Verzorgingssociologie - Willem Visser

1  Het structureel functionalisme: desysteembenadering

Ook stress staat in de (wetenschappelijke) belangstelling. Bij gezondemensen is tij delijke stress als verhoogde staat vanparaatheidbij gevaar bijzonder nuttig.Met een verhoogdehartslagendeaanmaakvanonder anderecortisolwordenwealerter, snel ler enwordende cognitieveprestaties verhoogd. Eenbeetje stress geeft kleur aanhet levenenhelpt ons gebeurtenissenbeter teonthouden. Kinderen die op (zeer) jonge leeftijdmishandeld of verwaarloosd zijn enmensen die langdurig of vaak aan agressie en geweld hebben blootgestaan kunnen een dis functionerend stresssysteemontwikkelen (posttraumatische stressstoornis). Bij chro nische stress staathet lichaamvoortdurendop scherp,wat leidt toteenaanhoudende lichamelijkedisbalans.Metdevoortdurendeaanmaakvanhet stresshormooncortisol gaat het voorste deel van de hersenen, de prefrontale cortex, slechter functioneren voorwat betreft impulsbeheersing, planning enhet nemen vanbeslissingen. De kans opdeviant gedrag incombinatiemetmisbruikvanmiddelenenverslavingneemt toe. Nobelprijswinnaar Elizabeth Blackburn verrichtte baanbrekend onderzoek naar telo meren, telomerase en gezondheid. Telomeren zijn stukjes repeterenddna aande uit einden van chromosomen die als een soort coating het dna beschermen als het bij celdeling wordt gekopieerd. Hoe langduriger de stress en hoe zwaarder deze wordt ervaren, hoe korter de telomeren. Telomeren kunnen verlengdwordenmet lifestyle interventies zoals een combinatie van gezond eten, lichaamsbeweging enmeditatie ( deVolkskrant , BenvanRaaij, 11 september 2010). Mensenmet eendisfunctionerend stresssysteem kunnenook een laag cortisolniveau hebben en juist te weinig stress ondervinden. Als gevolg daarvan nemen zij onaan vaardbare risico’s, zoekengevaarlijke situatiesop, hebbenweinigempathievoor ande ren, weinig oog voor de negatieve gevolgen van hun gedrag, zijn onhandelbaar en drijvenouders en leerkrachten totwanhoop.    Herman Kolk neemt in zijn boek De vrije wil is geen illusie de middenweg. De meeste handelingen verrichten we op de automatische piloot. Maar juist als hetmoeilijkwordt, ervarenwe een conflict tussen onbewuste impulsen en ons bewustzijn.Dooronszelf toe tespreken,kunnenwedeonbewustewilcorrigeren. Bron: deVolkskrant ,PeterGiesen, 7april 2012 ons bewustzijn, dat de koers uitzet, de reis evalueert en de stuurman waar nodigcorrigeert.Daarkomtnogbijdatdesamenwerking tussenstuurmanen navigator niet geweldig is. De stuurman iseenbeetjedoof en snapt niet altijd watdenavigatorbedoelt. Als kritiek op Swaab wordt aangevoerd dat mensen ingrijpende beslissin gen wel degelijk bewust nemen door langdurig na te denken over de voors en tegens vaneen tenemenbeslissing. Swaab voert daartegenaandat als je verliefdwordt, jeookniet alle voors en tegens opeen rijtje zet. Het overkomt jegewoon.

32