Verzorgingssociologie - Willem Visser

1  Het structureel functionalisme: desysteembenadering

Wij hebbendeplicht degeestelijkegezondheidszorg te latenkijkenachter de heilige voordeur van het gezin. InNederlandworden vijftig kinderen per jaar doodgeslagen,dat iseréénperweek.Enachter iederdoodkindstaanervijftig of honderd diewordenmishandeld. Er is veel leed achter al die voordeuren,

daarmoetenwe ietsaandoen.’ Bron: HetParool , 20 januari 1998

Er wordt belangrijkwetenschappelijk onderzoek gedaan naar de herkomst van (psy chische) stoornissenenafwijkendgedrag.Welke invloedhebbenbiologischeenomge vingsfactoren?Wat ishetgevolgvan jebiologischeafkomst,wat ishet resultaatvande opvoeding?Steedswordt inditkaderhetnature-nurturedebatgevoerd: inwelkemate ismannelijk/vrouwelijk gedrag aangeborenof aangeleerd?Onderzoeknaar neurobio logische correlaties van gedrag is sterk inopkomst. Zijnmensenmet een aandoening slachtoffervaneengenetischdefect, vandisfunctionerendehersenen, vaneenziekma kendeomgevingof vaneengebrekaanwilskracht? Milou vanHintum geeft inhaar boek Doe eens normaal (2012, p. 13-63) eenover zicht vandebereikte resultaten.Wetenschappers zijneringeslaagdde genetische code van demens vast te leggen. Een zeer groot aantal genen en combinaties van genen beïnvloedt eigenschappen, ziekten en aandoeningen. Afzonderlijke genen kunnen slechts 1 of 2 procent verhoogd risico aantonen. Risicogenen verklaren evenveel of zelfsminder danomgevingsfactoren zoals sociaaleconomische klasseof gezin. Ook al staat de erfelijkheid van schizofrenie, adhd en autisme vast, wetenschappers zijn er nognietuithoeditprecieswerkt. Omgevingsfactoren hebben een grote invloed op de werking van een gen. Op grond van aanleg kunnenmensen een voorkeur hebben voor een bepaalde sociale omgeving zoals een vriendenkring. Aanleg heeft altijd specifieke omgevingsfactoren nodig om in de vorm van gedrag zichtbaar te worden. Dit samenspel van genen en omgeving levert concertpianisten op en topkoks, maar ook agressieve criminelen en verslaafdenaanalcohol endrugs. Hersenonderzoek Hersenonderzoekdoormiddel van scans–geen foto’s,maardeweergavevan ingewik keldeberekeningen–maakt gedrag zichtbaar. Gedragheeft temakenmet deorgani satievandehersenen, deverbindingendie aangemaakt enopgeruimdworden.Ofwe verbindingenwelofnietgebruikenhangtafvan training.Hoemeerengevarieerderwe ze gebruiken, hoe sterker zeworden. Hersenen zijnplastisch en veranderenmeemet ons denken, doen, voelen enbewegen. Deontwikkeling is individueel, afhankelijk van biologischeen socialegedragsfactoren. Verbindingen kunnen verdwijnen door bijvoorbeeld een beroerte; met revalida tie kunnen de functies al dan niet gedeeltelijk herstellen. Bij de ziekte vanAlzheimer kunnen functiesdefinitiefwegvallen.Ongelukkenmethersenletsel,hersenbloedingen,

30