Sjitze de Roos - Diagnostiek en planning

47

Definities: tools, technieken,methodenenmethodieken

uitvoeringsregels.Binnendat kaderworden toepasselijkgeachtemethodenen technieken geordend. Je kunt onder andere denken aanmethodieken als ba sisdiagnostiek volgens deVSPS (Vragenlijst Sociale enPedagogische Situatie) (Scholte, 2000), zorgprogrammering inde jeugdzorg, ofde narratieve strategie indepsychotherapie aanouders enkinderen (Olthof&Vermetten, 1994). Methodiek schept eenkader.Zou jedaarbuiten treden, dandoe jedatop straf fe van verlies aan samenhang. Toch zal het van tijd tot tijd nodig zijn om je buitenhetmethodisch raamwerk te begeven, want elkmodel kent zijnblinde vlekken, zeker als het ommethodieken gaat die op al te stellige opvattingen overmens enmaatschappij gebaseerd zijn. Daarzijndramatischevoorbeeldenvan.Bekend isdeeenzijdigenadrukop het psychische aspect van depressieve klachten. Dat kan zo ver doorschieten dat genetische en biochemische factoren geheel buiten beeld raken. Omge keerd bekijken overdreven biologisch georiënteerde hulpverleners hun cliën ten somsmeeralseenverzamelingchemische formules. Inbeidegevallen isde methodiekgebaseerdopeen te simpelmensbeeld.Correctie isdannoodzake lijk,maardatkanalleenals jeop metaniveau over jeeigenvooronderstellingen nawilt denken. Jemoet het gegevenmethodischkaderdusdurvenverlaten. Ookhetmeest afgewogendiagnostische proces kent zijnbeperkingen, vooral wanneer diagnostiek en planning te veel een vakinhoudelijke of bedrijfsma tige routineworden.Wil je niet blijven rondtollen in een vicieuze cirkel, dan moet je afstandkunnennemenom er als hetware ‘vanbuiten af ’ naar te kij ken. Je raadt het al: dat doe jemet behulp van de plancyclus. Je gebruikt dat concept dus niet alleenom te ordenen,maar ookom te controlerenof je nog wel ophet goede spoor zit. Het concept helpt je bovendien te moduleren tus senbetrokkenheidbij decliënt endekritischeafstanddienodig isom jeeigen aandeel in zijnbehandeling teonderzoeken. Samengevat: jekunt deplancyclusmedegebruikenvoorde reguleringvan je afstand enbetrokkenheid. Voor hulpverleners zijn de begrippen ‘afstand’ en ‘betrokkenheid’ van door slaggevend belang.Wil je iets voor je cliënten betekenen danmoet je in hen geïnteresseerd zijn, een rol inhun levenwillen spelen, hen tot jouw leven la tendoordringen, kortom: ophen ‘betrokken zijn’. Vaak zul je daar ‘werk’ van moetenmaken, endat werkdient danooknog opmethodisch verantwoorde wijze vorm te krijgen.Daar is ‘distantie’ voor nodig. Afstandnemen stelt je in staatomkritisch tekijkennaarhet gedragvan jecliënt,maarooknaardat van jezelf, ennaarde situatie als geheel. Ervaren hulpverleners bewegen zich (schijnbaar) moeiteloos tussen beide polenheen enweer. Zij houden zichdaarbij nauwlettend aande diagnostische fasering.Opdiemanierweten zewanneer zij de cliënt hetmeest nabijmoeten