Tiba Bolle en Inge van Meelis - Taalbewust beroepsonderwijs

1.4  Visie op taal leren: focus op inhoud en vorm

Nederlands, al is het maar gedeeltelijk, beroepsgericht in te vullen. Door taalvaardigheid te toetsen aan de hand van beroepsgerichte opdrachten en die te beoordelen op de kenmerken van het taalgebruik (samenhang, woor denschat, taalverzorging, uitspraak enzovoort) is het niet nodig ook nog aparte taaltoetsen af te nemen. Je motiveert leerlingen op taalgebruik te let ten buiten de Nederlandse les en je laat het belang van taal voor het beroep zien. Dit stimuleert de taalontwikkeling in alle vakken en verbetert zo ook de taalvaardigheid in de beroepscontext (Verhallen & Bolle, 2008). Taalvaardigheid formatief toetsen in de beroepscontext brengt dezelfde voordelen met zich mee als de beroepsgerichte examinering van taal. Doel van een formatief beoordelingsmoment is de leerling feedback te geven op zijn kennis en vaardigheden, zodat hij weet waar hij staat en waar hij nog aan moet werken. Door beroepsgericht te examineren en feedback te geven op taalgebruik tijdens handelingen en in producten uit de beroepscontext, is het belang van goed taalgebruik voor de leerling duidelijk. Ook worden vakdocenten op deze manier direct betrokken bij de taalontwikkeling. Visie op taal leren: focus op inhoud en vorm Onze visie op taal, taal leren en taalonderwijs is een brede visie. We be schouwen taal in eerste instantie als een communicatiemiddel. We bena deren taalvaardigheid vooral functioneel, ook met het oog op de hiervoor genoemde factoren die de motivatie bevorderen. Iemand die taalvaardig is, kan boodschappen begrijpen en overbrengen en de taalmiddelen kiezen die daarvoor nodig zijn, bijvoorbeeld: ■■ de goede woorden en zinnen kiezen om over te brengen wat hij bedoelt; ■■ een opbouw of tekstindeling kiezen die de boodschap ondersteunt en voor de ontvanger duidelijk is; ■■ de juiste toon hanteren om een gevoel over te brengen, om deskundig heid uit te stralen, om de lezer te overtuigen of de luisteraar te boeien of op zijn gemak te stellen; ■■ de regels van uitspraak, spelling en grammatica correct toepassen, zodat de boodschap begrijpelijk is en verzorgd overkomt. Taalvaardig zijn betekent dus het kunnen toepassen van woorden, begrip pen en taalregels in betekenisvolle situaties. De (v)mbo-leerling wil in de praktijksituatie worden gezien als een vakman of -vrouw. Hij zal zich in het kader daarvan een professionele, beroepsge richte stijl van communiceren eigen willen maken. Door in voor hem bete kenisvolle situaties ondersteuning te bieden en feedback op taal te geven, maak je maximaal gebruik van zowel incidenteel (onbewust) als intentio neel (bewust, gericht) taal leren . Je bevordert de transfer van schoolse

DEEL I Visie

1.4

27