00645160024

BEROEPSTAAK

10 Laadsystemen

controleren, vervangen

Opleiding Autotechniek > Autotechnicus [Crebo 93410]

BEROEPSTAAK Laadsysteem controleren, vervangen

10

Opleiding Autotechniek > Autotechnicus [Crebo 93410]

Artikelnummer: 00645160024

Colofon Deze uitgave is gerealiseerd onder verantwoordelijkheid van Stichting Consortium Beroepsonderwijs. Teksten Leden werkgroep Leermiddelen: Bert Grutters, Ab Pothmann

Werkgroepleider Bert Grutters

Eindredactie Marjo Brok

Omslag/Lay-out Studio Blanche

Afbeeldingen Schrijvers en internet

Ondanks alle inspanningen is het mogelijk dat niet alle copyrights van de in de uitgave opgenomen illustraties geregeld zijn. Degene die meent alsnog rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met de uitgever. © 2011 Stichting Consortium Beroepsonderwijs. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens- bestand of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of enige wijze, namelijk elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming.

INHOUD

Introductie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Stap 1

Oriënteren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Taak 1 Waarom controleer je een laadsysteem? . . . . . . . . 7 Plannen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Taak 2 Het mini-POP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Voorbereiden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Taak 3 De opbouw van een accu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Taak 4 De opbouw van de dynamo . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Taak 5 Diagnostische toets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Uitvoeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Taak 6 Zo bereid ik me voor op de controle en vervanging van een accu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Taak 7 Laadsysteem controleren en dynamo de- en monteren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Taak 8 Wat vertel je de klant?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Controleren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Taak 9 Uitvoeren eindcontrole en evaluatie . . . . . . . . . . . 25 Beoordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Taak 10 Beoordelen van de beroepstaak . . . . . . . . . . . . . . 27 Terugkijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Taak 11 Het terugkijkgesprek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

Stap 6

Stap 7

Studiebronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

3

Bijlagen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Bijlage 1 Tabel met werkzaamheden en leerpunten (Tabel 1). 35 Bijlage 2 Mini-POP (Tabel 2). . . . . . . . . . . . . . 37 Bijlage 3 Werkvoorbereiding en planning (Tabel 3) . . . . . 39 Bijlage 4 Stappenplan (Tabel 4). . . . . . . . . . . . . 41 Bijlage 5 Gereedschapgebruik en (meet)apparatuur (Tabel 5). 43 Bijlage 6 Beoordeling Presentatie (vakinhoud). . . . . . . 45 Bijlage 7 Beoordeling Presentatie (communicatie/ Nederlands). . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Bijlage 8 Beoordelingsformulier. . . . . . . . . . . . . 49 Bijlage 9 Beoordelingsmonitor. . . . . . . . . . . . . 51

4



Introductie

Patrick zijn trots, een BMW 320i, heeft hem nog nooit in de steek gelaten. Elke keer als hij hem nodig had, startte de wagen prima. Nu heeft het twee graden gevroren en het is mis. Hij hoort nog wel een klikje, maar verder niets. Niet het vertrouwde geluid van zijn zescilinder. Dan maar de garage bellen. Zij komen met een starthulp en ja hoor, hij slaat aan en de motor loopt weer als een zonnetje. Achteraf bedenkt Patrick dat hij wel eens een rood lampje zag branden. Steeds als hij het groot licht gebruikte, brandde het lampje wat feller. Zou dit er iets mee te maken kunnen hebben? Patrick wil voor de zekerheid alles laten controleren. Dit is de opdracht die jij krijgt van je begeleider. Hoe ga je dit aanpakken? Wat moet je controleren? Hoe werkt het laadsysteem?

Allemaal zaken waarin je je in deze beroepstaak gaat verdiepen.

5

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

Het laadsysteem:

Wat moet je kennen? • Kennis van de volgende constructies en begrippen. • de accu • de dynamo

Wat moet je kunnen in de praktijk: • het laadcircuit controleren • aan de accu en de dynamo werken • je werkzaamheden controleren.

Als je deze taken goed uitvoert, werk je vanzelf aan de competenties die je moet bezitten om een goed vakman te worden. In de monitor kun je zien aan welke werkprocessen en competenties je in de verschillende stappen werkt. In iedere stap letten de beoordelaars vooral op de competenties die vet gedrukt zijn .

Als je moeilijke woorden tegenkomt, zoek je de betekenis op. Je schrijft ze op en bewaart ze op alfabetische volgorde in je map.

Opmerking: Als er staat: ‘overleg met je basisgroep’ overleg je dat met je begeleider. Hij geeft aan of je alleen, met zijn tweeën of met je basisgroep moet samenwerken.

6

orIënteren

oriënteren

stap1

Werkproces 2.1 Bereidt reparatie aan personenauto voor

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

E Samenwerken en overleggen K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten N Onderzoeken T Instructies en procedures opvolgen

Taak 1

Waarom controleer je een laadsysteem?

