00645160025

BEROEPSTAAK

13 Startsysteem

controleren, vervangen, repareren

Opleiding Autotechniek > Autotechnicus [Crebo 93410]

BEROEPSTAAK Star tsysteem controleren, vervangen, repareren

13

Opleiding Autotechniek > Autotechnicus [Crebo 93410]

Artikelnummer: 00645160025

Colofon Deze uitgave is gerealiseerd onder verantwoordelijkheid van Stichting Consortium Beroepsonderwijs.

Leden werkgroep Leermiddelen: Bert Grutters, Ab Pothmann

Werkgroepleider Bert Grutters

Eindredactie Marjo Brok

Omslag/Lay-out Studio Blanche

Afbeeldingen Schrijvers en internet

Ondanks alle inspanningen is het mogelijk dat niet alle copyrights van de in de uitgave opgenomen illustraties geregeld zijn. Degene die meent alsnog rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met de uitgever. © 2011 Stichting Consortium Beroepsonderwijs. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens- bestand of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of enige wijze, namelijk elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming.

INHOUD

Introductie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Stap 1

Oriënteren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Taak 1 Waarop controleer je het startsysteem? . . . . . . . . . 7 Invullen mini-POP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Taak 2 Het mini-POP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Voorbereiden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Taak 3 De opbouw van een accu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Taak 4 De opbouw van de startmotor . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Taak 5 Het gloeisysteem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Taak 6 Diagnostische toets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Uitvoeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Taak 7 Zo bereid ik me voor op de controle en vervanging van een accu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Taak 8 Accu controleren tijdens het starten . . . . . . . . . . . 19 Taak 9 Startsysteem controleren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Taak 10 Startmotor de- en monteren . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Taak 11 Gloeistiften controleren en vervangen. . . . . . . . . . 22 Controleren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Taak 12 Uitvoeren eindcontrole en evaluatie . . . . . . . . . . . 23 Beoordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Taak 13 Beoordelen van de beroepstaak . . . . . . . . . . . . . . 25 Terugkijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Taak 14 Het terugkijkgesprek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

Stap 6

Stap 7

Studiebronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

3

Bijlagen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Bijlage 1 Tabel met werkzaamheden en leerpunten. . . . . . . . . 33 Bijlage 2 Mini-POP. . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Bijlage 3 Werkvoorbereiding en planning. . . . . . . . . 37 Bijlage 4 Stappenplan . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Bijlage 5 Gereedschapgebruik en (meet)apparatuur. . . . . 41 Bijlage 6 Beoordeling Presentatie (vakinhoud). . . . . . . 43 Bijlage 7 Beoordeling Presentatie (communicatie/ Nederlands). . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Bijlage 8 Beoordelingsformulier. . . . . . . . . . . . . 47 Bijlage 9 Beoordelingsmonitor. . . . . . . . . . . . . 49

4



Introductie

“Wat een winter,” zegt Remco Geerts, “dit is de derde ochtend dat ik mijn auto bijna niet aan de gang kan krijgen.” Ibrahim, de leermeester, geeft hem een hand en vraagt wat er precies aan de hand is. “Als ik ’s morgens start, hoor ik eerst alleen een paar keer klik klik en dan pas draait de startmotor met een hoop lawaai,” vertelt Remco. ‘Maakt hij dat geluid ook als de motor warm is,” informeert Ibrahim. Daar kan Remco geen duidelijk antwoord op geven. “Als ik ’s avonds bij de zaak wegrijd, doet hij het ook weleens, geloof ik. ‘Maar dan klinkt het toch anders niet zo erg”. “We zullen eens goed kijken wat er aan de hand is,” zegt Ibrahim. Een slecht startende auto is erg vervelend. Mensen kunnen daardoor hun vertrouwen in de auto verliezen. Bij de aanschaf van hun volgende auto kunnen ze dan weleens overstappen naar een ander merk en dan ben je een klant kwijt.

In deze beroepstaak leer je hoe je systematisch elektrische en mechanische storingen kunt lokaliseren en verhelpen.

5

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

Het startsysteem:

Wat moet je kennen? • Kennis van de volgende constructies en begrippen. • de accu • de startmotor. Wat moet je kunnen in de praktijk: • het startsysteem controleren en doormeten • aan de accu en de startmotor werken

• aan het gloeisysteem werken • je werkzaamheden controleren.

Als je deze taken goed uitvoert, werk je vanzelf aan de competenties die je moet bezitten om een goed vakman te worden. In de monitor kun je zien aan welke werkprocessen en competenties je in de verschillende stappen werkt. In iedere stap letten de beoordelaars vooral op de competenties die vet gedrukt zijn .

Als je moeilijke woorden tegenkomt, zoek je de betekenis op. Je schrijft ze op en bewaart ze op alfabetische volgorde in je map.

Opmerking: Als er staat: ‘overleg met je basisgroep’ overleg je dat met je begeleider. Hij geeft aan of je alleen, met zijn tweeën of met je basisgroep moet samenwerken.

6

orIËnteren

oriënteren

stap1

Inteleverenresultaat • Lijst met verschillende accu’s. • Lijst met componenten van het startsysteem. • Lijst met verschillende startmotoren. • Een tabel met werkzaamheden en leerpunten.

