Hans Siepel, Frank Regtvoort, Gerald Morssinkhof en Floor de Ruiter - Congruente overheidscommunicatie

1

Typeringvandeoverheid encommunicatie In dit hoofdstuk schetsen we eerst in een aantal hoofdlijnen wat we met elkaar onder ‘de overheid’ verstaan. Vervolgens beschrijvenwe welke ac- centen (enverschuivingendaarin) deoverheid inhaar communicatieheeft gelegdenhoedaarin tussende jarenvijftigvandevorigeeeuwenonze tijd denodigeverschuivingenhebbenplaatsgevonden. Dithoofdstukbiedt essenties, geendetaillering. Voorwiehet allemaalmeer precieswil bestuderen, hebbenwe inde literatuurlijst de benodigde bron- nen toegevoegd.Dat zijnoverigens, vooreenbelangrijkdeel, dezelfdebron- nenwaaruit voordithoofdstuk isgeput. Essentiesoverdeoverheid Als samenlevinghebbenwe ervoor gekozendat ermensenuit onsmidden wordenvrijgesteldomnamens ons beslissingen tenemen enuit te voeren, desnoodsmet geweld. Dezemensen zijn onze ‘bestuurders’ en ‘onze amb- tenaren’, aangeduidmet de synonieme begrippen ‘overheid’ en ‘openbaar bestuur’. In dit boek zul je die begrippen vaak tegenkomen. Het iswel van belang om te beseffen dat het clusterbegrippen zijn. Bij ‘de overheid’ gaat het om (Bovens, 2007, p. 20-21): ■ een diversiteit aan organisaties: de overheid heeft veel gezichten, omdat er zoveel organisaties inwerkzaamzijn (vanhulpverleningsdiensten tot bestuursorganenen rechterlijke instanties); ■ een verscheidenheid aan activiteiten: de overheid is actief op een verbluf- fend aantal terreinen van ons leven. Zij stimuleert, beschermt, treedt preventief op, bestrijdt geweld, gebruikt geweldet cetera; ■ verschillendeniveausvanbestuur: deoverheidkentverschillendebestuurslagenenopelkniveauvindenminofmeer teonderscheidenactiviteiten plaats. Als het over de overheid gaat, gaan kwalificaties als ‘traag’, ‘stroperig’ en ‘zakkenvullers’ al snel overde toonbank.Opzich isdatnogal in tegenspraak met dewaardenwaardeoverheid inbeginsel voor staat: onkreukbaar (on- partijdigen rechtszeker), democratisch (transparant, openenpubliekever- antwoording afleggend), rechtmatig (consensusgericht enparticipatief) en onbaatzuchtig (dienstverlenendenvraaggericht).

1.1

21