PIE Keuzevak 5: Adviesbureau duurzame energie

Praktijkopdracht 022 Adviesbureau Duurzame Energie Produceren, Installeren, Energie (PIE) Leerweg Basis, kader- en gemengd

Produceren, Installeren, Energie (PIE)

Praktijkopdracht 022 Adviesbureau Duurzame Energie

16VMBOPIE022P

Colofon

Dit is een uitgave van Stichting Consortium Beroepsonderwijs

Manager Techniek A. van Beek

Ontwikkelteam VMBO T. Wehrens, ontwikkelteamleider

J. van den Broek, CADMES, ’s-Hertogenbosch W. van Zon, St. Ursula, Heythuysen J. Timmermans, ’s-Hertogenbosch T. Vandevenne, St. Ursula, Heythuysen Jan-Hein Gerrits, STIPT Leermiddelen, Veghel

Eindredactie Consortium Beroepsonderwijs

Ontwerp Henny Witjes Studio Blanche

© 2016

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, namelijk elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van Stichting Consortium Beroepsonderwijs. Verantwoording Stichting Consortium Beroepsonderwijs heeft van alle haar bekende rechthebbenden op de in deze publicatie opgenomen teksten en afbeeldingen toestemming gekregen om deze te gebruiken.

www.consortiumbo.nl

Inhoudsopgave

Inleiding

5

Stap 1

Oriënteren

8

Stap 2

Voorbereiden

10

Stap 3

Uitvoeren

12

Stap 4

Controleren en reflecteren

14

Bijlagen

17

B1 Competenties B2 Logboek B3 Activiteitenplanner B4 Techno-Skills B5 Evaluatie en beoordeling Werktekeningen (Download) Meetrapport (Download )

19 20 21 22 23

Alle bijlagen zijn downloadbaar als PDF

Adviesbureau Duurzame Energie

3

Inleiding In deze praktijkopdracht werk je bij een adviesbureau voor duurzame energie. Jouw school heeft het adviesbureau ingeschakeld voor de aanleg van een nieuwe pv-installatie. Je gaat hen daarbij helpen. Je geeft advies over de plaatsing van de pv-panelen. Je meet het dak op zodat je een legplan en werktekeningen voor de pv-installatie kunt maken. Verder ga je de pv-installatie installeren en aansluiten. Tot slot stel je de pv-installatie in bedrijf en je draagt deze over aan de klant. Het is erg belangrijk dat jouw advies goed aansluit op de wensen van de klant. Let dus goed op tijdens de gesprekken met de klant (jouw docent). Natuurlijk sluit je de installatie volgens de normen aan. En je let goed op de veiligheid tijdens het installeren.

Succes!

Adviesbureau Duurzame Energie

5

Dit ga je maken:

Produceren, Installeren, Energie (PIE)

6

Activiteiten per stap

Stappen

Activiteiten

Op te leveren

Stap 1 Oriënteren

• Oriënteren op de praktijkopdracht • Wensen voor de pv-installatie bespreken met de klant • Beschikbare materialen en onderdelen bekijken • Mogelijkheden voor het plaatsen van de installatie bekijken

• Schets van het dak • Uitgewerkte vragen en opdrachten • Bijlage Competenties • Bijlage Logboek

Stap 2 Voorbereiden • Activiteiten plannen • Techno-Skills maken

• Uitgewerkte vragen en opdrachten • Bijlage Activiteitenplanner • Bijlage Techno-Skills • Legplan pv-panelen • Tekening dakconstructie • Installatieschema verdeelinrichting • Geïnstalleerde pv-installatie • Uitgewerkte vragen en opdrachten • Werkende pv-installatie • Uitgewerkte vragen en opdrachten • Bijlage Evaluatie en beoordeling

Stap 3 Uitvoeren

• Aantal pv-panelen berekenen • Pv-installatie inmeten en legplan maken • Tekening dakconstructie maken • Installatieschema tekenen • Pv-installatie monteren en aansluiten • Pv-installatie in bedrijf stellen • Pv-installatie opleveren aan de klant • Terugkijken met de docent

Stap 4 Controleren en reflecteren

Adviesbureau Duurzame Energie

7

Neem deze praktijkopdracht stap voor stap door met je docent.

Jouw docent is een klant van het adviesbureau waar jij werkt.

