatie afgerond. De informatie die je hier hebt verzameld, heb je nodig voor de volgende stap. In stap 2 ga je een plan van aanpak maken en je verder voorbereiden.
14 Machinebouwer
stap 1 Oriëntatie
Vakkennis en vaardigheden
Kennis van meet- en controlegereedschappen. Kennis van materialen en middelen die bij het vervaardigen van deelproducten en het samenbouwen van machines worden gebruikt. Kennis van het kwaliteitssysteem en de kwaliteitseisen van het eigen bedrijf. Kennis van de persoonlijke beschermingsmiddelen. Kennis van vaktaal binnen de branche. Kunnen toepassen van de benodigde Arbo-, veiligheids-, milieu- en bedrijfsvoorschriften. Kunnen lezen van technische tekeningen en schema’s. Kunnen lezen van Engelstalige instructies.
15 Installeren
StAP 2 Je competentieontwikkeling bij deze stap Werkprocessen en competenties
d A G
3.1 Voorbereiden werkzaam- heden
e Samenwerken en overleggen Je vraagt bij onduidelijkheid uitleg of aanvullende informatie aan de leidinggevende, zodat jij weet wat de opdracht inhoudt en wat je er voor nodig hebt. K Vakdeskundigheid toepassen Je past technische kennis en inzicht toe, zodat jij een duidelijk en compleet beeld krijgt van de werkzaamheden. l Materialen en middelen inzetten Je verzamelt de juiste en voldoende materialen en middelen, zodat de werkzaamheden bekwaam en veilig kunnen worden uitgevoerd.
16 Machinebouwer
STAP 2 PlAnnInG en VoorbereIdInG
PlAnnInG en VoorbereIdInG
Je hebt de oriëntatie afgerond. Je weet wat er van je verwacht wordt in deze projectaak. De resultaten uit de Oriëntatie ga je gebruiken om een plan van aanpak te maken. Je zet daarvoor je opdracht om in een plan met een planning in tijd. Je zet erin welke werkzaamheden je gaat uitvoeren en hoeveel tijd je daarvoor nodig denk te hebben. Het moet duidelijk zijn welke producten of halffabricaten je gaat installeren, maar ook aan welke competenties je gaat werken. Daarom neem je in het plan op welke kennis en vaardigheden je nodig hebt en hoe je die gaat leren om deze projecttaak goed uit te kunnen voeren. Dit plan van aanpak ga je de komende periode echt gebruiken om alle werkzaamheden uit te kunnen voeren. Het moet een duidelijk overzicht zijn waarin staat wie en wat je nodig hebt, waar en wanneer. Het resultaat hiervan is: • dat je voldoende kennis en vaardigheden hebt om het project te kunnen uitvoeren • dat het materiaal, de gereedschappen en materieel klaar staan • dat alle benodigde gegevens aanwezig zijn Hierdoor kunnen de werkzaamheden in stap 3 kunnen vlot en goed worden uitgevoerd.
17 Installeren
In te leveren resultaat (portfolio) In te leveren resultaten
Competentie D A G
Plan van aanpak met planning
3.1 E,K
Werkvoorbereiding 3.1 E,K,L Verantwoording van de beoordeling Datum: Beoordelaar(s) Functie
Handtekening
Leerling
ACTIVITEITEN
Raadpleeg de benodigde bronnen en procedures. Maak gebruik van de producten die je gemaakt hebt in de Oriëntatie: • Productanalyse • Overzicht van materialen, gereedschappen en producten • Overzicht van leeractiviteiten Plan van aanpak met planning Het plan van aanpak voor het hele project moet je indelen in hoofdstukken. Vul de onderdelen van het plan van aanpak zo volledig mogelijk in. Werk waar nodig samen met de andere deelnemers aan het project. 1.
18 Machinebouwer
stap 2 Planning en Voorbereiding
Plan van aanpak: indeling en inhoud 0. Voorblad
2. Op te leveren resultaat
b. Werktekeningen c. Planning in tijd
Als het klaar is, controleer je het plan met behulp van de checklist.
19 Installeren
Checklist Plan van Aanpak Is het voorblad compleet? F F Tekst: ‘Plan van aanpak’? F F Naam van de projecttaak? F F Naam van de organisatie en naam van de opdrachtgever? F F Plaats en einddatum van het Plan van aanpak? F F Naam van de opdrachtnemer (eventueel de namen van de groepsleden)? F F Je eigen naam?
Lay-out F F Inhoudsopgave met paginanummers? F F Hoofdstukken genummerd? F F Paginanummers op bladzijden?
Taal(gebruik) F F Spellingsfouten? Punten, vraagtekens, hoofdletters?