Werkproces 2.1 Bereidt reparatie aan personenauto voor

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

E Samenwerken en overleggen K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten N Onderzoeken T Instructies en procedures opvolgen

Taak 1

Waarop controleer je het startsysteem?

Je gaat het startsysteem van een auto controleren. Daarbij moet je ook de accu controleren. Je zoekt in deze taak uit, wat je moet doen en hoe je dit gaat doen.

Overleg met je begeleider hoe je deze taak uitvoert: alleen of in de basisgroep.

Als je Beroepstaak 10 ‘Laadsysteem controleren, vervangen’ al hebt uitgevoerd mag je de opdrachten 1.2 en 1.3 overnemen en doorgaan met Taak 2.

7

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

1.1

Bekijk samen met je basisgroep de informatie (film, internet, boek) over de accu en het startsysteem. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en voer onderstaande opdrachten uit. 1 Maak een lijst met de componenten van het startsysteem.

1.2

Bij het controleren van het laadsysteem krijg je ook met de accu te maken. 1 Maak een overzicht van de verschillende soorten accu’s die er zijn en noteer waar en waarom deze worden toegepast.

1.3

Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en bekijk de specificaties. Bespreek de specificaties. Gebruik daarbij de volgende vragen: 1 Welke taken c.q. functie heeft een accu in het startsysteem? 2 Aan welke eisen moet een accu voldoen? 3 Welke accu wordt in personenauto’s het meest gebruikt? 4 Wat betekenen de specificaties (aanduidingen) op een accu?

1.4

Je hebt in de informatie gezien dat er verschillende soorten startmotoren zijn. 1 Welke verschillende startmotoren heb je in de informatie gezien? Noteer deze op een lijst.

1.5

Meestal is het controleren van een startsysteem een onderdeel van het uitvoeren van een onderhoudsbeurt. 1 Welke componenten van het startsysteem ga je controleren?

1.6

Wat moet je kunnen en weten om een goede controle aan het startsysteem uit te voeren? Dus: wat moet je leren? 1 Schrijf dit op in een tabel.

8

InvullenmInI-pop

Invullenmini-pop

stap2

Werkproces 2.1 Bereidt reparatieopdracht aan personenauto voor

LLB Werkproces 1.1 Benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling Werkproces 1.4 Plant zijn eigen leerproces en voert het uit

Competenties waarop je wordt beoordeeld.

J Formuleren en rapporteren M Analyseren N Onderzoeken W Gedrevenheid en ambitie tonen Q Plannen en organiseren A Beslissen en activiteiten initiëren

Het mini-POP

Taak 2

Inteleverenresultaat • Een ingevuld mini-POP.

Maak een afspraak met je begeleider voor een plangesprek. Voer het plangesprek.

2.1

Bespreek met de begeleider: a de resultaten en afspraken van de vorige beroepstaak b de aandachtspunten uit je POP. 1 Vul met je begeleider de mini-POP in. Doe dit op de computer zodat je dit verder kunt aanvullen. 2 Plan het afsluitende gesprek voor deze beroepstaak.

9

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

10

voorbereIden

voorbereiden

stap3

Werkproces 2.1 Bereidt reparatieopdracht aan personenauto voor

De opbouw van een accu

Taak 3

Inteleverenresultaat • Lijst met gegevens. • Een overzicht van (specificaties) coderingen die op een accu staan en de verklaringen hiervan. • Verklaring begrippen opdracht 3.3. Het startsysteem bestaat uit verschillende componenten (onderdelen). Wil je op een goede manier aan het startsysteem werken, dan moet je weten hoe een startsysteem opgebouwd is. De accu en de startmotor zijn de belangrijkste onderdelen van het startsysteem. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en voer onderstaande opdrachten uit. Als je Beroepstaak 10 ‘Laadsysteem controleren, vervangen’ al uitgevoerd hebt, kun je dit deel daaruit overnemen en verdergaan met Taak 4.

11

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

3.1

Vraag aan je begeleider welke auto beschikbaar is voor de opdrachten aan het laadsysteem. Bij stap 1 heb je laten zien dat er verschillende accu’s zijn. 1 De fabrikant van de auto heeft bepaald welke accu er in het voertuig moet. Welke informatie (gegevens) heeft de fabrikant nodig om de juiste accu te kunnen bepalen? Schrijf minstens twee belangrijke gegevens op die de fabrikant nodig heeft.

3.2

Maak een lijst van de coderingen die op een accu vermeld staan. 1 Geef de betekenis van elke code aan. 2 Zoek alle andere gegevens op van deze accu. Wat betekenen deze gegevens?

3.3

Bij een accu kennen we de begrippen: • bronspanning • klemspanning • inwendig spanningsverlies • koudstartstroom.

1 Maak een lijst met de betekenis van deze begrippen.

12

voorbereIden

De opbouw van de startmotor

Taak 4

Inteleverenresultaat • Lijst met onderdelen van de startmotor en hun functie. • Een lijst met specificaties en een verklaring van de specificaties. • Verklaring van de begrippen opdracht 4.3. • Samenvatting werking startmotor (half A4). • Lijst met redenen/voordelen startmotor met ingebouwde vertraging.

