Dar Hazrat-e Raz-e Vatan

ﻨ ﮔﻔﺘ ﻣﯽ ﺪ. ﺣﺘﺎ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ در ﺳ ﺪه ﻫﺎی ﻫﻔﺖ و ﻫﺸﺖ ﻫﺠﺮی ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎی اﯾﺮاﻧﯽ و ﺣﺘﺎ ﮔﺮاﯾﺶ

ﻫﺎی

اﯾﺮاﻧﯽ ﺧﻮد آ ﮔﺎه ﺑﻮدﻧﺪ ، ﺑﻠﮑﻪ در ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻦ

ﺷﯿﻌﯽ آﻏﺎزﯾﻦ ﻫﻤﭽﻮن ﺟﻨﺒﺶ ﮐﯿﺴﺎﻧﯿﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ

ی ﮔﺬﺷﺘﻪ

از و

ﻋﻨﺎﺻﺮی از ﺑﺎورﻫﺎی زﻧﺎدﻗﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ اﺷﺘﺮاک داﺷﺘﻨﺪ. ۲٦ در ﻗﻠﺐ آراﻣﺎن ˆ ﺷﯿﻌﻪ، اﺳﻄﻮره ، ﮐﺮﺑﻼ ی ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻫﻮﯾﺘﺴﺎز ی از آﯾﯿﻦ و ﺧﺎﻃﺮه ، ﻣﺮﻫﻮن اﯾﺮاﻧﯿﺖ اﺳﺖ. اﻣﺎ اﯾﻦ اﺳﻄﻮره ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻣﯿﺎن ای ﺧﺎﻃﺮه » آﯾﯿﻨﯽ ﺷﺪه « ۲۷ و ﯾﺎ آﯾﯿﻨﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺷﺪه ﺳﺮﮔﺮدان ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ. از ﺑﺪﺑﯿﺎری آن اﯾﻦ اﯾﺮاﻧﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮوراﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ . در ﻧﺘﯿﺠﻪ ، اﯾﻦ اﺳﻄﻮره ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ادب ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ اﯾﺮان راه ﻧﯿ ﺎﻓﺖ و ﺗﺎ ﻫﻢ ا ﮐﻨﻮن ﻧﯿﺰ ﺑﻼﻏﯿﺎت آن در ﺷﮑﻞ ﻧﻮﺣﻪ در ﺣﺪ ﻓﻮﻟﮑﻠﻮر ادﺑﯿﺎت ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ. ﺣﺘﺎ آن ﮔﺎه ﮐﻪ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﻄﻮره ﮐﺴﻮت ﻧﻈﺮﯾﻪ ای اﻧﻘﻼﺑﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻧﺪ ، آن ﻧﻈﺮﯾﻪ در ﺣﺪ ﻓﻮﻟﮑﻠﻮر ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ. از اﯾﻦ اﺳﻄﻮره ﺗﺎروﭘﻮد اﯾﺮاﻧﯽ ا ش ) ﺧﺎﻃﺮه( را ﺟﺪا ﮐﻨﯿﺪ، از آن ﺑﻪ ﺟﺰ ﯾﮏ اﯾﺖرو» « ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﭼﻪ ﻣﯽ در دوران اﻓﻮل ﻓﺮﻫﻨﮓ و اﻧﺪﯾﺸﻪ

ﮔﺮاﯾﯽ

ﮐﻪ،

ی

ﻫﻢ

ﻣﺎﻧﺪ؟

آری، و اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﺮان ﻧﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻫﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮده ﮐﻪ ا ﮐﻨﻮن روی ﻧﻘﺸﻪ اﺳﺖ . ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﺮان آ ﮐﻨﺪه از ﮔﺴﺴﺖ ﻫﺎ و ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ ﻫﺎ، ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻫﺎ و ﺑﺎز ﺳﺮﺑﺮآوردن . ﻫﺎﺳﺖ اﯾﺮان ﺟﺎﯾﯽ ﺑﯿﺮون از اﯾﻦ ﮔﺴﺴﺘﮕﯽ ﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ و ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ ﻣﮑﺎﻧﯽ واﻗﻊ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. ﺣﺎل ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ˆ اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﻧﮑﺎر ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ آﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان اﯾﺮاﻧﯿﺖ را ﻫﻤﭽﻮن ﺗﺪاوﻣﯽ از ﯾﮏ ذﻫﻨﯿﺖ ﺑﺎز

ﻫﺎی

ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد ؟ ا ﮔﺮ اﺳﺎس ﻣﻠﯿﺖ را ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻓﺮاد ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺑﺴﯿﺎری از اﻣﻮر و ﭼﯿﺰﻫﺎ ﺑﺪاﻧﯿﻢ، ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﻢ ﮐﻪ در ﺗﺤﻘﻖ اﯾﻦ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻣﻮر و ﭼﯿﺰﻫﺎی و ﻣﺘﻐﺎﯾﺮ ﮔﺎه ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ دﯾﮕﺮی ﻫﻢ ﺑﻮده اﻧﺪ ﮐﻪ از ﯾﺎد رﻓﺘﻪ . اﻧﺪ اﯾﺮاﻧﯿﺖ در اﯾﻦ ﺑﺴﺘﺮه زﻣﺎﻧﯽ و ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻋﺮﺻ ﻣﺪام ﯾﺎد و ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ

یﻪ

ی

« ۲۸ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻠﯿﺖ

اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﻋﺮﺻﻪ ، ﯾﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﯾﮕﺮ، در اﯾﻦ ﺑﺎزی ³ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ » و« ﯾﺎد» ﮔﺎه

ﮔﺮا و ﮐﺎﻧﻮن ﺢ ﯿ ﺗﻮﺿ ﮔﺮﯾﺰ

اﯾﺮاﻧﯽ را، ﻫﻤﭽﻮن دﯾﮕﺮ ﻣﻠﯿﺖ ﻫﺎی ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ دار، ﻣﯽ ﺗﻮان در دو ﻣﺤﻮر ﮐﺎﻧﻮن

داد.

ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺮدﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎﻫﻤﺮﻧﮓ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻗﻮﻣﯽ ﯾﺎ

در ﻣﺤﻮر ﮐﺎﻧﻮن ،اﮔﺮ در ﺑﻌﺪ زﻣﺎﻧﯽ اﯾﺮان ،

و ﯾﺎ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﻨﻘﻄﻊ ، اﻣﺎ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺘﯽ واﺣﺪ را ³ ﺑﻪ ﮔ ِ ﺮد ِ ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ

ﻧﻬﺎد

زﺑﺎﻧﯽ

26 Amanat, P. 6

:

در

27 آﯾﯿﻨﯽ ی ﺧﺎﻃﺮه » ﺗﻌﺒﯿﺮ اﺳﺖ دﺑﺮه رژی از «ﺷﺪه

ﻣﻠﯽ ی ﻣﺴﺌﻠﻪ

ﻣﺎرﮐﺴﯿﺰم

New left Review , Sept-Oct. 1977.

ﺗﻌﺮﯾﻒ . ﮐﻨﺪ ﻣﯽ

ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ اﺳﺖ را ﺧﻮد ﮐﻪ

28 ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ و ﯾﺎد ﮔﺬار از ﻣﻠﯿﺖ ﮔﻮﯾﺪ ﻣﯽ ﮐﻪ رﻧﺎن ﺑﻪ

٢٤