Sjitze de Roos - Diagnostiek en planning

35

Hetdiagnostischproces

uitgaat, zie je dat het begrip niet alleen toepasbaar is in demedische wereld zoalswij gewend zijn,maar in alle vormenvan socialwork. Er zijn allerlei vormen van diagnostiek. Een bekende toepassing van diag nostische procedures is bijvoorbeeld het psychometrisch onderzoek . Iedereen wordt in zijn levenwel eens getest. Via allerleimethoden en techniekenwor denmensenbijvoorbeeldop ‘psychologisch verantwoorde’ wijze geselecteerd voor bepaalde functies. Andere voorbeelden zijn het onderzoek van bloed- of urinemonsters in scheikundige laboratoria, of hetmedisch of sociologisch bevolkingsonderzoek dat overheden om beleidsredenen laten verrichten. Te denken valt verder aan consumentenonderzoek met behulp waarvan fabri kantenhunomzettenhopen te verhogen. Inhetalgemeenonderscheidenwe ‘wetenschappelijk’onderzoekvan ‘prak tische’ (ookwel ‘klinische’)diagnostiek.Purewetenschapperswillenvooraluit zoekenhoe iets in elkaar steekt ofwerkt; practici zijn gericht op verandering. Voor hulpverleners is diagnostiek het startpunt van een veranderingsproces. Dus de termdiagnostiek is ookvan toepassingop eenniet-wetenschappelijke maniervangegevensverzamelenen interpreteren, zoalseen intake. Inhet ver volgwordtmet ‘diagnostiek’ dezepraktische variant aangeduid. Diagnostiek bestaat uit een samenhangende reeks van handelingen die erop gericht zijn te begrijpen wat cliënten beweegt en wat de oorzaken van hun problemen zijn. De bedoeling is dat je aanwijzingen krijgt voor de hulp- of dienstverlening, zodat jeeenpassendwerkplanmet envoordecliënt kunt op stellen. Diagnostischhandelendientmethodisch te zijn en is dus een kwestie vande juiste stappen zetten inde juiste volgordeopde juiste tijd. Samenhang is belangrijk, vandaardeuitdrukking ‘diagnostischproces’. Vrijwel werkers in het sociale veld zijn betrokken bij een of andere vorm vandiagnostiek, ook al werken ze in een instellingwaar helemaal niet officieel geobserveerd en gerapporteerdwordt. Maar al te vaak doen ze ‘diagnostische uitspraken’ zonderhet teweten: onbewust enopeenoncontroleerbaremanier. ‘Echte’ diagnostiek is dat natuurlijk niet, maar toch. Ook al stel je geen formelediagnoses, jevormt jewel oordelenover jecliënten, zoalsweeerder al hebben gezien. Endie oordelen zijn vaak samengestelduit verklaringen voor hun gedrag. In die zin is het diagnostisch proces eennormaal onderdeel van je werk. Daar kan voor de cliënt veel van afhangen. Redenen te over om het proces vandiagnostiekenhandelingsplanningopeendoorzichtigeencontro leerbaremanier vorm te geven.

1.3.2 Hetdiagnostischproces ingrote lijnen

Hoe verloopt eendiagnostischproces?Het eerste contact tussen een cliënt en de hulp- of dienstverlener heeft een verkennend karakter. Beide partijen ori-