4.1

Een startmotor bestaat uit verschillende onderdelen die alle een eigen functie en taak hebben. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en voer onderstaande opdracht uit. 1 Zoek op internet een afbeelding van een opengewerkte startmotor en print deze uit. 2 Noteer aan de hand van de afbeelding de onderdelen van de startmotor op een lijst en benoem hun functie. 3 Zoek een elektrisch schema van een startmotor en print dit uit. Vraag aan je begeleider een losse startmotor. Op deze startmotor staan gegevens vermeld. Als de gegevens niet meer leesbaar zijn, zoek ze dan op in de werkplaatsdocumentatie. 1 Maak een lijst van de gegevens die op de startmotor vermeld staan. a Geef de betekenis van de gegevens aan. b Verklaar deze gegevens.

4.2

13

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

4.3

Bij een startmotor kennen we diverse begrippen. 1 Geef een verklaring van onderstaande begrippen: • seriemotor • permanent magneetmotor • dynastart • startstroom

• startspanning • starttoerental

• vermogen • de bendix

4.4

Bij 4.1 heb je een schema van een startmotor opgezocht. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en bespreek met elkaar hoe een startmotor werkt. Probeer dit aan elkaar uit te leggen. 1 Maak een samenvatting van maximaal een half A4 over de werking van een startmotor. Beschrijf ook de werking van de vrijloopkoppeling en van de bendix. Geef aan waarom deze in de startmotor zitten. De compressie van een motor levert veel weerstand voor de startmotor op. Hierdoor zal de startmotor een bepaalde startstroom van de accu vragen. 1 Overleg met je basisgroep wat er nog meer van invloed kan zijn op het vermogen dat een startmotor moet leveren. Wat zorgt ervoor dat de startstroom nog hoger zal worden? 2 Denk met je basisgroep na over de volgende stelling: Hoe groter de mechanische weerstand is voor de startmotor, hoe meer vermogen deze moet leveren. De startmotor zal dan een lagere startstroom verbruiken en sneller gaan draaien. 3 Is er verschil tussen de startmotor van een benzine- of dieselauto? Waarom is dat zo? Naast de normale startmotor is er ook een startmotor met ingebouwde vertraging. 1 De startmotor met vertraging heeft een aantal voordelen. Overleg met elkaar wat de redenen/voordelen kunnen zijn en noteer deze op een lijst.

4.5

4.6

14

voorbereIden

Het gloeisysteem

Taak 5

Inteleverenresultaat • Samenvatting van de antwoorden van de opdrachten 5.1 en 5.2 (max. half A4).

5.1

Een auto met een dieselmotor heeft naast het startsysteem ook nog een gloeisysteem nodig om de motor, als deze koud is, te laten aanslaan. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en behandel onderstaande opdrachten over het gloeisysteem. 1 Wat is het verschil tussen een gloeispiraal en een gloeistift? 2 Hoe zijn de gloeistiften geschakeld? 3 Waaraan kun je merken dat het gloeisysteem niet of onvoldoende werkt? De gloeistiften krijgen alleen spanning als dit nodig is. De gloeistiften constant ingeschakeld laten, zou namelijk schadelijk kunnen zijn voor de gloeistiften en de motor. 1 Welk onderdeel of onderdelen regelt/regelen de tijdsduur dat er wordt voorgegloeid?

5.2

2 Welke signalen heeft dit apparaat nodig? 3 Waar wordt deze tijdsduur door beïnvloed?

5.3

Maak een samenvatting van maximaal een half A4 over het gloeisysteem en verwerk daarin de informatie van 5.1 en 5.2.

15

beroepstaak startsysteemcontroleren,vervangen,repareren

Diagnostische toets

Taak 6

Inteleverenresultaat • Scorelijst met opmerkingen en paraaf begeleider.

Maak een afspraak voor een diagnostische toets. • In deze toets laat je zien dat je:De volgende begrippen kent:

• bronspanning • klemspanning • inwendig spanningsverlies • startstroom • startmotor met elektromagneten (seriemotor) • permanent magneetmotor • vermogen

• startspanning • starttoerental • de bendix

• Technische gegevens opzoeken en hanteren. • Elektrische schema’s lezen en hanteren.

6.1

1 Maak de diagnostische toets. 2 Bespreek het resultaat met je begeleider.

16

uItvoeren

uitvoeren

stap4

Werkproces 2.2 voert reparatie uit aan personenauto

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

J Formuleren en rapporteren K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten T Instructies en procedures opvolgen

Zo bereid ik me voor op de controle en vervanging van een accu

Taak 7

Inteleverenresultaat • Een werkvoorbereiding en planning.

• Een stappenplan voor het meten aan een accu. • Een beschrijving van de gereedschappen en (meet) apparatuur. • Een stappenplan voor het vervangen van een accu. Voordat je de accu gaat doormeten en vervangen, zoek je eerst uit hoe je dat doet. Je kijkt naar zaken zoals de manier van controleren, meten, vervangen en repareren. Ook kijk je naar mogelijke oorzaken van het defect. Vraag aan je begeleider aan welke auto je de opdracht gaat uitvoeren. Als je beroepstaak 10 ‘Laadsysteem controleren, vervangen’ al hebt uitgevoerd mag je deze opdrachten over de accu overnemen en doorgaan met Taak 8.

