Van oerbos tot hooiland

overeen met een lengte van negen kilometer. Precies in het midden an deze lijn werd de eveneens ruim negen kilometer lange lijn werd werd een lijn ingetekend waarlangs de Oude Wetering zou worden gegraven. Op het kruispunt van beide lijnen werd in 1369 de kerk van Mastenbroek gesticht. Aan weerszijden van de Oude Wetering ontstonden de Nieuwe Wetering en de Bisschopswetering. Dit stelsel van watergangen verdeelde het woeste land in vier segmenten met ieder een breedte van 2250 meter. Binnen de blokken werd de grond verder verdeeld in lange stoken. 82 Kaarsrechte weteringen Het duurde nog tot het jaar 1390 voordat de meeste werkzaamheden voor de Polder Mastenbroek verricht waren. Daarbij valt te denken aan het graven van weteringen, het aanleggen van wegen, het opwerpen van polderdijken en het plaatsen van bruggen. De bruggen zijn vermoedelijk na het jaar 1390 geplaatst. Een onderhoudsregeling omtrent deze bruggen kwam pas aan het begin van de vijftiende eeuw gereed. 83 Als eerste zal zijn begonnen met het graven van de weteringen om zodoende het overvloedige water uit het moeras te laten vloeien. De Bisschopswetering, de Oude Wetering en de Nieuwe Wetering waterden allen af in de richting van de Zuiderzee via sluizen bij Westerdrecht, Veenryt en Genemuiden. 84 Dwars op deze drie weteringen werd rond het jaar 1381 een vierde wetering gegraven: de Kamperwetering. 85 Langs de nieuwe wegen werden boerderijen gebouwd. De boerenerven werd op terpen aangelegd, wat er op duidt dat men zeker in het begin nog veel hinder had van overstromingen. Doordat het veenland in korte tijd veel water verloor werd een intensievere vorm van landgebruik mogelijk. Tegelijkertijd ontstonden er problemen omdat er door de ontwatering klink en oxidatie optrad zodat de bovenste laag van het veen verloren ging. De dalende bodem maakte het nieuwe land kwetsbaar voor overstromingen vanuit de Zuiderzee en de IJssel. Om de dreiging van het water op te vangen werd er rondom het ontgonnen terrein een

Fig. x. Polder Mastenbroek vanuit de lucht. Foto: Thomas Bartelds.

ringdijk aangelegd. Deze klus was rond het jaar 1390 geklaard. Ruim honderd jaar later verschenen de eerste wind aangedreven poldermolentjes in het landschap: een primeur in de IJsseldelta. 86 Zo op het eerste gezicht lijken de in stroken verkavelde percelen van de polder Mastenbroek even recht en regelmatig als de grote rechthoekige ontginningsblokken waarin ze liggen. Als je iets beter kijkt valt op dat er hier en daar toch nog een paar vreemde kronkels zijn waar te nemen. Het zijn de restanten van de voormalige veenriviertjes die slingerend een weg zochten door de veenwildernis van weleer. Aan weerszijden van de Wolfshagenweg komt het karakter van de voormalige veenstroompjes nog het best tot zijn recht. Ook ter hoogte van de Roebolligehoek kan in het kronkelige voorkomen van een brede sloot nog duidelijk een oude veenstroom worden herkend.

82 Van der Pas & Zeiler 1995, 60 83 Van der Pas & Zeiler 1995, 59. 84 Van der Pas & Zeiler 1995, 59.

85 Haartsen & Storms 2009, 25. 86 Lok 1986, 23.

49