De opdracht F F Is de opdracht duidelijk omschreven? F F Aan welke eisen moet het product voldoen? (lijst) F F Naam van de opdrachtgever (persoon)? F F Naam van de projectleider? F F Is er eventueel een schriftelijke opdracht aanwezig?
De activiteiten F F Zijn de activiteiten in benoemd in een logische volgorde? F F Zijn de activiteiten binnen een groep ongeveer gelijk in moeilijkheid? F F Is de oplevering van het project beschreven? De producten F F Zijn voldoende producten gedefinieerd? F F Is het plan van aanpak ook als product gedefinieerd? F F Zijn eventuele belangrijke gebeurtenissen ook als product gedefinieerd? F F Zijn ontwerpen, rapporten e.d. niet vergeten? F F Is het eindproduct niet vergeten?
De planning F F Klopt de planning met de activiteiten? F F Is de planning realistisch?
20 Machinebouwer
stap 2 Planning en Voorbereiding
Bespreek tenslotte je plan van aanpak en planning met je begeleiders van bedrijf en school. Controleer in dit gesprek de volgende zaken: • Zijn de juiste activiteiten gepland? • Is de planning in tijd correct? • Zijn de juiste prioriteiten gesteld? • Zijn de juiste materialen en middelen ingezet? • Welke werkprocessen en competenties ontwikkel je in deze taak? • In welke complexiteit wordt de taak uitgevoerd? Verwerk eventuele opmerkingen in het plan van aanpak en stel je planning bij. Laat je plan van aanpak en planning ondertekenen voor akkoord door je begeleider van school, je praktijkopleider en jezelf. Werkvoorbereiding Om je werk in de uitvoering goed te kunnen beginnen moet je een werkvoorbereiding gemaakt hebben. Beschrijf voor elk product: • Het op te leveren resultaat. Dus hoe het geïnstalleerd en of afgesteld moet worden. Maak daarbij duidelijk voor welke techniek je kiest en waarom. 3.
• De werkvolgorde: met wie je werkt en wie wat doet. • Van welke tekeningen, procedures, materialen en gereedschappen je gebruik gaat maken.
Houd vanaf de voorbereiding de urenverantwoording bij tot en met de controle. Hiermee kun je controleren of je gewerkt hebt volgens planning.
Urenverantwoording is beschikbaar op: www.consortiumbo.nl/site/ Techniek_ICT_mediavormgeving/niveau_3/materiaal.html
21 Installeren
Evalueren en beoordelen
e begeleider van school controleert of alle punten van de opdracht correct zijn weergegeven en controleert of jouw competentieontwikkeling per werkproces daarin is aangetoond. Als de beoordeling voldoende is, krijg je een GO. Hiermee is je voorbereiding voor het leren, de planning en je werkvoorbereiding voor de uitvoering afgerond. Dit plan van aanpak met de planning en de werkvoorbereiding heb je nodig voor de volgende stap. Kennis van meet- en controlegereedschappen. Kennis van materialen en middelen die bij het vervaardigen van deelproducten en het samenbouwen van machines worden gebruikt. Kennis van het kwaliteitssysteem en de kwaliteitseisen van het eigen bedrijf. Kennis van de persoonlijke beschermingsmiddelen. Kennis van vaktaal binnen de branche. Kunnen toepassen van de benodigde Arbo-, veiligheids-, milieu- en bedrijfsvoorschriften. Kunnen lezen van technische tekeningen en schema’s. Kunnen lezen van Engelstalige instructies. Vakkennis en vaardigheden
22 Machinebouwer
stap 2 Planning en Voorbereiding
23 Installeren
StAP 3 Je competentieontwikkeling bij deze stap Werkprocessen en competenties
d A G
3.2 Installeren van machines en mechatroni- sche produc- ten
e Samenwerken en overleggen Je werkt doelmatig met een collega monteur, deelt kennis, ervaringen en inzichten, zodat onderdelen goed worden geplaatst en aangesloten. K Vakdeskundigheid toepassen Je plaatst installaties en onderdelen en sluit deze op elkaar aan, zodat een product ontstaat dat gereed is om te worden getest. l Materialen en middelen inzetten Je gebruikt doelmatig materialen, gereedschappen en persoonlijke beschermingsmiddelen, zodat de werkzaamheden vlot verlopen. S Kwaliteit leveren Je installeert systematisch machines of halffabrikaten die voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen en doet dit binnen de afgesproken tijd. t Instructies en procedures opvolgen Je installeert machines of halffabrikaten volgens tekeningen, geldende normen, aanwijzingen van leidinggevende en Arbo-, veiligheids- en milieuvoorschriften. e Samenwerken en overleggen Je werkt doelmatig samen met een collega machinebouwer, deelt technische kennis, zodat onderdelen goed worden geplaatst en aangesloten. K Vakdeskundigheid toepassen Je regelt in, stelt af en lijnt uit, zodat er een correct werkend product geleverd wordt. l Materialen en middelen inzetten Je gebruikt doelmatig materialen, gereedschappen en persoonlijke beschermingsmiddelen die nodig zijn bij het inregelen, afstellen en uitlijnen. M Analyseren Je controleert of het apparaat met de opgegeven instellingen aan de kwaliteitsnorm voldoet. Afwijkingen verhelp je. r op de behoeften en verwachtingen van de ‘klant’ richten Je bespreekt met de klant niet te voorkomen hinder, zodat de werkzaamheden vlot kunnen verlopen. S Kwaliteit leveren Je regelt in, stelt af en lijnt uit op een manier die voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen en doet dit binnen de afgesproken tijd. t Instructies en procedures opvolgen Je regelt in, stelt af en lijnt uit volgens tekeningen, geldende normen, aanwijzingen van leidinggevende en voorschriften. W Met druk en tegenslag omgaan Je zoekt bij tegenslagen voortdurend naar de meest doeltreffende voortgang van de werkzaamheden, zodat de werkzaamheden vlot verlopen.