17

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

7.1

Je gaat de accu doormeten van de auto die je begeleider heeft aangewezen. Dit kun je niet doen zonder een goede voorbereiding. 1 Welke vragen heb je in het overleg met je begeleider gesteld om precies te weten te komen wat je moest doen? 2 Waar ga je de accu op controleren? 3 Wat ga je meten aan de accu? 4 Waar kun je de technische informatie vinden voor deze opdracht? 5 Bedenk hoe je de opdracht gaat voorbereiden. 6 Overdenk welke stappen je neemt tijdens het uitvoeren van de opdracht. 7 Welke gereedschappen en (meet)apparatuur ga je inzetten? Je hebt nu alle stappen doorlopen die nodig waren voor een goede voorbereiding. 1 Ga nu van de aangewezen auto de accu doormeten. 2 Vergelijk de gemeten waarden met de fabrieksgegevens. 3 Moet deze accu vervangen worden? Bij het werken aan de accu moet je veiligheidsmaatregelen treffen. Je kunt een kortsluiting veroorzaken die kan leiden tot het uitbranden van de auto. Ook zit er accuzuur in een accu. Overleg met je basisgroep en vind antwoord op onderstaande vragen. 1 Hoe kun je kortsluiting veroorzaken? 2 Welke veiligheidsmaatregelen moet je treffen om veilig te kunnen werken? 3 Schrijf op in welke stappen je de accu gaat de- en monteren.

7.2

7.3

7.4

Je hebt nu de voorbereidingen getroffen zodat je goed en veilig een accu kunt de- en monteren. Vraag aan je begeleider van welk voertuig je de accu moet gaan vervangen. 1 Vervang de accu.

18

uItvoeren

Accu controleren tijdens het starten

Taak 8

Inteleverenresultaat • Een werkvoorbereiding en planning.

• Een stappenplan voor een accutest tijdens het starten. • Een beschrijving van de gereedschappen en (meet) apparatuur.

Voordat je een startmotor gaat testen, ga je eerst de conditie van de accu controleren. In deze taak zoek je uit hoe je dit doet. Vraag aan je begeleider aan welke auto je de opdracht gaat uitvoeren.

8.1

1 Zoals je al bij stap 2 hebt gezien, vraagt een startmotor tijdens het starten veel stroom van de accu. Als de accu niet goed is, zal dit van invloed zijn op het starten. Welke vragen heb je in het overleg met je begeleider gesteld om precies te weten te komen wat je moest doen? 2 Waar ga je de accu op controleren? 3 Wat ga je meten van de accu tijdens het starten? 4 Waar kun je de technische informatie vinden voor deze opdracht? 5 Bedenk hoe je de opdracht gaat voorbereiden. 6 Overdenk welke stappen je neemt tijdens het uitvoeren van de opdracht. 7 Welke gereedschappen en (meet)apparatuur ga je inzetten? Je hebt nu alle stappen doorlopen die nodig waren voor een goede voorbereiding. 1 Ga nu van de aangewezen auto, de accu tijdens het starten doormeten. 2 Vergelijk de gemeten waarden met de fabrieksgegevens. 3 Wat kunnen de gevolgen als de startspanning te laag is? 4 Wat kan de oorzaak zijn als de startstroom te hoog is?

8.2

19

beroepstaak startsysteemcontroleren,vervangen,repareren

Startsysteem controleren

Taak 9

Inteleverenresultaat • Een werkvoorbereiding en planning.

• Een stappenplan voor het testen van een startsysteem. • Een beschrijving van de gereedschappen en (meet) apparatuur.

De auto van een klant wil soms niet starten. De informatie die je krijgt, is vaag. Daarom krijg je de opdracht om het volledige startsysteem te controleren en door te meten. Vraag aan je begeleider aan welk voertuig je de opdracht uit moet voeren.

9.1

Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en behandel onderstaande opdrachten. Van het aangewezen voertuig moet je het startsysteem doormeten. Dit kun je niet doen zonder een goede voorbereiding. 1 Welke vragen heb je in het overleg met je begeleider gesteld om precies te weten te komen wat je moest doen? 2 Waar ga je het startsysteem op controleren? 3 Wat ga je meten aan het startsysteem? 4 Waar kun je de technische informatie vinden voor deze opdracht? 5 Bedenk hoe je de opdracht gaat voorbereiden. 6 Overdenk welke stappen je neemt tijdens het uitvoeren van de opdracht, het startsysteem controleren. 7 Welke gereedschappen en (meet)apparatuur ga je inzetten? 8 Bedenk wat de meest logische volgorde is bij de controle van het startsysteem. Je hebt nu alle stappen doorlopen die nodig waren voor een goede voorbereiding. 1 Ga nu van de aangewezen auto het volledige startsysteem controleren en doormeten. 2 Vergelijk de gemeten waarden met de fabrieksgegevens.

9.2

20

uItvoeren

Startmotor de- en monteren

Taak 10

Inteleverenresultaat • Een werkvoorbereiding en planning. • Een stappenplan voor het de- en monteren van de startmotor. • Een beschrijving van de gereedschappen en (meet) apparatuur.

In deze taak ga je de startmotor vervangen. Natuurlijk ga je de opdracht eerst voorbereiden. Vraag aan je begeleider een ruilstartmotor en een auto waaraan je de opdracht moet uitvoeren.

