Verzorgingssociologie - Willem Visser

1.1 Afwijkendgedrag

Het afwijkendegedragheeft kenmerkenvaneen zieken- of patiëntenrol : 1 Zieken krijgen vrijstelling van normale taken of verrichtingen, afhankelijk van de ernstvandeziekte. Zij zijnverplichteendokter tebezoekenenzichaandiensvoor schriften tehouden. 2 Zieken beslissen niet zelfstandig of zij hun werk kunnen hervatten. De Arbowet geving verplicht werkgever en werknemer advies en hulp in te roepen van een bedrijfsarts. 3 De zieke erkent dathij ziek is engeeft aandathij beterwilworden (motivatie). 4 De zieke is bereid deskundige of professionele hulp in te roepen. Terwijl afwijkendcrimineel gedragvolledig illegitiem is, heeft ziekteeenbeperkte legi timiteit. De zieke is vrijgesteld vanbepaalde verplichtingenop voorwaarde dat hij de ziekte als ongewenst beschouwt ende verplichtingop zichneemt beter teworden in samenwerkingmet eenarts of anderedeskundige. Aandepatiëntenrol is de therapeutenrol gekoppeld. De therapeut heeft de functie de zieke indemaatschappij te (her)integreren. De therapeutenrol heeft de volgende kenmerken: 1 Het tonen vanhulpvaardigheid en begrip omde gevoelens van angst en onzeker heidals gevolgvandeafweermechanismenweg tenemen. 2 Het stimuleren vande patiënt omuiting te geven aan zijnweggestopte enonder druktegevoelens. 3 Het tonenvanbegripvoordevormenvanafwijkendgedrag, zoalsvijandigheid, om devicieuze cirkels tedoorbrekendiegeleidhebben totdit gedrag. 4 Het uitspreken van goedkeuring en waardering als de patiënt actief en volledig meewerkt omhet genezingsproces tebevorderen (Keulartz, 1987, p. 27-29). Hulpverleners en therapeuten reageren op reactiepatronen of afweermechanismen met alle voorkomendheid en professionaliteit. Als voorbeeld het werkenmet agres sieve cliënten.

handelenbij agressiviteit

geen/niet

wel

•  rustigblijven •  goed luisteren •  begrip tonen •  doorvragennaar achterliggende problematiekenonverwerkte situaties positief bevestigenenwaarderen

•  angst tonen •  deagressiepersoonlijkopvatten •  reagerenmet contra-agressie •  inde verdediginggaan •  formeel, arrogant endenigrerend reageren

27