Hans Hoeken, Jos Hornikx en Lettica Hustinx - Overtuigende teksten

Woord vooraf

Op 21 maart 2008 schreef Paul Onkenhout in zijn Volkskrantcolumn ‘De twaalfde man’ over het toegenomen belang van communicatie voor de moderne voetbalcoach. Ter ondersteuning van dat standpunt verhaalde hij over de com municatiestrategie van Ernst Happel, bondscoach van het Nederlands elftal bij het wereldkampioenschap voetbal in 1978. Happel was ontevreden over het spel in de eerste ronde en besloot tot een drastische maatregel: doelman Jan Jong bloed zou worden vervangen door Piet Schrijvers. Assistent-bondscoach Jan Zwartkruis drong er bij Happel op aan om dat besluit in een persoonlijk gesprek met Jongbloed toe te lichten. Happel zag er het nut niet van in, maar gaf toch toe. Aan het eind van een groepswandeling vertelde Happel aan zijn assistent Zwartkruis dat hij een goed gesprek had gehad met Jongbloed. Nieuwsgierig ge worden vroeg Zwartkruis aan Jongbloed hoe dat gesprek was verlopen. Waarop Jongbloed vertelde dat het zich had beperkt tot de mededeling: ‘Du, auf der Tribuun.’ Onkenhout concludeerde dat als een (top)trainer zich tegenwoordig van dergelijke communicatiestrategieën zou bedienen, hem geen lange carrière beschoren zou zijn. Wat voor de moderne voetbaltrainer geldt, geldt evenzeer voor de overheid, fi nanciële instellingen en fabrikanten. Voor hun reputatie en succes speelt de kwa liteit van communicatie een steeds grotere rol. Het is dan ook geen wonder dat er veel boeken verschijnen over communicatie. Waarom dan nog een boek? In het voorwoord van de voorloper van dit boek, getiteld Het ontwerp van overtuigende teksten , werd gesteld dat een dergelijk boek nodig was omdat er geen overzicht bestond van de theorieën en het empirisch onderzoek naar de invloed van taal, tekst en beeld op het overtuigingsproces. Dat boek probeerde een zo goed mo gelijk overzicht van die literatuur te geven om (toekomstige) tekstschrijvers en creatieven te helpen bij het maken van keuzes en het scherpen van hun intuïties. Nu, ruim elf jaar na het verschijnen van Het ontwerp van overtuigende teksten , is die situatie niet wezenlijk anders. De hoeveelheid onderzoek naar de relatie tus sen taal, tekst- en beeldkenmerken is alleen maar toegenomen, terwijl de rol die dergelijke kenmerken spelen in het overtuigingsproces in veel communicatieboe ken onderbelicht blijft.