InteLeverenresuLtaat • Een lijst met de componenten van een laadsysteem. • Lijst met verschillende dynamo’s en hun toepassingen. • Een tabel met werkzaamheden en leerpunten. • Lijst met mogelijke storingen, de controle en de gevolgen. • Lijst met verschillende accu’s. Je gaat het laadsysteem (inclusief accu) van een auto controleren. Je zoekt in deze taak uit, waarom je dat doet en hoe je dat doet. Overleg met je begeleider hoe je deze taak uitvoert: alleen of in de basisgroep.

7

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

1.1

Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en bekijk samen een dvd (indien beschikbaar) of zoek op internet gegevens die nodig zijn om het laadsystemen te controleren. 1 Waarom zijn er zoveel verschillende systemen? 2 Je hebt ontdekt dat een laadsysteem uit verschillende delen bestaat. Maak een lijst van de verschillende componenten van een laadsysteem inclusief de aandrijving ervan. Een belangrijk onderdeel van een laadsysteem is de dynamo. 1 Maak een overzicht van de verschillende soorten dynamo’s die er zijn. Geef in dit overzicht de verschillende gebruiksdoelen aan. 2 Zoek op internet naar leveranciers. 3 Print specificaties uit en neem deze mee naar de basisgroep. Je kunt ook folders meenemen. Meestal is het controleren van een laadsysteem onderdeel van een onderhoudsbeurt. Soms komt een klant in de werkplaats omdat er een storing in het laadsysteem zit. Vraag je begeleider een voertuig aan te wijzen waarbij je onderstaande opdrachten uit kunt voeren. 1 Overleg met je basisgroep wat je moet controleren en moet weten bij het werken aan een laadsysteem, inclusief de aandrijving hiervan. Maak hiervan een lijst van werkzaamheden en leerpunten. 2 Maak een lijst met mogelijke storingen of mankementen aan het laadsysteem, inclusief de aandrijving. Geef aan hoe je dit controleert en wat de gevolgen van de storingen kunnen zijn. Bij het controleren van het laadsysteem krijg je ook met de accu te maken. 1 Maak een overzicht van de verschillende soorten accu’s die er zijn en noteer waar en waarom deze worden toegepast. Zoek ook op internet naar leveranciers. 2 Print specificaties uit en neem deze mee naar de basisgroep. Je kunt ook folders meenemen.

1.2

1.3

1.4

8

Oriënteren

1.5

Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en bekijk de specificaties en folders. Bespreek de specificaties en folders. Gebruik daarbij de volgende vragen: 1 Welke taken c.q. functie heeft een accu in het laadsysteem? 2 Aan welke eisen moet een accu voldoen? 3 Welke accu wordt in personenauto’s het meest gebruikt? 4 Wat betekenen de specificaties (aanduidingen) op een accu? Vraag aan je begeleider een ‘losse’ dynamo. 1 Bespreek de specificaties die op de dynamo staan. Gebruik daarbij de volgende vragen: a Welke dynamo’s worden het meest in personenauto’s gebruikt? b Wat betekenen de specificaties (aanduidingen) op een dynamo?

1.6

9

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

10

pLannen

plannen

stap2

Werkproces 2.1 Bereidt reparatieopdracht aan personenauto voor

LB Werkproces 1.1 Benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling Werkproces 1.4 Plant zijn eigen leerproces en voert het uit

Competenties waarop je wordt beoordeeld.

J Formuleren en rapporteren M Analyseren N Onderzoeken W Gedrevenheid en ambitie tonen Q Plannen en organiseren A Beslissen en activiteiten initiëren

Je zoekt uit wat je moet leren om de beroepstaak goed uit te voeren en je schrijft dat op. Je ziet je leerdoelen als een uitdaging en laat zien dat je voldoende tijd en energie wilt besteden om je doel te bereiken. Je maakt samen met je begeleider een planning en je houdt je eraan. Je voert deze taak zelfstandig uit.

Het mini-POP

Taak 2

InteLeverenresuLtaat • Een ingevuld mini-POP.

Maak een afspraak met je begeleider voor een plangesprek. Voer met hem het plangesprek.

11

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

2.1

Bespreek met de begeleider: a de resultaten en afspraken van de vorige beroepstaak b de aandachtspunten uit je POP. 1 Vul met je begeleider de mini-POP in. Doe dit op de computer zodat je deze verder kunt aanvullen (bijlage 2). 2 Plan het afsluitende gesprek voor deze beroepstaak.

12

voorbereIden

voorbereiden

stap3

Werkproces 2.1 Bereidt reparatieopdracht aan personenauto voor

Het laadsysteem bestaat uit verschillende componenten (delen). Wil je op een goede manier aan het laadsysteem werken, dan moet je weten hoe een laadsysteem opgebouwd is. De accu en de dynamo zijn de belangrijkste onderdelen van het laadsysteem.

De opbouw van een accu

Taak 3

InteLeverenresuLtaat • Lijst met bepalingen welke accu te monteren. • Een overzicht van (specificaties) coderingen die op een accu staan en de verklaringen hiervan. • Verklaring begrippen 3.3.

Wanneer je Beroepstaak 13 Startsysteem controleren, vervangen, repareren al uitgevoerd hebt kun je Taak 3 daaruit overnemen en verder gaan met Taak 4.

