Hans Siepel, Frank Regtvoort, Gerald Morssinkhof en Floor de Ruiter - Congruente overheidscommunicatie

1.1  Essentiesoverdeoverheid toegankelijk temakenvoordebevolking. Devoorlichter als ‘glazenwasser’: eencommunicatiespecialistdie: ‘doorzichtigmaaktwat ondoorgrondelijk is,metdebedoelingdebetrokken heidvanburgers bij het openbaar bestuur in stand tehoudenen tebevorde ren. Journalistendiedebuitenkant voor hun rekeningnemen, enbestuurders enambtenarendieervoor zorgendathet glazenhuis vanhet bestuur van binnenwordt schoongehouden’ (Hajema, 2001, p. 369). Deberoepsgroepgroeit Wat altijd begon als een eenmanspost groeide doorgaans uit tot een afde- ling. Afhankelijk van de overheidsorganisatie telde zo’n communicatie- afdeling na verloop van tijd enkele medewerkers (in het geval van kleine gemeenten, waterschappen, veiligheidsregio’s); tientallen medewerkers (groteregemeenten,provincies);ofhonderdenveelmeermedewerkers(de grote steden,ministeries).   Stoet aancommunicatieambtenaren Dat in de loop der jaren communicatie binnen de overheid aan betekenis heeft gewonnen, blijkt uit de aantallen communicatieprofessionals die bij de overheidwerken. Het begon na de Tweede Wereldoorlog met een handvol voorlichters bij het rijk en later bij gemeenten, provinciesenwaterschappen. TegenwoordighebbenNederlandseoverhedenduizendencom municatiemedewerkers indienst. Bij dediverseministeries zijnzo’n600 formatieplaatsen.Ook dewaterschappen, provincies, gemeenten, veiligheidsregio’s, politie, de rechterlijkemacht en het OM hebben vele communicatiemensen in huis. Ook daar is in de loop der tijd het leger communicatieprofessionals flink gegroeid. Onderzoekers vandeUniversiteit vanAmsterdam komen tot de volgende aantallen (Prenger e.a., 2010, p. 26-30): bij de provincies zijn zo’n 450 communicatieprofessionals actief, voor de gemeentenwordt het aantal geschat opmeer dan 2700, voor dewaterschappen op ruim 250. Voor de overige overheidsinstellingen, zoals poli tie, onderwijs enwetenschap, veiligheidsregio’s, en rechterlijkemacht komendeonderzoekers op een totaal van 3200 communicatiemedewerkers. Daarnaast zijn er particulierebureaus en zelfstandige communicatiedeskundigen actief binnenhet vakgebiedoverheidscommunicatie. Zonder overdrijving kan geconcludeerd worden dat binnen de overheid een heel leger aan communicatiemedewerkersdagelijks actief is. Desgevraagd meldt M. Prenger in NRC-Next van 8 mei 2012 (p. 21) dat ons land ongeveer 4000pr- en communicatiebureaus telt. Vandemeer dan20.000medewerkers vandebureaus richt grofwegdehelft zich rechtstreeksopdemedia. Ter vergelijking: Nederland telt ongeveer 15.000 journalisten.

37