3.3 Inregelen,
afstellen en uitlijnen ma- chines en me- chatronische producten
24 Machinebouwer
STAP 3 uItVoerInG en Controle
uItVoerInG en Controle
In deze stap ga je de projecttaak uitvoeren door producten en halffabrikaten samen te stellen, te installeren tot de machine uit je opdracht. Je werkt daarbij volgens het plan van aanpak dat je hebt gemaakt in de vorige stap. Op basis van de gegevens die je in de vorige stappen hebt verzameld, stel je vast op welke manier de montageondergrond van jouw werk moet worden samengesteld. Om benodigde onderdelen te installeren en te monteren pas je geleerde technieken toe, zoals monteren en stellen, verbindingstechnieken, kastenbouw. Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden moet je je werk regelmatig en kritisch controleren en testen. Voldoen de ondergrond en het product aan de gestelde eisen? Eventuele aanpassingen of fouten kun je dan tijdig signaleren en bijstellen. Aan het einde van deze stap bekijk je je gemaakte machine en je controleert hem heel kritisch. Het resultaat moet zijn dat de onderdelen volgens tekeningen en aanwijzingen op een montageondergrond zijn geplaatst.
In te leveren resultaat (portfolio) In te leveren resultaten Fotoverslag van het installatieproces 3.2 E, K, L, S 3.3 E, K, L, S Instructie schrijven 3.2 T 3.3 M
Competentie o V G
25 Installeren
In te leveren resultaten Controle formulieren en lijst
Competentie O V G
3.2 T 3.3 T
Urenverantwoording
3.3 W, S
Beoordeling door de praktijk 3.3 T, W, R Verantwoording van de beoordeling Datum: Beoordelaar(s) Functie
Handtekening
Leerling
ACTIVITEITEN
In de voorafgaande stappen zijn de voorbereidingen gedaan en vastgelegd in het plan van aanpak en de werkvoorbereiding. Nu ga je aan de slag om de producten te maken. Fotoverslag van het productieproces Monteren, installeren, uitlijnen en afregelen van onderdelen en deelproducten. Maak aan de hand van je werkzaamheden een fotoverslag. Je fotoverslag moet voldoen aan de werkprocessen waarop je beoordeeld wordt, zoals: 1.
Werkproces 3.2 Installeren machines en mechatronische producten
3.3 Inregelen, afstellen en uitlijnen machines en mechatronische producten
• Maak foto’s van de installatie van de machine. • Vermeld bij elke foto welk onderdeel of product in welk procesfase te zien is. • Geef aan welke technieken je hebt gebruikt bij het verbinden van onderdelen. • Beschrijf hoe je verschillende onderdelen hebt gesteld en uitgelijnd. • Beschrijf in welke volgorde je hebt gewerkt. • Geef aan wat niet is gelukt en waardoor dat kwam. • Beschrijf de controles.
26 Machinebouwer
stap 3 Uitvoering en Controle
• Benoem competenties die je tijdens dit werkproces hebt ingezet. • Geef aan welke controles je hebt uitgevoerd. • Vertel wanneer je hebt samengewerkt met anderen en hoe dat is verlopen. • Benoem competenties die je tijdens dit werkproces hebt ingezet. Instructie schrijven Schrijf een instructie voor een minder ervaren collega voor het installeren van onderdelen. De instructie moet stapsgewijs, in goede volgorde opgebouwd en volledig zijn. Je collega moet de instructie kunnen begrijpen en ermee kunnen werken. Controle formulieren en lijst Verzamel je formulieren waarin de meetresultaten zijn vastgelegd. Deze formulieren moeten zijn ondertekend en gecontroleerd door je leidinggevende. Maak een lijst met de meetgereedschappen en beschermingsmiddelen die je voor de controle heb gebruikt. 2. 3.