13

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

3.1

Vraag aan je begeleider welke auto beschikbaar is voor deze opdrachten aan het laadsysteem. Bij stap 1 heb je laten zien dat er verschillende accu’s zijn. 1 De fabrikant van de auto heeft bepaald welke accu er in het voertuig geplaatst moet worden. Welke gegevens of informatie heeft de fabrikant nodig om de juiste accu te kunnen bepalen? Benoem er vier.

3.2

Maak een lijst van de coderingen die op een accu vermeld staan. 1 Geef de betekenis van elke code aan. 2 Zoek alle andere gegevens op van deze accu. Wat betekenen deze gegevens?

3.3

Bij een accu kennen we de begrippen als: • bronspanning • klemspanning • inwendig spanningsverlies • startstroom. 1 Maak een lijst met de betekenis van deze begrippen.

14

voorbereIden

De opbouw van de dynamo

Taak 4

InteLeverenresuLtaat • Een lijst met specificaties (dynamo) en de verklaring van de specificaties. • Een lijst met coderingen die op een dynamo staan en de verklaring hiervan. • Elektrisch schema dynamo met verklaringen. • Afbeelding dynamo met verklaringen. • Verklaring verschil laadstroom en afgeregelde laadspanning. • Samenvatting werking dynamo en spanningsregelaar (half A4).

4.1

Vraag aan je begeleider welke auto beschikbaar is om de opdrachten aan het laadsysteem uit te voeren.

Maak een lijst van de gegevens die op de dynamo vermeld staan. Als de gegevens niet meer leesbaar zijn, zoek ze dan op in de werkplaatsdocumentatie. 1 Geef de betekenis van de gegevens. 2 Verklaar deze gegevens.

15

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

4.2

Bij een dynamo kennen we de onderstaande begrippen: • stator • rotor • ster- en driehoekschakeling • diode en zenerdiode. 1 Zoek een elektrisch schema van een dynamo met spanningsregelaar (12V) en print dit uit. Laat in dit schema zien waar zich bovenstaande begrippen bevinden. 2 Zoek een afbeelding van een opengewerkte dynamo en laat zien waar bovenstaande begrippen zich bevinden. Bij het controleren van de werking van een dynamo word je geconfronteerd met begrippen als: • laadstroom • afgeregelde spanning. 1 Geef kort aan het verschil tussen deze twee begrippen. 2 Zoek uit hoe hoog de afgeregelde spanning is van de dynamo. 3 Is deze hoger of lager dan de bronspanning van de accu en waarom? 4 Wat bepaalt hoeveel stroom een dynamo moet leveren? Bij 4.2 heb je een schema van een dynamo met spanningsregelaar uitgeprint. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en overleg met elkaar hoe een dynamo werkt. Probeer dit aan elkaar uit te leggen. 1 Maak een samenvatting van maximaal een half A4 over de werking van een dynamo. Vermeld waar de spanning wordt opgewekt, waar de omzetting wisselstroom naar gelijkstroom plaatsvindt en waar en hoe de spanning wordt afgeregeld.

4.3

4.4

16

voorbereIden

Diagnostische toets

Taak 5

InteLeverenresuLtaat • Scorelijst met opmerkingen en paraaf begeleider.

Maak een afspraak voor een diagnostische toets. In deze toets laat je zien dat je: • de volgende begrippen kent:

• bronspanning • klemspanning • inwendig spanningsverlies • startstroom • stator • rotor • magnetisme • ster- en driehoekschakeling • diode en zenerdiode • laadstroom • vermogen • afgeregelde spanning.

• technische gegevens kunt opzoeken en hanteren • elektrische schema’s kunt lezen en hanteren.

5.1

1 Maak de diagnostische toets. 2 Bespreek het resultaat met de begeleider.

17

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

18

uItvoeren

uitvoeren

stap4

Zo bereid ik me voor op de controle en vervanging van een accu

Taak 6

InteLeverenresuLtaat • Een werkvoorbereiding en planning.

• Een stappenplan voor het meten aan een accu. • Een beschrijving van de gereedschappen en (meet) apparatuur. • Een stappenplan voor het vervangen van een accu.

Werkproces 2.2 voert reparatie uit aan personenauto’s

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

J Formuleren en rapporteren K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten T Instructies en procedures opvolgen

Voordat je de accu gaat doormeten en vervangen, zoek je eerst uit hoe je dat doet. Je schrijft alle stappen op hoe je de accu gaat doormeten en gaat vervangen. Je kijkt naar zaken zoals de manier van controleren, meten, vervangen en repareren. Ook kijk je naar mogelijke oorzaken van het defect. Vraag aan je begeleider aan welke auto je de opdracht moet gaan uitvoeren. Als je Beroepstaak 13 Startsysteem controleren, vervangen, repareren al hebt uitgevoerd, mag je de opdrachten die over de accu gaan overslaan.