Deze klant wil een pv-installatie op het dak van de school laten installeren.

Bepaal samen wat de eisen aan de pv-installatie zijn: • Welke pv-panelen, omvormer en andere onderdelen mag je gebruiken? • Welk elektrisch vermogen moet de pv-installatie kunnen leveren? • Welk dak van de school geeft de grootste energie-opbrengst? • Mag je de pv-installatie op dit dak installeren? Zo niet: op welk dak mag je de pv- installatie dan installeren?

Produceren, Installeren, Energie (PIE)

8

Vragen en opdrachten 1. Op welk dak mag je de pv-installatie installeren?

2. Geeft dit dak de hoogste energie-opbrengst? Waarom wel/niet?

3. Welk elektrisch vermogen moet de pv-installatie kunnen leveren?

4. Maak een schets van het dak. Geef de plaats aan van schoorstenen, dakramen en andere onderbrekingen. 5. Lever de ingevulde bijlage Competenties in de digitale leeromgeving in.

6. Vul het logboek in.

Adviesbureau Duurzame Energie

9

Als voorbereiding op deze praktijkopdracht vul je de Activiteitenplanner in. Je schrijft op wat je gaat doen en wanneer. En in welke volgorde je dat het beste kunt doen.

Houd er bijvoorbeeld rekening mee dat je voor het werken op hoogte speciale PBM's nodig hebt. En dat je pv-panelen niet mag installeren als het erg hard waait. Bedenk ook wat je nodig hebt om de pv-installatie aan te sluiten.

Laat de docent de Activiteitenplanner controleren.

Maak in deze stap ook de Techno-Skills-kaarten die bij deze praktijkopdracht horen. Daarin leer je bijvoorbeeld hoe je een legplan maakt. En hoe je het aantal pv-panelen kunt berekenen. Je leert ook hoe je een omvormer aansluit op een verdeelinstallatie.

Produceren, Installeren, Energie (PIE)

10

Vragen en opdrachten 1. Maak de Techno-Skills-kaarten.

2. Lees de handleidingen van de pv-panelen en de omvormer.

3. Welk type en merk pv-panelen ga je installeren?

4. Welk montagesysteem hebben deze pv-panelen?

5. Waarmee moet je rekening houden als je de pv-panelen zonder vergunning wilt installeren? Noem minstens twee aandachtspunten.

6. Mag je de omvormer aansluiten op een bestaande eindgroep? o Ja o Nee

6. Welke PBM's heb je nodig als je gaat werken op hoogte?

7. Vul de Activiteitenplanner in.

Adviesbureau Duurzame Energie

11

Je weet nu op welk dak je de pv-installatie mag installeren. Je weet ook al welke onderdelen je voor de pv-installatie kunt gebruiken.

Bereken eerst hoeveel pv-panelen je nodig hebt. Daarna meet je de oppervlakte van het dak en maak je een legplan. Bespreek het legplan met de klant (de docent).

Als je daarmee klaar bent, teken je de pv-panelen in de dakconstructie. Je maakt ook een installatieschema van de verdeelinrichting.

Tot slot installeer je de pv-installatie. Je monteert de pv-panelen en je sluit ze aan op de omvormer. De omvormer sluit je aan op de verdeelinstallatie.

Produceren, Installeren, Energie (PIE)

12

Vragen en opdrachten 1. Bereken het juiste aantal pv-panelen.

2. Meet de oppervlakte van het dak.

3. Maak een legplan voor de pv-panelen.

4. Bespreek het legplan met de klant. Moet je iets aanpassen? Zo ja, wat?

5. Ga je de dakconstructie in 2D of 3D tekenen? o 2D o 3D

6. Maak een technische tekening van de dakconstructie.

7. Teken het installatieschema van de verdeelinrichting.

8. Monteer de pv-installatie en sluit alles aan.

Adviesbureau Duurzame Energie

13

De pv-installatie is klaar! Je hebt het aantal pv-panelen berekend dat je nodig had en het legplan en de werktekeningen gemaakt. Is het geworden zoals je het had bedacht?

Je laat aan de docent zien hoe je de pv-panelen hebt gemonteerd en aangesloten. Leg ook uit hoe je de pv-panelen hebt aangesloten op de omvormer. En hoe je de omvormer hebt aangesloten op de verdeelinstallatie. Werkt de installatie goed? Om dit te testen stel je de pv-installatie in bedrijf. En je draagt de installatie over aan de klant.