4.
Urenverantwoording (zie bijlage 2 Urenverantwoording)
Je hebt gedurende de projecttaak een urenverantwoording bijgehouden. Laat het formulier ondertekenen door de praktijkopleider en de begeleider van school. Lever het formulier bij stap 4 in.
Urenverantwoording is beschikbaar op: www.consortiumbo.nl/site/ Techniek_ICT_mediavormgeving/niveau_3/materiaal.html
5. Beoordeling door de praktijk Als alle resultaten ingeleverd zijn en het project klaar is, beoordeelt de praktijk (opdrachtgever): a. de kwaliteit van de producten b. jouw competenties per werkproces Aansluitend voert de opdrachtgever met jou een eindgesprek. Tijdens dit gesprek staan die werkprocessen centraal waarin hij bepaalde competenties van jou nog niet voldoende heeft gezien.
27 Installeren
Tenslotte geeft de praktijkopleider op basis van deze twee beoordelingen een eindoordeel over jouw competenties tijdens de praktijkuitvoering van het project. De beoordeling wordt door de praktijkopleider ondertekend. De beoordeling bewaar je als bewijs in je portfolio.
28 Machinebouwer
stap 3 Uitvoering en Controle
Vakkennis en vaardigheden
• Hanteren van relevante Arbo-, veiligheid- en milieu- en bedrijfsvoorschriften • Apparatuur en proceskennis • Kennis van de branche en producten en diensten van de organisatie (bedrijf) • Kennis van materialen en middelen ten behoeve van het installeren van deelproducten en samenbouwen machines • Kennis van kwaliteitssysteem en kwaliteitseisen van het eigen bedrijf • Kennis van materialen en middelen ten behoeve van het installeren en onderhouden van deelproducten en machines • Kennis van meet- en controlegereedschappen • Kennis van persoonlijke beschermingsmiddelen • Kennis van vakjargon binnen de branche • Lezen van Engelstalige instructies • Lezen van technische tekeningen en schema’s
29 Installeren
StAP 4 Je competentieontwikkeling bij deze stap Werkprocessen en competenties
d A G
3.8 Administreren en archiveren van gegevens
J formuleren en rapporteren Je rapporteert doelmatig over de werkzaamheden, zodat belangrijke gegevens toegankelijk zijn voor verder gebruik. t Instructies en procedures opvolgen Je archiveert projectgegevens volgens het (kwaliteits)systeem van de werkgever, zodat de gegevens volgens de afgesproken procedures te vinden zijn.
30 Machinebouwer
STAP 4 oPleVerInG en eVAluAtIe
oPleVerInG en eVAluAtIe
Je hebt de projecttaak uitgevoerd. In deze stap ga je de resultaten die je hebt opgeleverd in de vorige stappen presenteren. Met behulp van je verslag presenteer je hoe het proces is verlopen en hoe je tot resultaat bent gekomen. Jouw functioneren tijdens de uitvoering van dit project staat hierbij centraal. Tijdens deze oplevering geef je extra aandacht aan de competenties uit werkproces 3.8 ‘Administreren en archiveren van gegevens’: ‘Formuleren en rapporteren’ en ‘Instructies en procedures opvolgen’. Dat doe je door duidelijk te maken aan wie en wat je na afloop van de werkzaamheden hebt gerapporteerd. Ook ga je in op de manier waarop jij de projectgegevens systematisch bij het bedrijf hebt gearchiveerd. In deze laatste stap wordt tevens een beroep gedaan op jouw evaluatie- en reflectievermogen. Je moet daarvoor kritische vragen over de producten en het doorlopen proces kunnen beantwoorden, zoals: • Voldoet het product aan de gestelde eisen? • Hoe controleerde je dat? • Welk proces heb je doorlopen?
• Wat voor procedures zijn er gebruikt? • Hoe verliep het overleg met collega’s? • Is de klant tevreden?
Ook vragen over jouw eigen leerproces komen aan bod: • Welke competenties heb je ontwikkeld en op welke manier? • Welke werkwijze past bij jou? • Wat ging er goed of niet zo goed? • Wat zou je een volgende keer veranderen? • Wat moet je nog leren?
31 Installeren
In te leveren resultaat (portfolio) In te leveren resultaten
Competentie O V G
Bijgewerkt Portfolio
Alle werkprocessen Alle werkprocessen Alle werkprocessen
Alle beoordelingsformulieren Mondelinge presentatie of demonstratie Portfolio met eindbeoordeling
Alle werkprocessen
Evaluatieformulier (bijlage 3) met POP LLB KT 1 en 2 Verantwoording van de beoordeling Datum: Beoordelaar(s) Functie
Handtekening
Leerling
ACTIVITEITEN
1.