10.1

1 Welke vragen heb je in het overleg met je begeleider gesteld om precies te weten te komen wat je moest doen? 2 Welke veiligheidsmaatregelen tref je om veilig te kunnen werken? 3 Waar kun je de technische informatie vinden voor deze opdracht? 4 Bedenk hoe je de opdracht gaat voorbereiden. 5 Overdenk welke stappen je neemt tijdens het uitvoeren van de opdracht, het controleren en vervangen van de startmotor. 6 Welke gereedschappen en (meet)apparatuur ga je inzetten?

10.2

Je hebt nu alle stappen doorlopen die nodig zijn voor een goede voorbereiding. 1 Ga nu van de aangewezen auto de startmotor vervangen.

21

beroepstaak startsysteemcontroleren,vervangen,repareren

Gloeistiften controleren en vervangen

Taak 11

Inteleverenresultaat • Een werkvoorbereiding en planning. • Een stappenplan voor de controle en het de- en monteren van de gloeistiften. • Een beschrijving van de gereedschappen en (meet) apparatuur. In deze taak ga je de gloeistiften van een dieselmotor controleren en vervangen. Natuurlijk ga je de opdracht eerst voorbereiden. Vraag je begeleider een auto aan te wijzen waar je de opdracht aan moet uitvoeren. 1 Welke vragen heb je in het overleg met je begeleider gesteld om precies te weten te komen wat je moest doen? 2 Welke veiligheidsmaatregelen tref je om veilig te kunnen werken? 3 Waar kun je de technische informatie vinden voor deze opdracht? 4 Bedenk hoe je de opdracht gaat voorbereiden. 5 Overdenk welke stappen je neemt tijdens het uitvoeren van de opdracht, het controleren en vervangen van de gloeistiften. 6 Welke gereedschappen en (meet)apparatuur ga je inzetten? Je hebt nu alle stappen doorlopen die nodig waren voor een goede voorbereiding. 1 Meet het gloeicircuit door. 2 Vergelijk de verkregen meetwaarden met de fabrieksgegevens. 3 Vervang van de aangewezen auto de gloeistiften.

11.1

11.2

22

controleren

controleren

stap5

Inteleverenresultaat

Werkproces 2.3 Controleert zijn reparatiewerkzaamheden en rondt opdracht af

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

J Formuleren en rapporteren L Materialen en middelen inzetten S Kwaliteit leveren T Instructies en procedures opvolgen

Uitvoeren eindcontrole en evaluatie

Taak 12

Inteleverenresultaat • Samenvatting eindcontrole werkzaamheden (max. half A4). • Een verslag over de uitvoering van je beroepstaak met daarin: • Alle in te leveren resultaten. • Hoe je de taak hebt uitgevoerd en wat je er van hebt geleerd. • Beoordelingsoverzicht van de presentatie door de basisgroep (groepsbeoordeling). Wanneer je een opdracht uitgevoerd hebt, ben je nog niet klaar. Je moet je werk nog wel controleren. Je moet nagaan of je niets bent vergeten. Het is belangrijk dat je de uitgevoerde werkzaamheden goed controleert. Slecht uitgevoerde werkzaamheden kunnen de veiligheid in gevaar brengen, maar het kan het bedrijf ook geld (garantie werkzaamheden) kosten. Voorop staat dat de klant tevreden moet zijn. In deze taak controleer je ook of je alle opdrachten uit de beroepstaak hebt uitgevoerd.

23

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

12.1

1 Denk na over hoe je kunt voorkomen dat de klant met een klacht terugkomt. 2 Maak een korte samenvatting waarom, hoe en wanneer jij je werkzaamheden hebt gecontroleerd (max. half A4).

12.2

Na het beëindigen van alle werkzaamheden en controles kun je een evaluatie maken van de toegepaste werkzaamheden. 1 Denk na over datgene wat je hebt geleerd bij deze beroepstaak. 2 Geef aan wat goed en niet goed is gegaan bij deze beroepstaak. Voor de andere leerlingen in de basisgroep is het ook belangrijk om te zien en te horen hoe jij de beroepstaak hebt uitgevoerd. 1 Bedenk welke punten je gaat opnemen in je presentatie en werk deze uit. 2 Plan met je begeleider een moment voor de presentatie. 3 Laat je medeleerlingen jouw presentatie beoordelen. Je bent nu, op het verslag en je evaluatie na, klaar met je beroepstaak. 1 Maak een verslag met daarin: • Alle in te leveren resultaten. • Hoe je de taak hebt uitgevoerd en wat je er van hebt geleerd. • Beoordelingsoverzicht van de basisgroep.

12.3

12.4

24

beoordelen

beoordelen

stap6

Werkproces 2.1 Bereidt reparatieopdracht aan personenauto voor Werkproces 2.2 voert reparatie uit aan personenauto Werkproces 2.3 Controleert zijn reparatiewerkzaamheden en rondt opdracht af

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

E Samenwerken en overleggen J Formuleren en rapporteren K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten N Onderzoeken S Kwaliteit leveren T Instructies en procedures opvolgen

Beoordelen van de beroepstaak

Taak 13

Inteleverenresultaat • Een ingevuld beoordelingsformulier (kopie).