19

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

6.1

Van het aangewezen voertuig moet je de accu gaan doormeten. Dit kun je niet doen zonder een goede voorbereiding. 1 Welke vragen heb je in het overleg met je begeleider gesteld om precies te weten te komen wat je moest doen? 2 Waar ga je de accu op controleren? 3 Wat ga je meten aan de accu? 4 Waar kun je de technische informatie vinden voor deze opdracht? 5 Bedenk hoe je de opdracht gaat voorbereiden. 6 Overdenk welke stappen je neemt tijdens het uitvoeren van de opdracht. 7 Welke gereedschappen en (meet)apparatuur ga je inzetten? Je hebt nu alle stappen doorlopen die nodig waren voor een goede voorbereiding. 1 Ga nu van de aangewezen auto de accu doormeten. 2 Vergelijk de gemeten waarden met de fabrieksgegevens. 3 Moet deze accu vervangen worden? Bij het werken aan de accu moet je veiligheidsmaatregelen treffen. Je kunt een kortsluiting veroorzaken die kan leiden tot het uitbranden van de auto. Ook zit er accuzuur in een accu. Overleg met je basisgroep en vind antwoord op onderstaande vragen. 1 Hoe kun je kortsluiting veroorzaken? 2 Welke veiligheidsmaatregelen moet je treffen om veilig te kunnen werken?

6.2

6.3

6.4

Je hebt nu de voorbereidingen getroffen zodat je goed en veilig een accu kunt de- en monteren. Vraag aan je begeleider van welk voertuig je de accu moet gaan vervangen. 1 Vervang de accu.

20

uItvoeren

Laadsysteem controleren en dynamo de- en monteren

Taak 7

InteLeverenresuLtaat • Een werkvoorbereiding en planning.

• Een stappenplan voor het meten aan een laadcircuit. • Een beschrijving van de gereedschappen en (meet) apparatuur. • Verslag over de v-riem (zie opdracht 7.4). • Een stappenplan voor de demontage en montage van een dynamo. Voordat je het laadsysteem gaat doormeten en de dynamo gaat vervangen, zoek je eerst uit hoe je dat doet. Je schrijft alle stappen op hoe je gaat meten en gaat vervangen. Je kijkt naar zaken zoals de manier van controleren, meten, vervangen en repareren. Ook kijk je naar mogelijke oorzaken van het defect. Vraag aan je begeleider aan welke auto je de opdracht moet gaan uitvoeren. Van het aangewezen voertuig moet je het laadsysteem doormeten. Dit kun je niet doen zonder een goede voorbereiding. 1 Welke vragen heb je in het overleg met je begeleider gesteld om precies te weten te komen wat je moest doen? 2 Waar ga je het laadsysteem op controleren? 3 Wat ga je meten aan het laadsysteem? 4 Waar kun je de technische informatie vinden voor deze opdracht? 5 Bedenk hoe je de opdracht gaat voorbereiden. 6 Overdenk welke stappen je neemt tijdens het uitvoeren van de opdracht. 7 Welke gereedschappen en (meet)apparatuur ga je inzetten? Je hebt nu alle stappen doorlopen die nodig waren voor een goede voorbereiding. 1 Ga nu van de aangewezen auto het laadsysteem doormeten. 2 Vergelijk de gemeten waarden met de fabrieksgegevens. 3 Wat kunnen de gevolgen zijn als de laadspanning te laag is? 4 Wat kunnen de gevolgen zijn als de laadspanning te hoog is?

7.1

7.2

21

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

7.3

Bij het werken aan het laadsysteem moet je veiligheidsmaatregelen treffen. Je kunt een kortsluiting veroorzaken waardoor schade aan de auto ontstaat. Overleg met je basisgroep en vind antwoord op onderstaande vraag. 1 Welke veiligheidsmaatregelen moet je treffen voor je aan het laadsysteem gaat werken? Om een dynamo te laten draaien moet deze aangedreven worden d.m.v. een v-riem Er zijn verschillende soorten riemen. Een riem kan te los of te strak staan. Hierdoor ontstaan ook storingen aan het laadsysteem. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten, overleg met elkaar en beantwoord onderstaande vragen.

7.4

• Welke soorten riemen kun je tegenkomen? • Waar moet je een v-riem op controleren? • Hoe controleer je een v-riem?

• Wat kan het gevolg zijn als een v-riem te los staat? • Wat kan het gevolg zijn als een v-riem te strak staat? • Geef twee voorbeelden van hoe een v-riem gespannen kan worden. • Hoe kun je controleren of een v-riem juist gespannen is?

1 Maak met de antwoorden op de vragen een kort verslag (max. half A4).

7.5

Je hebt nu de voorbereidingen getroffen zodat je goed en veilig een dynamo kunt de- en monteren. Vraag aan je begeleider een ruildynamo. 1 Demonteer de dynamo van het aangewezen voertuig en vervang deze door de dynamo die je van je begeleider hebt gekregen.

22

uItvoeren

Wat vertel je de klant?