Bijgewerkt Portfolio
Vaststellen dat: • alle in te leveren resultaten (met beoordeling) in het portfolio aanwezig zijn • alle werkprocessen en competenties in de stappen beoordeeld zijn • alle formulieren in het Portfolio aanwezig zijn
32 Machinebouwer
stap 4 Oplevering en Evaluatie
2. Beoordelingsformulieren Vaststellen dat de beoordelingsformulieren volledig zijn ingevuld en beoordeeld. Maak een keus: of
3.
Oplevering door het geven van een mondelinge presentatie of demonstratie
Tijdens deze presentatie laat je zien dat de resultaten van deze projecttaak, de producten, tot stand zijn gekomen door gebruik te maken van alle werkprocessen. Maak duidelijk hoe je op deze wijze een kwalitatief hoogwaardig product kon leveren. Besteed extra aandacht aan werkproces 3.8, competentie J enT. Maak duidelijke afspraken hoe de oplevering van deze projecttaak verloopt. Afspraken maken doe je samen, dus overleg altijd met je begeleiders!
of
3.
Oplevering door het voeren van een beoordelingsgesprek
De oplevering van de projecttaak kan ook gebeuren door middel van een beoordelingsgesprek. Dit is een aanvulling op je portfolio en op jouw beroepsgericht handelen. Extra aandacht zal besteed worden aan werkproces 3.8, competentie J enT. 1. Maak hieronder een keuze in overleg met je begeleider hoe je projecttaak oplevert. 2. Geef dit aan door het hokje aan te vinken. Presentatie of demonstratie –– Ik presenteer mijn projecttaak. –– Ik presenteer of demonstreer het product en proces. –– Ik licht toe welke werkprocessen en competenties hiermee aangetoond zijn en met welke bewijsstukken. –– Mijn presentatie of demonstratie met hand-outs voldoet aan de gestelde eisen.
33 Installeren
Met een beoordelingsgesprek –– Ik word beoordeeld op mijn werkprocessen en competenties. –– Ik weet welke werkprocessen en competenties en bewijsstukken beoordeeld worden. –– Dit gebeurt volgens een vastgestelde methode (bv. STAR(R) (T)-methode). Eindgesprek of beoordelingsgesprek –– Ik bespreek mijn functioneren en mijn projecttaak. –– Ik verantwoord mijn bewijsstukken. –– In een gesprek wordt een toelichting gevraagd op mijn portfolio, bewijsstukken en functioneren. Situatie –– Betrokkenen : ………………… –– Datum : ………………… –– Plaats : ………………… –– Zorg dat alles klaar is. –– Kom op tijd! Controle: de beoordeling van de projecttaak a. Het beoordelen van de presentatie. b. Het beoordelen van de competenties in de bewijzen uit het portfolio en de beoordelingsformulieren. c. Een eindgesprek, volgens de STARRT-methodiek. In dit gesprek staan die werkprocessen centraal waarin bepaalde competenties van jou nog niet voldoende zijn gezien. Tijdens dit gesprek kun je die aantonen. d. Eindbeoordeling Tenslotte krijg je op basis van deze beoordelingen een eindoordeel over jouw werkprocessen en competenties tijdens de uitvoering van het project. Tot slot vul je het evaluatieformulier in. Dat wordt besproken en beoordeeld in een gesprek met jou en je begeleider op school. Tijdens dit gesprek wordt er een koppeling gemaakt met het POP-gesprek. Daarin worden aandachtspunten voor voortgezette competentieontwikkeling in de volgende projecttaak vastgelegd.
34 Machinebouwer
stap 4 Oplevering en Evaluatie
4. Evaluatieformulier en gesprek met nieuw POP Evalueren en reflecteren met je begeleider van school: opstellen van verbeterpunten van jouw competentieontwikkeling voor de volgende periode aan de hand van je evaluatieformulier. Bij evalueren wordt een krachtig beroep gedaan op jouw kritische houding en reflectievaardigheden. Daarbij komen ook vragen over jouw eigen leerproces aan bod: • Welke werkprocessen en competenties zijn ontwikkeld en op welke manier? • Welke werkwijze past bij jou? • Wat ging er goed of niet zo goed? • Wat zou je een volgende keer veranderen?
• Waar ga je aan werken? • Wat moet je nog leren?
Het evaluatieformulier is beschikbaar op: www.consortiumbo.nl/site/ Techniek_ICT_mediavormgeving/niveau_3/materiaal.html
Evalueren en beoordelen
Hiermee is je project afgerond en beoordeeld. Je nieuwe POP neem je mee naar je volgende project.