Maak een afspraak met je begeleider voor het uitvoeren van de praktijkbeoordeling. Zorg dat je weet aan welke eisen het werk moet voldoen. Je gaat een opdracht uitvoeren aan een van tevoren afgesproken auto. Van je begeleider ontvang je een werkorder met een opdracht. Je voert deze opdracht zelfstandig uit.

25

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

13.1

Beoordelingsopdracht 1 Maak de voorbereiding: a Lees de informatie. b Verzamel de informatie, onderdelen en gereedschappen die je nodig hebt voor de opdracht 2 Voer de opdracht uit. 3 Controleer je werk. 4 Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden, stelt de begeleider vragen over jouw werkwijze. Deze beantwoord je mondeling. De begeleider observeert jou tijdens de uitvoering van de opdracht en vult een beoordelingsformulier in. Waar je op wordt beoordeeld, kun je in bijlage 8 zien. Na het controleren van je werk, bespreek je samen met je begeleider de door hem ingevulde beoordelingslijst.

26

terugkIjken

terugkijken

stap7

LB Werkproces 1.1 Benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling Werkproces 1.4 Plant zijn eigen leerproces en voert het uit

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

J Formuleren en rapporteren M Analyseren N Onderzoeken W Gedrevenheid en ambitie tonen Q Plannen en organiseren A Beslissen en activiteiten initiëren

27

beroepstaak startsysteemcontroleren,vervangen,repareren

Het terugkijkgesprek

Taak 14

Inteleverenresultaat • Bijgesteld POP. • Bijgewerkt portfolio.

Samen met je begeleider bespreek je jouw functioneren tijdens de het uitvoeren van de beroepstaak. Na afloop van het gesprek stel je jouw POP bij.

14.1

1 Hoe is het met de opdracht gegaan? Bekijk onderstaande vragen voor jezelf:

a Ben je tevreden over jouw rol binnen de basisgroep? b Denk je dat je deze beroepstaak voldoende hebt uitgevoerd? c Ben je tevreden met het resultaat van deze beroepstaak? d Geef aan wat je in de volgende beroepstaak wilt verbeteren. e Waar was je begeleider of collega tevreden over? Waarover niet? 2 Maak een nieuwe tabel. a Neem de eerste kolom van je mini-POP (tabel 2) over in deze tabel. b Vul je eigen oordeel in over wat je geleerd hebt in de kolommen. 1 Bespreek de antwoorden uit deze beroepstaak met je begeleider. 2 Bespreek met je begeleider of je de beroepstaak af kunt sluiten. Was de uitvoering voldoende? Zijn er leerpunten voor de volgende beroepstaak? 3 Laat aan je begeleider zien dat je de beroepstaak goed hebt uitgevoerd. 4 Bewijzen stop je in jouw portfolio. Voorbeelden van bewijzen zijn: a Een door je collega’s ondertekend verslag van je werkzaamheden b de scorelijst van je theorietoets c het beoordelingsformulier d het beoordeelde verslag 5 Kun je de andere onderdelen van je mini-POP afsluiten? Doe de bewijzen in je portfolio. 6 Bespreek met je begeleider je mini-POP en overleg met hem waaraan je nog moet werken in de volgende beroepstaak.

14.2

28

Studiebronnen

Bij stap 1. Oriënteren • Inhoud beroep en beroepstaak • Tabel praktijkhandelingen en opdrachten • Waar mogelijk een digitale camera

Bij stap 2. Plannen • Tabel planning

Bij stap 3. Voorbereiden Boeken: • Leerstof BGL voor de autotechnicus • Documentatiemap

cd-rom: • Kluwer ATH • Veiligheid • Programma ‘de auto 3D’ • H-base

internet • www.Mobikit.nl • www.kennisnet.nl • www.davindi.nl

Bij stap 4. Uitvoeren • Leerwerkplek (garagebedrijf) • Simulatie op school Afhankelijk van de opdracht • Checklist/inspectierapport • Facturen

Bij stap 5. Controleren • Mini-POP • Checklist • Beoordelingsformulier

29

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

30

Bijlagen

31

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

32

Bijlage 1 Tabel met werkzaamheden en leerpunten

Nr.

Werkzaamheden:

Leerpunten:

33

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

34

Bijlage 2 Mini-POP

1 = Waar: 2 = Hoe:

school - bedrijf

opdracht uitvoeren taak - practicum - workshop - training.

3 = Wanneer:

start- en einddatum

4 = Met wie samen:

begeleider - collega’s - andere deelnemers

Waar:

Hoe:

Wanneer:

Met wie:

taak 3 taak 4 taak 5 taak 6 taak 7 taak 8 taak 9

taak 10 taak 11 taak 12

De beroepstaak wordt afgesloten met een beoordelingsopdracht (taak 13) onder toezicht van …………………… op …………………… in …………………… (plaats). De beroepstaak wordt afgesloten in een terugkijkgesprek (taak 14) met …………………… op …………………… in …………………… (plaats).

35

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

36

Bijlage 3 Werkvoorbereiding en planning

Welk (speciaal) gereedschap heb ik nodig.

Hoe lang denk ik hiermee bezig te zijn. (tijdsplanning)

Welke gegevens/ werkplaats documentatie heb ik hierbij nodig.

