Ben de Pater (en anderen) - Denken over regio's

1 Degeografievan regio’s, regio’s indegeografie

metdeexploitatievannatuurlijkehulpbronnenverdiendgeldbehouden, in plaatsvanhet af te staanaandehoofdstad. Regionalisering van de macht kan echter onbedoeld en onverwachts ook geweld tot gevolg hebben. Een regionaleminderheid die door devolu- tie een deel van haar vrijheid herkregen heeft, kan uit frustratie – gevolg van jarenlangeachterstelling–devroegeremeerderheid (die inde regiona de decentralisatie eenminderheid is geworden) gaan discrimineren. Door verzwakking van het centrale gezag van Jakartawerd het in 2001 bijvoor- beeld gemakkelijk voor de oorspronkelijke inwoners van Zuid-Kalimantan (deDajaks)omongestrafthonderdenMadurezen–dievanafde jarenvijftig inhetkadervande Indonesische transmigratiepolitiekwarenovergebracht vanhetdichtbevolkteMadura (en Java)naarKalimantan (enanderedunbe- volkteeilanden, zoalsdeMolukken)– tedodenendeoverlevenden teverja- gen.Depolitiekeeenheidvan Indonesië–een landmethonderdenetnische groepen, elk ineigen regio’s–was rond2000nietmeervanzelfsprekend. Eigenlijk heeft die vanzelfsprekendheid er nooit bestaan, ondanks al- lerlei vormen van nation-building . In de perifere delen van het land is het verlangennaar (meer) autonomiegroot. Bekend zijn indit verbandPapoea (hetwestelijkdeel vanhet eilandNieuw-Guinea) endeMolukken (met veel christelijke inwoners). Oost-Timor, voorheen een Portugese kolonie maar ingelijfddoor Indonesië, kreeg in2002zelfstandigheid.De Indonesischebe- zetting heeft er talloze levens gekost en ook na 2002 is er veel geweld ge- weest.Gelijktijdigvoerdenseparatisten inAtjeh (ofAceh), derelatief streng islamitische regio in Noord-Sumatra, strijd voor onafhankelijkheid. Na de verwoestende tsunami eind 2004 kwamen de partijen tot overleg. De hui- dige rust is betrekkelijk en kan zoweer voorbij zijn. De toegenomen auto- nomievanAtjehheeftgeleid totde introductievanshariawettendiedevrij- heidvanvrouwenbeperkt. In Afrikaanse landen heeft de democratisering geleid tot de opkomst van politieke partijen en politici die een etnische basis hebben. Aangezien etnische groepen alle hun eigen thuisregio hebben, hebben etnische span- ningen ook een regionale dimensie. In Ivoorkust wakkerden politici de te- genstellingenaan tussenhet noorden (droog, savanne,moslims enveehou- ders) enhet zuiden (regenwoud, akkerbouwers, christenen) aan, en tussen ‘echte’ Ivorianen en Ivorianen van buitenlandse komaf. De parlementsver- kiezingen eind 2000 ontspoorden dan ook in een golf van etnisch geweld. Tien jaar laterweigerdedezittendepresidentGbagbo, die inhet zuidenzijn machtsbasishad, tevertrekkennadat hij bij deverkiezingenwas verslagen doorde ‘noorderling’Ouattara.Het leidde toteenbloedigeburgeroorlogdie inapril 2011eindigdemetdeoverwinningvande internationaal gesteunde Ouattara. Inhet olierijkeNigeria, een landmet honderden regionale talenenetni- schegroepen, zijndespanningen tussennoordenzuideveneenshoogopge- lopen.Ookdaarging inapril2011deverkiezingsstrijd tusseneenzuiderling (president Goodluck Jonathan) en noordelijke uitdagers. De overwinning

18