35 Installeren
Bronnen Hieronder staan verschillende studiebronnen en informatiebronnen die je kunt gebruiken. • Basisdocument Projecttaken machinebouw mechatronica • Tabellenboek/normen • Theorieboeken: –– kabelinstallaties en kastenbouw –– Monteren en stellen –– Materialenleer –– Tekeninglezen Machinebouw
–– Nederlands niveau 3 –– Basisveiligheid VCA –– LLB
• Internetsites:
www.davindi.nl http://www.leren.nl/cursus/management/plannen-organiseren/
36 Machinebouwer
stap 4 Oplevering en Evaluatie
Jouw competentieontwikkeling bij Leren, Loopbaan en Burgerschap (Kerntaak 1: Benoemt de eigen ontwikkeling en kiest middelen en wegen om daarbij passende leerdoelen te bereiken)
D A G
1.1 Benoemt leerdoelen
J Formuleren en rapporteren Je formuleert je eigen leerkansen en leerdoelen op een duidelijke en begrijpelijke wijze. M Analyseren Je kunt aandachtig en ijverig bepalen welke veranderingen in de leef- en werkomgeving het beste aansluiten bij de eigen ambitie. Is daarbij in staat de juiste leerbehoefte vast te stellen. N Onderzoeken Je stelt zich op de hoogte van veranderingen in de samenleving en werkomgeving en maakt hiervan gebruik om duidelijke leerdoelen te stellen. W Gedrevenheid en ambitie tonen Je aanvaardt de uitdaging om de eigen leerdoelen te ontdekken en investeert tijd en energie om tot een keuze te komen. N Onderzoeken Je verzamelt, overzichtelijk, informatie over de verschillende (nieuwe) manieren van leren. O Creëren en innoveren Je durft voor te stellen de leeractiviteiten op een andere manier dan gebruikelijk, uit te voeren. A Beslissen en activiteiten initiëren Je kunt aantonen dat de gekozen manier van leren aansluit bij je eigen leerdoel. M Analyseren Je kiest een manier van leren die past bij jouw leerstijl en de leeromgeving. O Creëren en innoveren Je hebt je op de hoogte gesteld van geschikte en nieuwe manieren van leren. A Beslissen en activiteiten initiëren Je bent in staat de leeractiviteiten in de praktijk uit te voeren en zo nodig bij te stellen. Q Plannen en organiseren Je hebt op basis van zijn leerdoelen een planning gemaakt van zijn leeractiviteiten. M Analyseren Je kunt je eigen manier van werken en leren in kaart brengen en bepaalt of het in volgende opdrachten nodig is deze aan te passen. P Leren Je bent in staat, na feedback over de leerstijl, deze aan te passen.
voor de eigen ontwikkeling
1.2 Inventariseert geschikte manieren van leren 1.3 Kiest bij de situatie en bij zichzelf passende manieren van leren 1.4 Plant zijn eigen ontwikkelproces en voert het uit 1.5 Evalueert de gekozen manier van leren
In te leveren resultaten
WP
O V G
• Stap 1: Overzicht van leeractiviteiten, POP 1.1, 1.2, 1.3 • Stap 2: Plan van aanpak en planning 1.4, 1.5 • Stap 4: Evaluatieformulier (bijlage 3) met POP 1.5 Verantwoording van de beoordeling Datum: Beoordelaar(s) Functie
Handtekening
Leerling
37 Installeren
Jouw competentieontwikkeling bij Leren, Loopbaan en Burgerschap (Kerntaak 2: Stuurt eigen loopbaan)
D A G
2.1 Reflecteert op eigen kwaliteiten en motieven
D Aandacht en begrip tonen Je verwoordt de eigen kwaliteiten, wensen en waarden en bent je bewust hoe deze invloed kunnen hebben op je eigen loopbaanontwikkeling. G Relaties bouwen en netwerken Je bent door gesprekken met anderen, in staat inzicht te krijgen in eigen kwaliteiten en motieven en deze af te stemmen op de eigen loopbaan. M Analyseren Je bepaalt welke competenties, wensen en waarden belangrijk zijn voor de loopbaanontwikkeling. N Onderzoeken Je bent in staat, door middel van allerlei technieken, een beeld van jezelf te krijgen. D Aandacht en begrip tonen Je verwoordt in hoeverre de persoonlijke waarden en kwaliteiten van invloed zijn op het zoeken naar passend werk. G Relaties bouwen en netwerken Je hebt na overleg met anderen, inzicht in passend werk. M Analyseren Je vergelijkt de persoonlijke en gevraagde kwaliteiten en concludeert hieruit wat passend werk is. N Onderzoeken Je bent in staat, d.m.v. informatie in te winnen, in te schatten welk werk aansluit bij de persoonlijke kwaliteiten. A Beslissen en activiteiten initiëren Je maakt keuzes om de eigen loopbaan verder te ontwikkelen en onderneemt hiervoor de nodige acties. G Relaties bouwen en netwerken Je legt je plan van aanpak voor aan eigen relaties, zodat zij kunnen adviseren bij het vinden van passend werk. N Onderzoeken Je onderzoekt de gevolgen van toekomstige keuzes en acties en gebruikt deze om zijn loopbaan te kunnen sturen. U Omgaan met veranderingen en aanpassen Je onderkent en accepteert dat beroepseisen en beroepsuitoefening veranderen en kunt je plan van aanpak hierop aanpassen. W Gedrevenheid en ambitie tonen Je bent geïnteresseerd in het vak en bent bereid je in te zetten voor nieuwe ontwikkelingen.
