Herman Blom en Peter Prud’homme van Reine - Effectief samenwerken in interculturele teams

Effectief samenwerken in interculturele teams

kunnen helpen om een persoon uit een andere cultuur beter te leren begrij pen. Door culturen te begrijpen kunnen we een beter begrip krijgen van de wereld waarin we leven. We kunnen zo beter begrijpen waarom mensen dat doen wat ze doen. Daarmee staat de mens voorop met wie je te maken hebt. En die mens kun je soms beter begrijpen als je weet welke waarden hij waar schijnlijk vanuit zijn cultuur heeft meegekregen. In dit boek staan de ‘klassiekers’ centraal: Kluckhohn en Strodtbeck, Hall, Hofstede, Trompenaars en het Globe-onderzoek. Er zijn er nog meer, maar we beperken ons tot deze mix van Nederlandse en buitenlandse auteurs. We starten uiteraard met een beschrijving van het cultuurbegrip. Vervolgens be spreken we de benaderingen van de verschillende auteurs. Kluckhohn richt zich op de basisvragen van menselijke culturen, terwijl Hall zich meer richt op de aspecten van interculturele communicatie. Het werk van Hall slaat daar mee een brug tussen Kluckhohns concentratie op de basisaannames van cul turen en de meer gedragsgerichte dimensies van Trompenaars, Hofstede en het Globe-onderzoek. Om het overzicht te bevorderen, presenteren we een raamwerk van negen culturele dimensies waarmee de belangrijkste cultuur verschillen in organisaties kunnen worden beschreven. De cultuurdimensies van Hall, Hofstede, Trompenaars en Globe worden zo op een samenhangende manier weergegeven. Anders dan in veel ‘traditionele’ cursussen en leerboeken over intercultu rele communicatie/intercultureel management willen we niet kritiekloos de cultuurdimensies en scores van Hofstede, Trompenaars en anderen toepas sen. We hebben geconstateerd dat studenten die uitgedaagd zijn om over de methodiek na te denken, veel meer reflectie laten zien als ze de theorieën later in een scriptie of empirisch onderzoek toepassen. We besteden in dit boek daarom aandacht aan de methodiek van de behandelde cultuuronderzoeken. In elk hoofdstuk komt dit aspect aan bod. Het is immers de vraag waar de cul tuurdimensies vandaan komen. Zit er niet al een culturele bias in de benoe ming van de dimensies? Ook de in de onderzoeken gestelde vragen roepen in principe vragen op. Vragen kunnen op zichzelf al verschillend geïnterpreteerd worden in verschillende culturen. Ook de representativiteit van de steekproeven kan vragen oproepen. Zo deed Hofstede onderzoek onder IBM-personeel en bestaat Trompenaars’ da tabase voornamelijk uit managers en professionals van bedrijven die work shops hebben gedaan bij zijn adviesbureau. Tot slot is het de vraag in hoeverre de methodiek van de onderzoeken er rekening mee houdt dat culturen kunnen veranderen. Culturen zijn ook niet zo homogeen als vaak wordt verondersteld. We sluiten aan bij het actuele in zicht dat culturen gelaagd en veranderlijk zijn en daarmee veel dynamischer zijn dan het spreken in termen van cultuurcategorieën veronderstelt. Omdat het hanteren van cultuurcategorieën uitnodigt tot instrumenteel gebruik van

8