Welke werkzaamheden ga ik uitvoeren. (juiste volgorde) 1 Controle

identificatie voertuig

2

3

4

5

37

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

38

Bijlage 4 Stappenplan

Werkzaamheden:

Stappen:

39

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

40

Bijlage 5 Gereedschapgebruik en (meet)apparatuur

Bewerkingen

Benodigd (hulp)gereedschap/ (meet)apparatuur

Reden voor gebruik

41

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

42

Bijlage 6 Beoordeling Presentatie (vakinhoud)

Naam leerling: ……………………………………………

Beroepstaak : ……………………………………………

Onderwerp:

……………………………………………

Doel/doelen: ……………………………………………

Publiek:

……………………………………………

OPMERKINGEN

goed vold. onv.

a. Onderwerp, doel, thema’s Onderwerp van de boodschap is volgens opdracht Doel van de boodschap is duidelijk (informeren, activeren, mening vormen) Alle benodigde thema’s (om doel te bereiken) zijn behandeld b. Publiek (de ontvanger) De boodschap is gericht aan het juiste publiek/de juiste persoon Thema’s zijn juist gekozen bij dit publiek/ deze persoon o.a. te veel/te weinig thema’s i.v.m. • functie v.d. ontvanger • mening v.d. ontvanger c. De informatie in de thema’s Informatie in de thema’s is voldoende o.a.: • voorkennis v.d. ontvanger • interesse v.d. ontvanger

• volledig om doel te bereiken • afgestemd op dit publiek

f. Ruis: • er ontbreekt informatie • er is overbodige informatie • er is onjuiste informatie • ……………………….

43

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

44

Bijlage 7 Beoordeling Presentatie (communicatie/ Nederlands)

Naam leerling: ……………………………………………

Beroepstaak : ……………………………………………

Onderwerp:

……………………………………………

Doel/doelen: ……………………………………………

Publiek:

……………………………………………

OPMERKINGEN

Goed Vold. Onv.

d. Keuze en conventies van het medium Medium past bij: onderwerp, doel, thema’s, publiek Vormgeving komt overeen met de conventies van het medium f. Ruis: • Hulpmiddelen zijn niet goed gekozen, ondersteunen de boodschap niet. • Hulpmiddelen worden niet goed gebruikt. e. Opbouw van de boodschap Inleiding: is volledig. (minimaal: onderwerp, doel en thema’s zijn genoemd) Kern: • Er is een goede, logische volgorde van de thema’s. • De boodschap wordt goed onderbouwd. Slot: • De inhoud van de boodschap wordt correct samengevat. • De conclusie is gebaseerd op de inhoud van de boodschap.

45

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

f. Ruis o.a.: • non-verbale communicatie sluit niet aan bij de gesproken boodschap • verbale communicatie sluit niet aan bij de gesproken boodschap • fouten in spelling/taalgebruik leiden af van de boodschap • fouten in formulering leiden af van de boodschap • wel/geen gebruik vaktaal • fatsoensnormen TOPS en TIPS Belangrijkste pluspunt Belangrijkste verbeterpunt

46

Bijlage 8 Beoordelingsformulier

Beroepstaak:

........................................................................................................................

Naam leerling:

........................................................................................................................

Naam bedrijf/ begeleider: ........................................................................................................................

Beoordeling D A

G

Beoordelingscriteria

De leerling: • controleert de opdracht/werkorder op volledigheid • verzamelt de juiste gegevens uit de werkplaatsinformatie • verzamelt de juiste materialen en gereedschappen • voert de opdracht uit volgens (fabrieks)gegevens • gebruikt gereedschap op de juiste wijze • overlegt bij complicaties met leidinggevende • noteert de uitgevoerde werkzaamheden • bij niet voorziene defecten wordt dit genoteerd en overlegd met leidinggevende • voert een tussentijdse en een eindcontrole uit

• voert afval af en ruimt werkplek op • noteert gewerkte tijd op werkorder • werkt volgens normtijden fabrikant

D = Deels aangetoond A = Aangetoond G = Goed aangetoond

47

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

48

Bijlage 9 Beoordelingsmonitor

D - A - G

instructeur vakdocent trajectbegeleider

Monitor STUDENT: beoordelaars Complexiteitsniveau C BEOORDELING BT 13 werkvorm beoordelaars Ok kerntaak Werkproces nr. competenties zelf collega leermeester beoordelings- vorm

2 2.1 Bereidt taak1 Lijst met verschillende accu`s IND/G F pro K Vakdeskundigheid toepassen startsysteem. IND/G F pro L Materialen en middelen inzetten taak1 Lijst met verschillende startmotoren IND/G F pro N Onderzoeken taak1 Tabel werkzaamheden en leerpunten IND/G F pro T Instructies en procedures opvolgen Ok Stap 2 Invullen mini-pop 1 LLB 1.1 Benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling J Formuleren en rapporteren taak 2 ingevuld mini-POP IND F pro M Analyseren N Onderzoeken W Gedrevenheid en ambitie tonen 1.4 Plant zijn eigen leerproces en voert het uit Q Plannen en organiseren Ok A Beslissen en activiteiten initiëren reparatieopdracht aan personenauto voor taak1 Lijst met componenten van het

E Samenwerken en overleggen

BPV v op produkten

49

Startsysteem controleren, vervangen, repareren Stap 1 Oriënteren

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

Ok

begeleider IND K v (v)

taak 4 Verklaring van de begrippen 4.3 IND/G F v (v) IND/G F v (v)

verklaring van de specificaties. IND/G F v (v) (half A4) IND/G F v (v)

taak 3 Verklaring begrippen 3.3 IND/G F v (v) startmotor en hun functie IND/G F v (v)

taak 3 Lijst met gegevens IND/G F v (v) taak 3 IND/G F v (v)

startmotor met ingebouwde vertraging IND/G F v (v) Samenvatting van de antwoorden van de opdrachten 5.1 en 5.2 (max. half A4)

Een overzicht van (specificaties) coderingen die op een accu staan en de verklaringen hiervan.

