Tiba Bolle en Inge van Meelis - Taalbewust beroepsonderwijs

1.6  Differentiëren

■■ Het klassikaliseren van instructie en feedback, zoals leerlingen elkaar uitleg en tips laten geven, is makkelijk te organiseren. ■■ Doordat snelle en langzame leerlingen samen iets moeten volbrengen, ligt het werktempo hoog. ■■ Leerlingen worden aangesproken op hun eigen kwaliteiten (een zwakke schrijver kan bijvoorbeeld heel creatief zijn). Bij convergente differentiatie is er wel een aantal zaken om rekening mee te houden. Leerlingen leren veel van uitleg die zij elkaar geven of van el kaar ontvangen, vaak meer dan van een docent. Hierbij is wel aandacht voor het leren samenwerken nodig. En zwakkere leerlingen zijn gebaat bij ex tra onderwijstijd met ondersteuning en oefening van die aspecten en basis vaardigheden waarin zij zwak zijn, naast deelname aan de groepsgerichte gezamenlijke activiteiten. Hiervoor kunnen bijlessen en studiegroepen aan geboden worden. Effectief differentiëren Hoe pak je het aan? Door in een heterogene klas in groepjes samen te wer ken aan complete, betekenisvolle taken kom je in het (v)mbo tegemoet aan de verschillen. Met welke verschillen houd je rekening en hoe speel je daar op in? Effectieve differentiatie houdt in dat de docent op de juiste wijze in speelt op die verschillen die bepalend zijn voor het behalen van de leerdoe len van de les. Dan zijn er eigenlijk maar drie zaken van belang: ■■ begrip (van informatie en instructie); ■■ verwerking van de leerstof (tempo en ondersteuning die nodig is); ■■ prestaties (kwantiteit en kwaliteit van de resultaten). Je begint al met differentiëren in je lesvoorbereiding. Allereerst door een zo realistisch mogelijke hele taak centraal te stellen in de les en te beden ken hoe leerlingen hieraan zo veel mogelijk kunnen samenwerken. Verdeel je klas in gedachten in grofweg drie niveaus wat betreft het begrip van de instructie (wat hebben ze nodig om aan de slag te gaan?), uitwerking van de taak (hoeveel ondersteuning hebben ze nodig?) en de kwaliteit van de prestatie (welke eisen kan ik stellen aan het resultaat?). Vervolgens kun je de instructie, ondersteuning en feedback op drie niveaus invullen. De drie vragen die je als docent stelt ter voorbereiding op een gedifferenti eerde les staan uitgewerkt in tabel 1.1.

DEEL I Visie

39