Van oerbos tot hooiland

Ik weet nog goed dat er een trekker kwam op de boerderiJeroenMijn vader had in 1959 een Ford Dexta gekocht van 30 pk. Dat was een zware trekker voor die tijd. M’n oom begreep er niks van: “Wat wi-j toch mit zo’n zwaore trekker! D’r zit ok nog een hef an. Wat mu-j daor mee!” Als het 18 pk was geweest, dan was het toch ook goed, vond hiJeroenM’n vader moest er ook wel aan wennen. Hij heeft nooit dat echte gevoel met de trekker gekregen. Hij was geboren in 1907 en kocht pas op z’n 52ste een trekker. Hij zei later nog vaak: “Paarden zijn veel mooier, dat leeft veel meer”. Maar het kon gewoon niet meer. Ik ben zelf helemaal met de trekker opgegroeid. M’n vader had ook een schuif erbij gekocht voor achter de trekker. Een Lely met van die harkborden die zichzelf aandreven op de grond. Het hooi werd daardoor in een wiers gelegd en met een schuifje schoof het dan zo op een opper. Aanvankelijk werden die nog met de hand op de wagen geladen. Wat de boeren in één dag op konden halen, lieten ze gewoon ruw liggen. Maar als het meer was, dan maakten ze die oppers nog even netjes op zodat het water er af liep. Dan haalden ze elke dag een paar vrachten op.

Fig. x. Hooien in de Molenwaard op de zondag na Pinksteren, 1932. Met wit hemd, opa (Egbert) van der Kolk. (collectie Van der Kolk)

Natte kuil In die tijd ging het hooien heel anders dan tegenwoordig. Als kleine jongen moest ik mijn vader al helpen met het maken van oppers. Soms ging dat heel moeilijk. Als je een slechte zomer had, was het hopeloos om aan fatsoenlijk voer te komen. Je kon het wel in oppers zetten, maar als je die later weer uit elkaar schudde was het al half verrot. Soms maakten de boeren daar natte kuil van. Je had dan van die ronde silo’s met schotten aan de zijkant waar ze de kuil in maakten. Daarna gooiden ze er een laag zand bovenop. Doordat het verbroeide, slonk het enorm. Mijn vader had de schotten een keer net zo hoog als de elektriciteitspalen. Dat zal zo’n vier meter geweest zijn. Toen de kuil was uitgewerkt, was er misschien nog maar twee meter over. Die natte kuil stonk echt vreselijk! Trekker

Fig. x. Hooien in de omgeving Hasselt. Aan de vork stadsboer Bart van den Berg, ca. 1958 (collectie Van den Berg)

138