Sjitze de Roos - Diagnostiek en planning

46

1    Deplancyclus inkortbestek

Somsmoet je juist niet doenwat je verstand je ingeeftof wat het programma voorschrijft. Stel dat je in een schippersinternaat werkt en dat er weer eens erwten gegeten worden. Algauw vliegen de peultjes links en rechts door de eetkamer. Het is natuurlijk onverstandig, maar het lucht iedereen op als jij met veel geknipoog enonder bulderend gelachde schaalmet appelmoes om keert ophet hoofd vande grootste belhamel en zo het sein voor een ‘free for all’ geeft.Algauwdruipendemurenvande jus endemayonaise. Jemoet eens oplettenhoe eendrachtighet opruimendaarna verloopt. Vervuld van samen zweerderignagenietenboenenookde ergste lijntrekkers er zondermankeren lustigop los. Enoh, hoe lekker smaakt dekoffiena al dat dweilen enpoetsen. Overigens beveel ik dit soort grappen niet zonder meer als recept aan: voor zoietsmoet je namelijk over een ontwikkeld ‘gevoel voor het juistemoment’ en eenflinkedosis ‘techniek’ beschikken. Over ‘tools’ en ‘technieken’ wetenwe voorlopig genoeg. Ik ga verder met de besprekingvandeoverige termen, tebeginnenmet het begrip ‘methode’. Zoals met meer moeilijke woorden het geval is, stamt deze term uit het Grieks.Het is samengestelduit dewoordjes ‘meta’ en ‘hodos’ enbetekent let terlijk: ‘de weg waarlangs’. Met dit begrip duiden we een samenhangend ge heel van zorgvuldig gecombineerde tools en technieken aan, een combinatie voor het systematisch ontrafelen van ingewikkelde situaties of het oplossen vanproblemen, bijvoorbeelddoordeze eerst nauwkeurig teomschrijven. Een methode geeft richting aan het gebruik van tools en technieken, en daarmee aanhet handelenvandehulpverlener. Jehandelt ‘methodisch’ als je je tools en techniekengerichtweet tehouden op het doel. Bij het trainen van kamerbewoners kan dat de bevordering van het financieel zelfbeheer vande cliënt zijn. Andere voorbeelden van gangbare methoden in dit verband zijn: socio therapie, gentle teaching, realiteitsoriëntatietraining (ROT), video-interac tiebegeleiding, rehabilitatie, praktische pedagogische gezinsbegeleiding, en competentievergroting (vgl. Bassant&DeRoos, 2003).Voorhet diagnostisch proces zijn classificatiemethoden, observatiemethoden, rapportagemethoden enzovoort, vanbelang. De term ‘methodiek’ staat strikt genomen voor ‘methodenleer’.Methodiek is een praktijktheoretische constructie van voorschriften voor de wijze waarop de mogelijkheden van cliënten, omgeving, en hulpverleningsmethoden het bestmet elkaar verbonden kunnenworden. Praktisch gesprokenmag je ‘me thodiek’ opvatten als eenverzamelingvanop elkaar betrokkenmethoden. Een methodiek is een relatief gesloten geheel van mens- en maatschap pijbeelden, gedragswetenschappelijke inzichten, combinatievoorschriften en 1.5.2 Methodenenmethodieken