Taak 8

InteLeverenresuLtaat • Een kostenopgave voor het vervangen van de spanningsregelaar en accu. • Een korte samenvatting van wat je tegen de klant gaat zeggen (maximaal half A4’tje). Een klant heeft zijn auto gebracht en aangegeven dat de auto ‘s morgens startproblemen heeft. Hij moet dan de auto starten met behulp van startkabels en de auto van de buurman. Je hebt het laad- en startcircuit doorgemeten en geconstateerd dat de accu stuk is. Oorzaak is de dynamo, die een te hoge afgeregelde spanning heeft. De meting gaf 17 volt aan. Van de dynamo moet de spanningsregelaar vervangen worden. Je moet de klant inlichten over de onderdelen die vervangen moeten worden. Ook moet je hem vertellen wat de oorzaak is van de startproblemen en wat de kosten van de reparatie zijn. Je kunt maar niet zomaar een auto repareren zonder overleg met de klant. De klant zal toestemming moeten geven voor de reparatie. Het is gebruikelijk dat vooraf, in overleg met de klant, een reparatieprijs wordt afgesproken. • de accu kost €150.00 (exclusief de btw) • de regelaar kost €45.00 (exclusief de btw) • de totale reparatietijd zal 1 uur zijn. Het arbeidsloon is €60.00 per uur (exclusief de btw).De btw bedraagt 19%. 1 Maak een kostenopgave voor het vervangen van de spanningsregelaar en de accu, inclusief arbeidsloon en btw.

8.1

8.2

Ga met twee leerlingen uit je basisgroep bij elkaar zitten en bereid het gesprek met de klant voor. 1 Maak een korte samenvatting van wat je de klant gaat vertellen (max. half A4).

23

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

24

controLeren

controleren

stap5

InteLeverenresuLtaat

Werkproces 2.3 Controleert zijn reparatiewerkzaamheden en rondt opdracht af

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

J Formuleren en rapporteren L Materialen en middelen inzetten S Kwaliteit leveren T Instructies en procedures opvolgen

Jouw begeleider observeert of je de uitgevoerde werkzaamheden controleert, het gebruikte gereedschap en apparatuur controleert op defecten en daarbij milieuvriendelijk werkt.

Uitvoeren eindcontrole en evaluatie

Taak 9

InteLeverenresuLtaat • Samenvatting eindcontrole werkzaamheden. • Een verslag over de uitvoering van je beroepstaak met daarin: • Alle in te leveren resultaten. • Hoe je de taak hebt uitgevoerd en wat je er van hebt geleerd. • Beoordelingsoverzicht van de presentatie door de basisgroep (groepsbeoordeling).

Aan het einde van deze beroepstaak ga je na of je de werkzaamheden volgens de specificaties hebt kunnen maken. Je gaat na hoe je gewerkt hebt en of je daarover tevreden bent.

25

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

9.1

Het is belangrijk dat je de uitgevoerde werkzaamheden goed controleert. Slecht uitgevoerde werkzaamheden kunnen de veiligheid in gevaar brengen, maar het kan het bedrijf ook geld (garantie werkzaamheden) kosten. Voorop staat dat de klant tevreden moet zijn. 1 Denk na over hoe je kunt voorkomen dat de klant niet met een klacht terugkomt. 2 Maak een korte samenvatting en beschrijf daarin waarom, hoe en wanneer jij je werkzaamheden hebt gecontroleerd. Na het beëindigen van alle werkzaamheden en controles kun je een evaluatie maken van de toegepaste werkzaamheden. 1 Denk na over datgene wat je hebt geleerd bij deze beroepstaak. 2 Geef aan wat goed en niet goed is gegaan bij deze beroepstaak. Voor de andere leerlingen in de basisgroep is het ook belangrijk om te zien en te horen hoe jij de beroepstaak hebt uitgevoerd. 1 Bedenk welke punten je gaat opnemen in je presentatie en werk deze uit. 2 Plan met je begeleider een moment voor de presentatie. 3 Laat je medeleerlingen jouw presentatie beoordelen. Je bent nu, op het verslag en je evaluatie na, klaar met je beroepstaak. 1 Maak een verslag met daarin: • Alle in te leveren resultaten. • Hoe je de taak hebt uitgevoerd en wat je ervan hebt geleerd. • Beoordelingsoverzicht van de basisgroep.

9.2

9.3

9.4

26

beoordeLen

beoordelen

stap6

InteLeverenresuLtaat

Werkproces 2.1 Bereidt reparatieopdracht aan personenauto voor Werkproces 2.2 voert reparatie uit aan personenauto Werkproces 2.3 Controleert zijn reparatiewerkzaamheden en rondt opdracht af

Competenties waar je op wordt beoordeeld.

E Samenwerken en overleggen J Formuleren en rapporteren K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten N Onderzoeken S Kwaliteit leveren T Instructies en procedures opvolgen

Beoordelen van de beroepstaak

Taak 10

InteLeverenresuLtaat • Een ingevuld beoordelingsformulier (kopie).

Maak een afspraak met je begeleider voor het uitvoeren van de praktijkbeoordeling. Zorg dat je weet aan welke eisen het werk moet voldoen.

27

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

10.1

Je gaat een opdracht uitvoeren. Je spreekt van tevoren af aan welke auto. Van je begeleider ontvang je een werkorder met een opdracht. Je voert deze opdracht zelfstandig uit. 1 Maak de voorbereiding: a Lees de informatie. b Verzamel de informatie, onderdelen en gereedschappen die je nodig hebt voor de opdracht 4 Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden stelt de begeleider vragen over je werkwijze. Deze beantwoord je mondeling. De begeleider observeert jou tijdens de uitvoering van de opdracht en vult een beoordelingsformulier in. Waar je op wordt beoordeeld, kun je in bijlage 8 zien. Na het controleren van je werk, bespreek je samen met de begeleider de door hem ingevulde beoordelingslijst. 2 Voer de opdracht uit. 3 Controleer je werk.

