Verzorgingssociologie - Willem Visser

Debouwstenenvandesamenleving

wonderdat iedereenogenschijnlijk langselkaar looptals ineenmierenhoop,maardat alles tochop rolletjes blijkt te lopen. Hoe functioneert eenmaatschappij met individuen, gezinnen, scholen, winkelbe drijven, ziekenhuizen, gemeenten, politie, leger, talloze sportclubs, bedrijvenenminis teries? Demetafoor van de ‘machine’ geeft ons een beeld van het functioneren van demaatschappij. De onderdelen van eenmachine hebben elk een functie, grijpen in elkaar endoenhetgeheel draaien.Hetgeheel ismethetdraaienvandemachinemeer dande somvandeonderdelen. Demaatschappij of samenleving functioneert op vergelijkbarewijze. De onderde len van demaatschappij werken zodanig samen dat het geheel als structuur gaat en blijft draaien. Elkonderdeel levert een eigen specifiekebijdrage aan, heeft een functie inhet geheel. Belangrijkeonderdelenvaneen samenleving zijn: • deeconomische infrastructuur vanmultinationals tothet klein- enmiddenbedrijf; • het onderwijssysteem, vanbasisscholen tot enmetdeuniversiteiten; • degezondheidszorgmet verzorgingsinstellingen, ziekenhuizen, paramedische zorg, huisartsen; • het sociale systeem met de talloze verzekeringen, uitkeringen en vormen van dienst- enhulpverlening; • instellingenophet gebiedvan cultuur, sport, recreatie,massamedia; • de leef- enwoongemeenschappen van individuelemensen, gezinnen, het vereni gingslevenendebuurtgemeenschappen; • hetpolitiekebestelmetpolitiekepartijen, gemeenten, provincies,ministeries, rege ring enparlement; commissies hebben tot taak deze instanties tot elkaar te bren genenhundoelenopelkaar af te stemmenvia compromissen. Eenmachine zal bij defecten, storingenen slijtage langzamer draaienof zelfs stoppen. De slecht draaiende onderdelen worden gesmeerd, gerepareerd of vervangen. Het geheel heeft regelmatig eenonderhoudsbeurt nodig en is na verloop van tijd aan een algehele revisieof vervanging toe. De vergelijkingmet eenmachine doetmisschienwatmechanisch aan. Het verge lijkenvaneenmaatschappijmet een lichaam, waarvandeorganenen ledematen zeer complex op elkaar inspelen, doet meer recht aan de beweeglijke samenhang en het samenspel tussendeverschillendeonderdelen.Demaatschappij inal haarnuancerin genendynamiekkomt opdezemaniermeer tot leven. De samenlevingwordtvanuithetpolitiekebestel aangedrevenenwordtbijeengehou den, draaiende gehouden door beslissingen aan de top, het hoofd van het systeem: regering en parlement. De politiek kanmet wetgeving, justitiemet haar opsporings apparaat−depolitie− ingrijpenbij verstoringen en conflicten inde structuur vande samenleving.Dehulpverleningheeftde functievan ‘smeerolie’, zorgendathet systeem soepel blijft draaien.Mensendiebuitendeboot (dreigen te) vallen, worden viabege-

17