2.2 Onderzoekt welk werk er is en wat bij hem past
2.3 Stuurt de eigen loopbaan en onderneemt acties die daarbij nodig zijn
In te leveren resultaten Stap 4: Presentatie of demonstratie
WP
O V G
2.1 2.3
Stap 4: Evaluatieformulier
Verantwoording van de beoordeling Datum: Beoordelaar(s) Functie
Handtekening
Leerling
38 Machinebouwer
BI JLAGE 1 Beoorde l i ngsmon i t or
Opmerkingen
Complexiteit
Beoordeling A B C D
score D - A - G
docent
praktijkopleider
leerling
Competenties Prestatie-indicator of verwacht gedrag afgeleid van de prestatie-indicator
Plan van aanpak met planning ind E pra/v E Samenwerken en overleggen Vraagt bij onduidelijkheid uitleg of aanvullende informatie aan leidinggevende zodat hij/zij weet wat de opdracht inhoudt en wat hij nodig heeft. Werkvoorbereiding ind E pra/v K Vakdeskundigheid toepassen Achterhaalt en interpreteert alle relevante informatie waardoor hij een duidelijk en compleet beeld van de werkzaamhedenen en de (veiligheid van de) werkomgeving krijgt. L Materialen en middelen inzetten Verzamelt de juiste en voldoende materialen en middelen zodat de werkzaamheden efficiënt en veilig kunnen worden uitgevoerd. Producten van de projecttaak ind P pra/v K Vakdeskundigheid toepassen Plaatst installaties en onderdelen en sluit deze op elkaar aan, zodat een product ontstaat dat gereed is om te worden getest. Fotoverslag van installatieproces ind P pra/v L Materialen en middelen inzetten Draagt goed zorg voor materialen, gereedschappen, materieel en persoonlijke beschermingsmiddelen nodig om de installatie te plaatsen en aan te sluiten. Instructie schrijven ind P pra/v S Kwaliteit leveren Installeert machines, installaties of componenten die voldoen aan gestelde kwaliteitseisen. Eindcontroleformulieren ind P pra/v T Instructies en procedures opvolgen Installeert machines, apparaten, installaties of componenten volgens tekeningen, geldende normen, Arbo-, veiligheid- en milieuvoorschriften en aanwijzingen van leidinggevende. Urenverantwoording ind P pra/v E Samenwerken en overleggen Werkt goed samen met een collega machinebouwer; deelt kennis, ervaringen en inzichten zodat onderdelen goed worden geplaatst en aangesloten. Beoordeling door de praktijk ind P pra/v K Vakdeskundigheid toepassen Regelt in, stelt af en lijnt uit zodat er een correct werkend product geleverd wordt. L Materialen en middelen inzetten V Met druk en tegenslag omgaan Presentatie, demonstratie of beoordelingsgesprek. ind Ci J Formuleren en rapporteren 1 3.3 Inregelen, afstellen en uitlijnen machines en mechatronische producten Overzicht leeractiviteiten, POP IND P v L 1 3.2 Installeren machines en mechatronische producten Materialen en middelen inzetten Verzamelt de juiste en voldoende materialen en middelen zodat de werkzaamheden efficiënt en veilig kunnen worden uitgevoerd. Achterhaalt en interpreteert alle relevante informatie waardoor hij een duidelijk en compleet beeld van de werkzaamheden en de (veiligheid van de) werkomgeving krijgt. E Vraagt bij onduidelijkheid uitleg of aanvullende informatie aan leidinggevende, zodat hij weet wat de opdracht inhoudt en wat hij er voor nodig heeft. 1 3.1 Voorbereiden werkzaamheden pra/pro 1 3.8 Administreren en archiveren van gegevens Overzicht materialen, gereedschappen en producten Productanalyse BG P v K Samenwerken en overleggen 3.1 Voorbereiden werkzaamheden Vakdeskundigheid toepassen
Draagt goed zorg voor materialen, gereedschappen, materieel en persoonlijke beschermingsmiddelen die benodigd zijn bij het inregelen, afstellen en uitlijnen. M Analyseren Controleert of het apparaat aan de kwaliteitsnorm voldoet en reikt bij afwijkingen oplossingen aan voor engineering, zodat er aanpassingen kunnen worden gemaakt. R Op de behoefte en verwachting van de klant richten. Bespreekt afwijkingen en niet te voorkomen hinder met de klant en zal dit ten gevolge van werkzaamheden tot een minimum beperkt houden. S Kwaliteit leveren Regelt in, stelt af en lijnt uit op een manier die voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen. T Instructies en procedures opvolgen
Regelt in, stelt af en lijnt uit volgens tekeningen, geldende normen, gegeven aanwijzingen van leidinggevende en Arbo-, veiligheid- en milieuvoorschriften. Zoekt bij tegenslagen de beste manier om deze zo goed mogelijk op te vangen zodat de gevolgen beperkt blijven.