28

terugkIjken

terugkijken

stap7

InteLeverenresuLtaat

LB Werkproces 1.1 Benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling Werkproces 1.4 Plant zijn eigen leerproces en voert het uit

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

J Formuleren en rapporteren M Analyseren N Onderzoeken W Gedrevenheid en ambitie tonen Q Plannen en organiseren A Beslissen en activiteiten initiëren

Samen met je begeleider evalueer je jouw functioneren tijdens de beroepstaak en stel je jouw POP bij.

29

beroepstaak LaadsysteemcontroLeren,vervangen

Het terugkijkgesprek

Taak 11

InteLeverenresuLtaat • Bijgesteld mini-POP. • Bijgewerkt portfolio.

Na het uit uitvoeren van onderstaande opdrachten voer je met je begeleider een terugkijkgesprek.

11.1

1 Hoe is het met de opdracht gegaan? Bekijk onderstaande vragen voor jezelf:

a Ben je tevreden over jouw rol binnen de basisgroep? b Denk je dat je deze beroepstaak voldoende hebt uitgevoerd? c Ben je tevreden met het resultaat van deze beroepstaak? d Geef aan wat je in de volgende beroepstaak wil verbeteren. e Waar was je begeleider of collega tevreden over? Waarover niet? 2 Maak een nieuwe tabel (bijgesteld POP). a Neem de eerste kolom van je mini-POP (tabel 2) over in deze tabel. b Vul je eigen oordeel in over wat je geleerd hebt in de kolommen. 2 Bespreek met je begeleider of je de beroepstaak af kunt sluiten. Was de uitvoering voldoende of zijn er leerpunten voor de volgende beroepstaak? 3 Laat aan je begeleider zien dat je de beroepstaak goed hebt uitgevoerd. Bewijzen’ stop je in jouw portfolio. Voorbeelden van bewijzen zijn: a Hoe tevreden waren je collega’s? b Kun je laten zien dat het product voldoet aan de eisen? 4 Kun je de andere onderdelen van je mini-POP afsluiten? Doe de bewijzen in je portfolio. 5 Bespreek ook met je begeleider of je het een leuke beroepstaak vond of waarom niet. 6 Bespreek met je begeleider je POP en overleg met hem waaraan je nog moet werken in de volgende beroepstaak. 1 Bespreek de antwoorden uit deze beroepstaak met je begeleider.

11.2

30

Studiebronnen

Bij stap 1. Oriënteren • Inhoud beroep en beroepstaak • Tabel praktijkhandelingen en opdrachten • Waar mogelijk een digitale camera

Bij stap 2. Plannen • Tabel planning

Bij stap 3. Voorbereiden Boeken: • Leerstof BGL voor de autotechnicus • Documentatiemap

cd-rom: • Kluwer ATH • Veiligheid • Programma ‘de auto 3D’ • H-base

internet • www.Mobikit.nl • www.kennisnet.nl • www.davindi.nl

Bij stap 4. Uitvoeren • Leerwerkplek (garagebedrijf) • Simulatie op school Afhankelijk van de opdracht • Checklist/inspectierapport • Facturen

Bij stap 5. Controleren • Mini-POP • Checklist • Beoordelingsformulier

31

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

32

Bijlagen

33

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

34

Bijlage 1 Tabel met werkzaamheden en leerpunten (Tabel 1)

Nr.

Werkzaamheden:

Leerpunten:

35

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

36

Bijlage 2 Mini-POP (Tabel 2)

1 = Waar: 2 = Hoe:

school - bedrijf

opdracht uitvoeren taak - practicum - workshop - training.

3 = Wanneer:

start- en einddatum

4 = Met wie samen:

begeleider - collega’s - andere deelnemers

Waar:

Hoe:

Wanneer:

Met wie:

taak 3 taak 4 taak 5 taak 6 taak 7 taak 8 taak 9

De beroepstaak wordt afgesloten met een beoordelingsopdracht (taak 10) onder toezicht van …………………….. op …………………… in ………………. (plaats). De beroepstaak wordt afgesloten in een terugkijkgesprek (taak 11) met ……………………….. op …………. in ………………… (plaats).

37

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

38

Bijlage 3 Werkvoorbereiding en planning (Tabel 3)

Welk (speciaal) gereedschap heb ik nodig.

Hoe lang denk ik hiermee bezig te zijn. (tijdsplanning)

Welke gegevens/ werkplaats documentatie heb ik hierbij nodig.