Tijdens het terugkijkgesprek bespreek je met de docent hoe jij tijdens de afgelopen periode hebt gefunctioneerd.

Vertel hoe jij deze praktijkopdracht hebt ervaren. Vond je het moeilijk of juist makkelijk? Wat viel tegen en wat heb je ervan geleerd? Wat vond je leuk om te doen en wat juist niet?

Bespreek samen de bijlage Evaluatie en beoordeling en vul deze in.

Produceren, Installeren, Energie (PIE)

14

Vragen en opdrachten 1. Laat zien hoe je de pv-panelen hebt gemonteerd en aangesloten. 2. Laat zien hoe je de pv-panelen hebt aangesloten op de omvormer. 3. Laat zien hoe je de omvormer hebt aangesloten op de verdeelinstallatie.

4. Stel de pv-installatie in bedrijf.

5. Hoe kun je controleren of de pv-installatie werkt?

6. Werkt de pv-installatie? Waarom wel/niet?

7. Schakel (zo nodig) de installatie uit en los de storing op.

8. Hoe kun je de energie-opbrengst controleren?

9. Vul samen de Evaluatie en beoordeling in.

Adviesbureau Duurzame Energie

15

Produceren, Installeren, Energie (PIE)

16

Bijlagen

Produceren, Installeren, Energie (PIE)

18

B1 Competenties

Naam leerling:

Invuldatum:

Titel praktijkopdracht: Adviesbureau Duurzame Energie

Competenties

Hier ga ik aan werken (kruis aan)

Stap 1 Oriënteren

Onderzoeken

Gedrevenheid en ambitie tonen

Stap 2 Voorbereiden

Beslissen en activiteiten initiëren Op de behoeften en verwachtingen van de klant richten Vakdeskundigheid toepassen-1

Kwaliteit leveren

Vakdeskundigheid toepassen-2

Plannen en organiseren

Stap 3 Uitvoeren

Samenwerken en overleggen

Vakdeskundigheid toepassen-3

Materialen en middelen inzetten

Met druk en tegenslag omgaan

Instructies en procedures opvolgen

Begeleiden

Stap 4 Controleren en reflecteren

Presenteren

Kwaliteit leveren

Aandacht en begrip tonen

Ethisch en integer handelen

Formuleren en rapporteren

Leren

Adviesbureau Duurzame Energie

21

B2 Logboek

Naam leerling:

Klas:

Invuldatum:

Titel praktijkopdracht: Adviesbureau Duurzame Energie

Week Dag

Urenverantwoording

Tijdsduur

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

ma/di/wo/do/vr

Produceren, Installeren, Energie (PIE)

22

B3 Activiteitenplanner

Naam leerling:

Klas:

Invuldatum:

Titel praktijkopdracht: Adviesbureau Duurzame Energie

Opmerkingen:

Wat ga ik doen?

Werkomschrijving

Benodigd materiaal Greedschap/machine

PBM Werktijd

Handtekening leerling

Handtekening docent

Adviesbureau Duurzame Energie

21

B4 Techno-Skills

Naam leerling:

Klas:

Invuldatum:

Titel praktijkopdracht: Adviesbureau Duurzame Energie

Wat ga ik leren?

Tips uit de vorige praktijkopdracht

Uitvoering bij stap

Techno-skills • Duurzame energie - Algemeen

• Duurzame Energie - Warmtepompen I • Duurzame Energie - Warmtepompen II

• Duurzame Energie - Pv-panelen I • Duurzame Energie - Zonneboilers I_ • Duurzame Energie - Energiebesparende oplossingen

• Duurzame Energie - Pv-panelen II_ • Duurzame Energie - Windenergie _

Produceren, Installeren, Energie (PIE)

22

B5 Evaluatie en Beoordeling

Naam leerling:

Klas:

Invuldatum:

Titel praktijkopdracht:

Code praktijkopdracht:

Docent:

Eisen

+/- Competenties

O/V/G

Wat ging er goed?

Wat kon beter

O V G

Eindbeoordeling

Opmerkingen:

Adviesbureau Duurzame Energie

23

Produceren, Installeren, Energie (PIE)

24