Van oerbos tot hooiland

dekzand en het zand bevat meer donkere of gekleurde zandkorrels. 21 De meeste rivierduinen zijn ook langgerekt en liggen direct ten oosten van de rivierlopen van IJssel, Zwarte Water en Meppelerdiep. 22 Gehuchten als Genne, Holten, Streukel, De Velde, Baarlo en Hamingen zijn later op een dergelijk rivierduin gebouwd. Door het opwarmende klimaat rukten aan het einde van de Weichsel-ijstijd bossen op in het daarvoor overwegend met kraaiheide begroeide parkachtige landschap. Door de bosvorming werd het proces van duinvorming tot een halt geroepen. 23 8000 jaar geleden: oerbossen vullen het ledige landschap Tegen het einde van de laatste ijstijd had de IJsseldelta een naar het noordwesten hellend oppervlakte dat sterk zandig was. Het uiterste noorden van het tegenwoordige Kampereiland lag zo’n 6 tot 8 meter lager dan het uiterste zuiden van Kamperveen. 24 De stroomgebieden van de IJssel en het Zwarte Water sneden ook toen al door het met zand bedekte landschap. In de dalen lagen rivierzanden aan de oppervlakte. 25 Het vrij vlakke dekzandgebied van Mastenbroek vertoonde langs de zuidrand enkele dekzandkoppen bij IJsselmuiden, Westenholte en Werkeren. 26 Het zacht glooiende pleistocene landschap met ruggen van dekzand is in de afgelopen tienduizend jaar vrijwel geheel bedekt geraakt met veen en klei. Het ontstaan van achtereenvolgens veenmoerassen en kleipakketten heeft alles te maken met de stijgende zeespiegel en een dalende bodem die door afsmeltende ijskappen ter hoogte van Noord- Amerika en Scandinavië in gang werd gezet. Dat de bodem in Nederland na de laatste ijstijd is gaan dalen heeft te maken met de opheffing van de druk op de aardkorst ter hoogte van Scandinavië. Toen de enorme massa landijs hier is gaan smelten is de grond gaan opveren. 27 Door dit opveren is de bodem ten zuiden van de voormalige

Ten zuidwesten van Meppel zijn een aantal rivierduinen wetenschappelijk onderzocht. Onderzoekers kwamen tot de conclusie dat de vorming van het reliëf van de duinen werd gevormd in vanaf Oude Dryastijd (14.000-13.000 jaar geleden). 19 De duinvorming zette door tot aan het Preboreaal (10.640 tot 11.650 jaar geleden) Op een diepte van 50 tot 100 cm werden lemige laagjes aangetroffen. 20 Dergelijke eigenschappen zijn kenmerkend voor afzettingen van het Jonge Dekzand.

Rivierduinen onderscheiden zich van de eerder gevormde dekzandruggen in dezelfde omgeving door hun afwijkende vorm en samenstelling. Het zand bestaat vaak uit minder afgerond zand dan Fig. x. Op de hoogtekaart is de ligging van de verschillenden rivierduinen ter hoogte van Zwartewaterklooster en Te Velde goed te zien. RON: Actueel Hoogtebestand Nederland (topgrafie volgt nog)

19 De Roever 1975. 89. 20 De Roever 1975, 89. 21 Hamming, C. 1995. 99. 22 De Roever 1975, 89. 23 Maarleveld 1966.

24 Pleistocene dieptekaart Menne Kosian, RCE. 25 Hamming, C. 2007, 81. 26 Hamming, C. 2007, 82. 27 Van der Heide 1965, 166.

29