Marinel Gerritsen en Marie-Thérèse Claes - Culturele waarden en communicatie in internationaal perspectief

1.3 Wat is communicatie?

jaarswensen aan het begin van deze eeuw nog iets bijzonders, nu zijn kaarten per post dat. Ook staat men er niet meer van te kijken wanneer een baby een eigen Twitteraccount of Facebookpagina krijgt. Deze opvattingsveranderingen kunnen binnen één cultuur al tot misvattingen leiden, maar natuurlijk nog meer tussen culturen, met name tussen culturen die verschillen in het gebruik van in ternet, Facebook, WhatsApp, enzovoort (zie tabel 1.2 en 1.3). Dat gebruik is niet alleen afhankelijk van de technische mogelijkheden binnen een cultuur, maar ook van de wens om ermee te communiceren. Fransen gebruiken waarschijnlijk minder WhatsApp dan andere Europeanen (tabel 1.3) omdat ze het geen pret tig communicatiekanaal vinden. Een Nederlander zal blij zijn met een felicita tie via WhatsApp, maar een Fransman waardeert een persoonlijke felicitatie in face-to-facecommunicatie of per telefoon meer. L3 Toehoorderslink Hebben zender en ontvanger de juiste opvatting over elkaar en komen ze over zoals zij bedoelen? Het feit dat men niet in alle culturen voor dezelfde mensen evenveel eerbied heeft, kan hier tot miscommunicatie leiden. In veel Europese culturen verwerf je aanzien door wat je doet en gedaan hebt. Je leeftijd speelt daarin nauwelijks een rol, ook jonge mensen kunnen hoog in aanzien staan. In andere culturen, bijvoorbeeld Aziatische, verschaft een hoge ouderdom je juist automatisch aanzien. Als een Europese organisatie zich door een goed gekwali ficeerde, maar jonge medewerker laat vertegenwoordigen in een Aziatische cul tuur, kan dat door de Aziaten worden geïnterpreteerd als een teken dat de orga nisatie ze niet als een serieuze gesprekspartner ziet. Dan komt de zender dus op een andere manier over dan hij bedoeld heeft. L4 Sessielink Wordt de boodschap op dezelfde tijd en in dezelfde omstandigheden verzon den en ontvangen? Hier kunnen twee aspecten tot miscommunicatie leiden. Ten eerste het puur fysische aspect dat het niet overal op de aardbol dezelfde tijd en hetzelfde seizoen is. Een e-mail die om 11.00 uur uit Amerika wordt verzonden, komt in Nederland net voor (kantoor)sluitingstijd aan. De Amerikaan moet zich realiseren dat hij dan niet direct een antwoord kan verwachten. De wintermaan den liggen op het zuidelijk halfrond omstreeks juni en op het noordelijk om streeks december. Een Zuid-Afrikaan zal vreemd staan te kijken als een Europe aan hem in juli een goede zomervakantie wenst. Ten tweede is niet voor elke cultuur dezelfde tijd geschikt voor een bepaal de boodschap. Als je iemand vrij goed kent, kun je hem overal ter wereld wel ’s avonds thuis opbellen. Maar hoe goed je een Nederlander ook kent, op 5 de cember kun je hem ’s avonds niet zomaar bellen. Hetzelfde geldt voor een Belg op 24 december. En iemand die een moslim tijdens de ramadan voor een lunch uitnodigt, vertoont wel erg weinig begrip voor diens culturele achtergrond.

37