Aletta G. Dorst, Bert Weltens en Mike Hannay - Van tekst naar text

Van tekst naar text

de doeltaal, dan kan een native speaker van de brontaal met veel kennis van de doeltaal het beste worden ingezet om te controleren of het Nederlands correct en toepasselijk is weergegeven in de Engelse vertaling. Maar anders om kan ook een goede aanpak zijn: met een brontaalspreker als vertaler en een doeltaalspreker als revisor die vooral let op de natuurlijkheid en idioma ticiteit van de doeltekst. Ten tweede speelt de functie van de doeltekst een rol: als de tekst gepubli ceerd wordt, en voor een groot publiek bedoeld is, kan het nuttig zijn de tekst door een native speaker van de doeltaal te laten vertalen, maar als de tekst een niet bijzonder permanent karakter heeft en vooral gewoon goed begre pen moet worden, dan kan een Nederlandstalige vertaler uitkomst bieden. Bovendien kan het gaan om pure noodzaak. Er is veel vertaalwerk in Neder land, in het bijzonder vanuit het Nederlands naar het Engels. Maar het is niet altijd makkelijk om een Engelstalige vertaler te vinden die het Nederlands goed genoeg beheerst om een vertaling van hoge kwaliteit te leveren. Nood breekt wetten, of in dit geval principes. En ten slotte, last but not least, hebben we te maken met een vrij recent, opmerkelijk verschijnsel rond de status van de native speaker van het Engels. Tegenwoordig bestaat de doelgroep van veel vertaalde teksten namelijk uit niet-moedertaalsprekers van het Engels. Deze lezers zullen niet altijd goed bekend zijn met de brede woordenschat van de native speaker, en ze zullen het niet altijd makkelijk vinden om een tekst met veel complexe zinnen snel te begrijpen. Ze hebben dus specifieke behoeftes. Het Engels van de gevor derde Nederlandstalige vertaler kan dan juist veel dichter staan bij het inter nationale Engels dat in dergelijke teksten gevraagd wordt, terwijl het Engels van de native speaker het gevaar loopt minder goed begrepen te worden. Laten we deze situatie samenvatten. Een non-native speaker-vertaler met kennis van zaken kan wel degelijk een vertaling leveren die in kwaliteit niet te onderscheiden is van die van een native speaker. Een non-native speaker vertaler kan een belangrijke specifieke rol spelen in het vertaalproces. Een non-native speaker-vertaler is broodnodig in de commerciële beroepsprak tijk, vanwege een tekort aan native speaker-vertalers. En ten slotte kan de non-native speaker-vertaler een tekst leveren die beter aan de behoeftes van de doeltekstlezer voldoet. Zo komt het moedertaalprincipe in een totaal an der daglicht te staan. De conclusie kan niet anders zijn dan dat het leren vertalen naar de vreemde taal toe (in ieder geval voor de combinatie Ne derlands-Engels) een nuttige en waardevolle bezigheid is (zie bijvoorbeeld Weatherby, 1998). Vertalen en het ontwikkelen van taalvaardigheid Zoals we aan het begin van dit inleidende gedeelte hebben vermeld, is dit boek in eerste instantie bedoeld om de basis te leggen voor het ontwikkelen

22