Welke werkzaamheden ga ik uitvoeren. (juiste volgorde)

1

2

3

4

5

39

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

40

Bijlage 4 Stappenplan (Tabel 4)

Werkzaamheden:

Stappen:

41

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

42

Bijlage 5 Gereedschapgebruik en (meet)apparatuur (Tabel 5)

Bewerkingen

Benodigd (hulp)gereedschap/ (meet)apparatuur

Reden voor gebruik

43

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

44

Bijlage 6 Beoordeling Presentatie (vakinhoud)

Naam leerling: ……………………………………………

Beroepstaak : ……………………………………………

Onderwerp:

……………………………………………

Doel/doelen: ……………………………………………

Publiek:

……………………………………………

OPMERKINGEN

goed vold. onv.

a. Onderwerp, doel, thema’s Onderwerp van de boodschap is volgens opdracht Doel van de boodschap is duidelijk (informeren, activeren, mening vormen) Alle benodigde thema’s (om doel te bereiken) zijn behandeld b. Publiek (de ontvanger) De boodschap is gericht aan het juiste publiek/de juiste persoon Thema’s zijn juist gekozen bij dit publiek/ deze persoon o.a. te veel/te weinig thema’s i.v.m. • functie v.d. ontvanger • mening v.d. ontvanger c. De informatie in de thema’s Informatie in de thema’s is voldoende o.a.: • voorkennis v.d. ontvanger • interesse v.d. ontvanger

• volledig om doel te bereiken • afgestemd op dit publiek

f. Ruis: • er ontbreekt informatie • er is overbodige informatie • er is onjuiste informatie • ……………………….

45

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

46

Bijlage 7 Beoordeling Presentatie (communicatie/ Nederlands)

Naam leerling: ……………………………………………

Beroepstaak : ……………………………………………

Onderwerp:

……………………………………………

Doel/doelen: ……………………………………………

Publiek:

……………………………………………

OPMERKINGEN

Goed Vold. Onv.

d. Keuze en conventies van het medium Medium past bij: onderwerp, doel, thema’s, publiek Vormgeving komt overeen met de conventies van het medium f. Ruis: • Hulpmiddelen zijn niet goed gekozen, ondersteunen de boodschap niet. • Hulpmiddelen worden niet goed gebruikt. e. Opbouw van de boodschap Inleiding: is volledig. (minimaal: onderwerp, doel en thema’s zijn genoemd) Kern: • Er is een goede, logische volgorde van de thema’s. • De boodschap wordt goed onderbouwd. Slot: • De inhoud van de boodschap wordt correct samengevat. • De conclusie is gebaseerd op de inhoud van de boodschap.

47

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

f. Ruis o.a.: • non-verbale communicatie sluit niet aan bij de gesproken boodschap • verbale communicatie sluit niet aan bij de gesproken boodschap • fouten in spelling/taalgebruik leiden af van de boodschap • fouten in formulering leiden af van de boodschap • wel/geen gebruik vaktaal • fatsoensnormen TOPS en TIPS Belangrijkste pluspunt Belangrijkste verbeterpunt

48

Bijlage 8 Beoordelingsformulier

Beroepstaak:

........................................................................................................................

Naam leerling:

........................................................................................................................

Naam bedrijf/ begeleider: ........................................................................................................................

Beoordeling D A

G

Beoordelingscriteria

De leerling: • controleert de opdracht/werkorder op volledigheid • verzamelt de juiste gegevens uit de werkplaatsinformatie • verzamelt de juiste materialen en gereedschappen • voert de reparatie uit volgens fabrieksgegevens • gebruikt gereedschap op de juiste wijze • overlegt bij complicaties met leidinggevende • noteert de uitgevoerde werkzaamheden • bij niet voorziene defecten wordt dit genoteerd en overlegd met de leidinggevende • voert een tussentijdse en een eindcontrole uit

• voert afval af en ruimt werkplek op • noteert gewerkte tijd op de werkorder • werkt volgens normtijden fabrikant

D = Deels aangetoond A = Aangetoond G = Goed aangetoond

49

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

50

Bijlage 9 Beoordelingsmonitor Monitor STUDENT: beoordelaars Complexiteitsniveau C BEOORDELING BT 10 Laadsysteem controleren, vervangen, repareren werkvorm beoordelings- vorm beoordelaars BPV v op produkten Ok kerntaak Werkproces nr. competenties zelf collega leermeester instructeur vakdocent trajectbegeleider D - A - G Stap 1 Orientatie 2 2.1 Bereidt reparatie aan personenauto voor E Samenwerken en overleggen laadsysteem  IND/G F pro K Vakdeskundigheid toepassen hun toepassingen IND/G F pro L Materialen en middelen inzetten leerpunten IND/G F pro N Onderzoeken

controle en de gevolgen IND/G F pro T Instructies en procedures opvolgen taak1 Lijst met verschillende accu’s IND/G F pro Ok Stap 2 Invullen mini-POP 1 LLB 1.1 Benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling J Formuleren en rapporteren taak 2 ingevuld mini-POP IND F pro M Analyseren N Onderzoeken

leerproces en voert het uit Ok A Beslissen en activiteiten initiëren

W Gedrevenheid en ambitie tonen Q Plannen en organiseren

1.4 Plant zijn eigen

51

taak1 Een lijst met de componenten van een taak1 Lijst met verschillende dynamo`s en taak1 Een tabel met werkzaamheden en taak1 Lijst met mogelijke storingen, de

