Van oerbos tot hooiland

grondwater groeien. 41 De onderste delen van het mos sterven af en blijven geconserveerd door het vochtige, zure milieu. Naarmate je deze soort ongestoord door laat groeien kunnen er in de loop van honderden jaren tijd heuse veenkussens ontstaan van afgestorven veenmosresten die een hoogte kunnen bereiken tot wel zes meter. Niet toevallig wordt dit soort veen dan ook in de volksmond vaak hoogveen genoemd. Dergelijke veenkoepels kwamen vroeger zowel in Staphorst-Rouveen als in het Kamperveen voor. De middeleeuwse gebiedsnaam veen wordt ook alleen maar gebruikt voor streken met een hoogveenmoeras, nooit voor laagveen, Behalve het veenmos vind je in hoogveenmoerassen ook soorten als de Zonnedauw, Witte Snavelbies, Eenjarig Wollegras, Lavendel-, dop en struikheide en Veenbes. 42

Fig. x. Een bronzen speerpunt en een kokerbijl. Foto: Stichting Archeologie Zwartewaterland.

Het voedselarme veen dat zo’n 4000 jaar geleden grote delen van het onderzoeksgebied bedekte, wordt gevormd door veenmossen. Deze zogenaamde Sphagnum soorten kunnen veel water vasthouden. Het zijn als het ware sponzen die zich uitsluiten voeden met voedselarm regenwater. Voedselarme venen bestaan dus qua volume voor het grootste deel uit water. Doordat het Sphagnum regenwater vast kan houden tussen en in de stengels kan het volledig onafhankelijk van het

41 Koeveringe 2008, 29.

42 Koeveringe 2008, 28.

32