Rapporteert doelmatig over de werkzaamheden zodat de gegevens toegankelijk zijn voor verder gebruik. Evaluatieformulier ind Ci pra/pro T Instructies en procedures opvolgen Archiveert projectgegevens volgens het kwaliteitssysteem van de werkgever, zodat de gegevens zijn te vinden en te benutten. Portfolio met producten (in te leveren resultaten) ind Ci pra/pro Urenverantwoording project ind Ci pra/pro
Code
Werkproces
Kerntaak 1
BPV OK
Leerling:
beoordelingsvorm beoordelaars v
werkvorm BG E
Product
Stap 3 Uitvoering en Controle
Stap 1 Oriëntatie Projecttaak 2 Installeren
Stap 2 Planning en Voorbereiding
Stap 4 Oplevering en Evaluatie
Machinebouwer [91091] Monitor
Indien nodig vraag je de beoordelingsmonitor op bij je docent.
39 Installeren
BI JLAGE 2 Formu l i er Urenveran twoord i ng (Beschikbaar op http://www.consortiumbo.nl/site/Techniek_ICT_mediavormgeving/ niveau_3/materiaal.html)
<
Plaats hier het logo
Gegevens werknemer Naam
Nr.
Opdrachtgever Naam Adres
PC Telefoon Mobiel
Paraaf
Wij bevestigen dat genoemde werknemer nevenstaande activiteiten tot tevredenheid voor ons heeft verricht.
Omschrijving probleem / te verrichten werkzaamheden
Lijst gebruikte onderdelen
Urenstaat (15 min = 0,25 uur, 30 min = 0,5 uur, 45 min = 0,75 uur) Datum Van tot Gewerkte uren Gereden km
Omschrijving verrichte werkzaamheden
Totaal gewerkte uren
40 Machinebouwer
BI JLAGE 3 Eva l ua t i e f ormu l i er
Naam
E-mailadres Periode van de projecttaak Opleiding Titel van de projecttaak
ROC Bedrijf
Naam klant/begeleider van school/begeleider(s)
In te vullen door leerling Stap
Wat ging goed?
Wat kon beter?
Oriëntatie
Planning en Voorbereiding
Uitvoering en Controle
Oplevering en Evaluatie
In te vullen door klant, begeleider(s), begeleider van school en medeleerling Tips (Wat kan beter) Tops (Wat gaat goed) Klant
Begeleider van school / begeleider Praktijkopleider
Medeleerling
Mijn verbeterpunten zijn: (Geef daarbij aan om welke werkprocessen of competenties het gaat)
Mijn volgende projecttaak is:
41 Installeren
BI JLAGE 4 Pro j ec t t aakp l anner
Indien nodig vraag je de planner op bij je docent.
42 Machinebouwer
43
44 Machinebouwer
Voor niveau 3 heeft Stichting Consortium Beroepsonderwijs een didactiek ontwikkeld, die optimaal aansluit op BeroepstaakGestuurd Leren (BGL).
Je leert op niveau 3 projecttaken zelfstandig uit te voeren. De zeven stappen van beroepstaken op niveau 2 zijn in de projecttaken teruggebracht tot vier stappen. De projecttaken zijn minder voorgestructureerd. We doen dus een groter beroep op je zelfstandigheid.
NIVEAU 3 MACHINEBOUW MECHATRONICA Machinebouwer [Crebo 91091]
Basisdocument Machinebouwer
Machinebouwer in opleiding en bedrijf
1 Vervaardigen
2 Installeren
3 Testen
4 Onderhoud
Kwalificerend Dossier Machinebouwer
693111142
Bestelnummer 006PTM0010
Made with FlippingBook