Drs. Jacky van den Dikkenberg - Recht lezen 2

Samenvatten = zoeken – analyseren – parafraseren (ZAP)

is en wat niet. En dat is veel belangrijker dan bijvoorbeeld de vraag uit hoeveel woorden de samenvatting mag bestaan. Als we een sleutelpassage hebben gevonden, gaan we precies lezen. Maar alleen lezen ‒ in je hoofd woord na woord laten klinken ‒ is niet genoeg. Je vraagt je ook af wie in de tekst aan het woord is. De schrijver? Een deskundige? Een getuige? De rechter? Ook ca tegoriseer je de tekst inhoudelijk. Is het een feit? Een stelling? Welke argumenten horen daarbij? Is het een argument? Bij welke stelling hoort dat? Kortom, je analyseert de tekst door kritische vragen te stellen. 4 Daardoor ga je verbanden zien, bijvoorbeeld tegenstel lingen of opsommingen. Als je de relevante informatie hebt geselecteerd, is het de kunst die zo op te schrijven dat er een zelfstandig leesbare tekst ontstaat. Dat doe je door signaalwoorden 5 toe te voegen, hier en daar andere formuleringen te gebruiken en soms zelfs de volgorde te veranderen. Die eigen bewerking, het herschikken van het materiaal, noemen we para fraseren. Je past je samenvatting natuurlijk aan je doelgroep aan. Daartoe stel je jezelf vragen als: Heeft de lezer veel of juist weinig juridische kennis? Moet ik vaktermen gebruiken of juist niet? Moet ik eenvoudig Nederlands schrijven of wordt een academische toon van mij verwacht? Schrijf ik abstract of juist concreet? Omdat dit meer met schrijfvaardig heid dan met leesvaardigheid te maken heeft en hierover al prima boeken zijn geschre ven, vallen deze vragen buiten het kader van dit boek. We volstaan hier met een aantal tips voor publiekgericht schrijven in Bijlage 2. Kortom, onthoud:

Samenvatten = zoeken – analyseren – parafraseren (ZAP)

4 Zie ook p. 145-147 van Recht lezen 1 . 5 In Bijlage 3 van Recht lezen 1 staat een overzicht van de belangrijkste signaalwoorden, geordend naar het tekstverband dat ze aanduiden.

21