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

Ok

taak 4 Afbeelding dynamo met verklaringen IND/G F v (v) taak 4 Verklaring verschil laadstroom en afgeregelde laadspanning IND/G F v (v) taak 4 Samenvatting werking dynamo en spanningsregelaar (half A4) IND/G F v (v) taak 5 Scorelijst met opmerkingen en paraaf begeleider IND K v (v)

en de verklaring van de specificaties. IND/G F v (v) Een lijst met coderingen die op een dynamo staan en de verklaring hiervan. verklaringen IND/G F v (v)

Een overzicht van (specificaties) coderingen die op een accu staan en de verklaringen hiervan. taak 3 Verklaring begrippen 3.3 IND/G F v (v) IND/G F v (v) IND/G F v (v)

monteren IND/G F v (v)

52

taak 4 Elektrisch schema dynamo met

taak 3 Lijst met bepalingen welke accu taak 4

taak 4 Een lijst met specificaties (dynamo)

Stap 3 Voorbereiden taak 3

Stap 4 Uitvoeren J Formuleren en rapporteren taak 6 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra K Vakdeskundigheid toepassen taak 6 Een stappenplan van het meten aan een accu IND/G F pra L Materialen en middelen inzetten taak 6 Een beschrijving van de gereedschappen en (meet) apparatuur. IND/G F pra T Instructies en procedures opvolgen taak 6 Een stappenplan van het vervangen van een accu IND/G F pra 2 2.2 Voert reparatie uit aan personenauto

J Formuleren en rapporteren

L Materialen en middelen inzetten

T Instructies en procedures opvolgen

Een verslag over de uitvoering van je beroepstaak met daarin: Alle in te leveren resultaten en hoe je de taak hebt uitgevoerd en wat je ervan hebt geleerd. IND F pro S Kwaliteit leveren presentatie door de basisgroep IND/G Ep pro/bg Ok

2 2.3 Controleert zijn

werkzaamheden en rondt opdracht af

Ok

taak 7 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra taak 7 Een stappenplan van het meten aan een laadsysteem  laadcircuit IND/G F pra taak 7 Een beschrijving van de gereedschappen en (meet) apparatuur. IND/G F pra taak 7 Verslag over de v-riem (zie opdracht 7.4). IND/G F pra taak 7 Een stappenplan van de demontage en montage van een dynamo. IND/G F pra taak 8 Een kostenopgave voor het vervangen van de spanningsregelaar en accu. IND/G F pra taak 8 Een korte samenvatting met wat je tegen de klant gaat zeggen (maximaal half A4tje). IND/G F pra Stap 5 Controleren werkzaamheden IND F pro taak 9

53

taak 9 Samenvatting eindcontrole

taak 9 Beoordelingsoverzicht van de

beroepstaak Laadsysteem controleren, vervangen

Stap 6 Beoordelen J Formuleren en rapporteren taak 10 Een ingevuld beoordelingsformulier IND E pra x E Samenwerken en overleggen K Vakdeskundigheid toepassen 2.2 Voert reparatie uit aan personenauto L Materialen en middelen inzetten N Onderzoeken 2.3 Controleert zijn werkzaamheden en rondt de opdracht af S Kwaliteit leveren Ok 2 2.1 Bereidt reparatie aan personenauto voor

Stap 7 Terugkijken 1 LLB 1.1 Benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling J Formuleren en rapporteren taak 11 Bijgesteld mini-POP IND E pro M Analyseren taak 11 Bijgewerkt portfolio IND E pro N Onderzoeken 1.4 Plant zijn eigen

T Instructies en procedures opvolgen

leerproces en voert het uit Ok A Beslissen en activiteiten initiëren

W Gedrevenheid en ambitie tonen Q Plannen en organiseren

Voor eindbeoordeling alle producten voldoende

54

Deze beroepstaak is uitgebracht in een serie voor de kwalificatie Autotechnicus. Beroepstaken zijn gebaseerd op het didactisch model BGL (Beroepstaak Gestuurd Leren). De beroepstaken zijn tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van Stichting Consortium Beroepsonderwijs.

OvERziChT BEROEPSTAKEn AuTOTEChniCuS

0 introductie: Werken met een beroepstaak 1 Banden controleren - vervangen - repareren

2 Koelsysteem controleren - vervangen - repareren 3 Remsysteem controleren - vervangen - repareren 4 uitlaatsysteem en mechanische delen - controleren - vervangen - repareren 5 Wielophanging / uitlijning controleren - vervangen - repareren 6 Accessoires en communicatiemiddelen - controleren - vervangen - repareren 7 Afleveringsbeurt uitvoeren 8 Aandrijving - controleren - vervangen - repareren 9 hybride en alternatieve aandrijfbronnen 10 Laadsysteem - controleren- vervangen 11 Motormanagement - controleren - vervangen - repareren 12 Onderhoudsbeurt uitvoeren 13 Startsysteem - controleren - vervangen - repareren 14 veiligheids- en comfortsysteem - controleren - vervangen - repareren

15 Ruiten en ramen - controleren - vervangen - repareren 16 Motormechanische systemen vervangen - repareren 17 Assisteren bij APK-keuring Opdrachtenboek Beroeps Praktijk vorming AT

Artikelnummer: 00645160024