Tiba Bolle en Inge van Meelis - Taalbewust beroepsonderwijs

1  De positie van taalontwikkeling in het (v)mbo

context en de vele mogelijkheden voor feedback van medeleerlingen, vakdo centen en taaldocenten. Daarbij heeft de NT2-leerling voldoende tijd nodig om de geboden taal en de tekst te begrijpen, en om tekst te produceren. Hij zal ook de tijd en gelegenheid moeten krijgen om veel te oefenen en te her halen. Een (v)mbo-instelling doet er bovendien goed aan ommaatregelen te treffen met betrekking tot de inhoud, opdrachten en afname van toetsen en examens. Zo krijgen NT2-leerlingen de kans hun beroepsgerichte kennis en vaardigheden te tonen, terwijl hun taalvaardigheid volop in ontwikkeling is. Online geletterdheid Onder invloed van digitalisering verandert er veel in de maatschappij en ook op het gebied van beroepsgerichte taalvaardigheid. Zowel in hun per soonlijk leven als in de opleiding en op het werk krijgen leerlingen te maken met het online zoeken, verzamelen of verstrekken van informatie. Ze com municeren veelal met elkaar via digitale sociale media en volgen de actuali teiten via internet. In de opleiding staan studiewijzers op intranet, toetsen worden digitaal afgenomen, informatie voor presentaties en werkstukken komt van internet. Leerlingen bekijken en maken instructiefilmpjes voor de beroepsvakken. De overheid communiceert in toenemende mate digi taal over bijvoorbeeld de studiefinanciering en de belastingteruggave, ook betalingen en verzekeringen worden online geregeld. Op de werkvloer wor den klantgegevens digitaal bijgehouden, productgegevens opgezocht in een digitale database, online bestellingen gedaan en klachten via een digitaal formulier of een e-mail afgehandeld. Sollicitaties gaan via online formulie ren, e-mails of apps. Bedrijven zoeken de publiciteit via berichten op sociale media. Deelname aan online groepen is noodzakelijk om op de hoogte te blijven van ontwikkelingen in het vak. Taalbewust werken aan 21e-eeuwse vaardigheden De toenemende digitalisering verandert niet alleen de communicatie in de beroepswereld, maar beïnvloedt ook de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de gevraagde werknemersvaardigheden. Laagopgeleid werk wordt ver vangen door geautomatiseerde processen. Werknemers hebben 21e-eeuwse vaardigheden (Christoffels & Baay, 2016) nodig, zoals digitale vaardighe den, kritisch denken, ondernemendheid, zelfregulatie en het vermogen tot samenwerken. Communicatieve vaardigheden, en dus ook de taalvaardig heden, spelen hierbij een centrale rol. Aandacht voor deze vaardigheden stimuleert ook de ontwikkeling van taalbewust beroepsonderwijs (Van hooren, Pereira & Bolhuis, 2017). Het gaat om vakoverstijgende vaardig heden waarbij taal en communicatie een grote rol spelen en waarvoor sa menwerking tussen vak- en taaldocenten en afstemming tussen de vakken noodzakelijk zijn.

32