Herman Blom en Peter Prud’homme van Reine - Effectief samenwerken in interculturele teams

1.1  Definitie

Nadat hij zijn cultuurmodel had ontwikkeld, werd Hofstede hoogleraar verge lijkende cultuurstudies in organisaties. Zijn model wordt voornamelijk in de wetenschap gebruikt. Maar er is ook veel kritiek op Hofstedes aanpak en mo del, vooral op de monolithische en statische invulling van het cultuurbegrip. Hier gaan we verder op in, in hoofdstuk 4. Trompenaars legde de basis voor zijn model in zijn proefschrift (Trompe naars, 1985) en ontwikkelde het verder toen hij als hr-manager bij Shell werk te en daarna zijn eigen adviesbureau in intercultureel management begon. Hij definieerde cultuur als volgt: Het model van Trompenaars wordt vooral gebruikt in het bedrijfsleven, waar men zich aangesproken voelt door het leggen van de verbinding tussen cul tuur en het oplossen van problemen. Maar ook de aanpak en het model van Trompenaars hebben veel kritiek gekregen. Het model zou te weinig aandacht hebben voor de gelaagdheid en complexiteit van cultuur, en onvoldoende we tenschappelijk onderbouwd zijn. Hier gaan we verder op in, in hoofdstuk 5. De modellen van Hofstede en Trompenaars zijn in zekere zin concurre rend met elkaar, maar ze hebben een gemeenschappelijke aanpak en intentie. Hofstede en Trompenaars komen beiden met praktische definities om cultuur meetbaar te maken, om culturele oriëntaties in getallen uit te drukken en om op basis daarvan voorspellingen te doen over wat er zal gebeuren als culturen samenkomen. Veel antropologen vinden dat deze benadering geen recht doet aan de complexiteit en dynamiek van cultuur. Hofstede en Trompenaars zijn beiden geen antropologen. Hofstede is van oorsprong werktuigbouwkundig ingenieur en promoveerde in de sociologie. Trompenaars is een econoom die promoveerde op een Amerikaanse businessschool. Het is moeilijk om een eenduidige definitie van cultuur te geven. Enerzijds zien we dus de cultuuronderzoekers en -adviseurs die de modellen van Hof stede en Trompenaars gebruiken en daarmee ook de beïnvloedbaarheid van (organisatie)culturen benadrukken. Anderzijds is er een stroming die de com plexiteit en dynamiek van cultuur benadrukt, bijvoorbeeld: de manier waarop een groep mensen haar problemen oplost (Trompenaars & Hampden-Turner, 2012, p. 18).

Culture is seen as an ongoing process of organizing and negotiating meaning (Hawkins, 1997, p. 424).

Deze definitie benadrukt de volgende componenten van cultuur: ՔՔ Cultuur heeft diepere lagen waaraan betekenis wordt toegekend. ՔՔ Cultuur is voortdurend in beweging. ՔՔ Bij een culturele ontwikkeling is er sprake van onderhandelen omdat de machtsverhoudingen tussen culturen ook een rol spelen.

15