Van oerbos tot hooiland

Langs de oevers van Het Zwarte Water en dwars door de Oldematen

Hoofdkenmerken Zwarte Water: open landschap, dijken, kolken, buitendijkse gronden, rivierduinen, oeverwallen, opstrekkende verkaveling vanuit het Zwarte Water, onregelmatige verkaveling ter hoogte van zijtakken Zwarte Water. Hoofdkenmerken Oldematen: Slagenlandschap (Oosterslag, Munnikeslag, Zuideinigerslag) opstrekkende veenverkaveling met zijdwendes, leidijken en maatsloten. Petgaten, legakkers, strengen, singels. Smalle percelen uitsluitend als weiland en hooiland in gebruik. Hier en daar een strook bos. Dwars op de oude agrarische veenverkavelingssloten liggen later aangelegde bredere sloten (Rechterensgracht, Turfsloot) Natuurreservaten. Eendenkooien (Oude Kooi, Krabbenkooi, Windskooi, Slikkerskooi, Kloosterkooi) Het Zwarte Water stroomt vanaf de historische kern van Zwolle over een lengte van 20 km langs vlakke uiterwaarden en opbollende rivierduinen, om vlak boven Genemuiden uit te monden in het Zwarte Meer. Vanaf het water laat het rivierenlandschap zich het beste schetsen, dus laten we gaan varen. In de binnenstad van Zwolle stappen we in een Canadese kano met twee peddels die voor ons klaarligt in de Thorbeckegracht (1). Vanaf daar laten we ons meevoeren door het traagstromende water van het Zwarte Water dat ons via de naoorlogse wijken Holtenbroek en Stadshagen naar het open rivierenlandschap brengt, maar niet voordat we aan onze rechterhand eerst het Westerveldse Bos aan ons voorbij hebben laten gaan. Voorbij dit bos opent de wereld zich. Hier en daar peddelen we langs een rietveldje. De schietwilgen die er spontaan uit de grond zijn ontsproten ontnemen het zicht op het landschap daarachter, evenals de aangeplante wilgen langs de Mastenbroekdijk aan onze linkerhand, met daarachter - weinig verrassend - de Polder Mastenbroek. Buitendijks land De uiterwaarden langs het Zwarte Water beslaan in totaal een oppervlakte van zo’n 800 hectare. Het zijn vlakke graslandpercelen met daartussen kaarsrechte sloten die in een nagenoeg haakse hoek

Fig. x. Het Zwartewater gezien vanaf de westelijke oever ter hoogte van Cellemuiden. Foto: Jeroen Wiersma.

10