50

taak 6 Scorelijst met opmerkingen en paraaf

taak 4 Lijst met onderdelen van de taak 5

taak 4 Samenvatting werking startmotor taak 4 Lijst met redenen / voordelen

taak 4 Een lijst met specificaties en de

Stap 3 Voorbereiden

Stap 4 Uitvoeren J Formuleren en rapporteren taak 7 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra K Vakdeskundigheid toepassen taak 7 Een stappenplan voor het meten aan een accu IND/G F pra L Materialen en middelen inzetten taak 7 Een beschrijving van de gereedschappen en (meet)apparatuur IND/G F pra T Instructies en procedures opvolgen taak 7 Een stappenplan voor het vervangen van een accu IND/G F pra 2 2.2 Voert reparatie uit aan personenauto

J Formuleren en rapporteren

2 2.3 Controleert zijn werkzaamheden IND F pro L Materialen en middelen inzetten beroepstaak IND F pro S Kwaliteit leveren werkzaamheden en rondt opdracht af

presentatie door de basisgroep IND/G Ep pro/bg T Instructies en procedures opvolgen Ok

Ok

taak 8 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra taak 8 Een stappenplan voor een accutest tijdens het starten IND/G F pra taak 8 Een beschrijving van de gereedschappen en (meet)apparatuur IND/G F pra

taak 9 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra taak 9 Een stappenplan voor het testen van een startsysteem IND/G F pra taak 9 Een beschrijving van de gereedschappen en (meet)apparatuur IND/G F pra Een stappenplan voor de controle en het demonteren en monteren van de gloeistiften IND/G F pra

taak 10 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra taak 10 Een stappenplan voor het demonteren en monteren van de startmotor IND/G F pra taak 10 Een beschrijving van de gereedschappen en (meet)apparatuur IND/G F pra taak 11 Een beschrijving van de Stap 5 Controleren

gereedschappen en (meet)apparatuur IND/G F pra

51

taak 11 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra taak 11 taak 12 Samenvatting eindcontrole

taak 12 Een verslag over de uitvoering van je taak 12 Beoordelingsoverzicht van de

beroepstaak Startsysteem controleren, vervangen, repareren

J Formuleren en rapporteren N Onderzoeken

Stap7 Terugkijkgesprek J Formuleren en rapporteren taak 14 bijgesteld pop IND E pro M Analyseren taak 14 bijgwerkt portfolio IND E pro N Onderzoeken 1 LLB 1.1 Benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling

L Materialen en middelen inzetten

S Kwaliteit leveren T Instructies en procedures opvolgen

E Samenwerken en overleggen

A Beslissen en activiteiten initiëren

K Vakdeskundigheid toepassen

Ok W Gedrevenheid en ambitie tonen 1.4 Plant zijn eigen leerproces en voert het uit Q Plannen en organiseren

2 taak 13 Ingevuld beoordelingsformulier IND E pra x 2.1 Bereidt reparatie aan personenauto voor 2.2 Voert reparatie uit aan personenauto 2.3 Controleert zijn Ok

werkzaamheden en rondt de opdracht af

Voor eindbeoordeling alle producten voldoende

52

Stap 6 Beoordelen

Deze beroepstaak is uitgebracht in een serie voor de kwalificatie Autotechnicus. Beroepstaken zijn gebaseerd op het didactisch model BGL (Beroepstaak Gestuurd Leren). De beroepstaken zijn tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van Stichting Consortium Beroepsonderwijs.

OvERziChT BEROEPSTAKEn AuTOTEChniCuS

0 introductie: Werken met een beroepstaak 1 Banden controleren - vervangen - repareren

2 Koelsysteem controleren - vervangen - repareren 3 Remsysteem controleren - vervangen - repareren 4 uitlaatsysteem en mechanische delen - controleren - vervangen - repareren 5 Wielophanging / uitlijning controleren - vervangen - repareren 6 Accessoires en communicatiemiddelen - controleren - vervangen - repareren 7 Afleveringsbeurt uitvoeren 8 Aandrijving - controleren - vervangen - repareren 9 hybride en alternatieve aandrijfbronnen 10 Laadsysteem - controleren- vervangen 11 Motormanagement - controleren - vervangen - repareren 12 Onderhoudsbeurt uitvoeren 13 Startsysteem - controleren - vervangen - repareren 14 veiligheids- en comfortsysteem - controleren - vervangen - repareren

15 Ruiten en ramen - controleren - vervangen - repareren 16 Motormechanische systemen vervangen - repareren 17 Assisteren bij APK-keuring Opdrachtenboek Beroeps Praktijk vorming AT

Artikelnummer: 00645160025