Van oerbos tot hooiland

In de bodem veranderde er ook van alles door het toedienen van kunstmestkorrels in plaats van ruige stalmest. Door het scheuren van de graslanden holde het bodemleven achteruit. Krachtige elektrische gemalen slaagden erin om het vochtige land droog te malen, waardoor de greppels droog kwamen te staan en veelal overbodig werden. Daardoor verdween er op veel plaatsen een belangrijk element uit het landschap. Greppels zijn cultuurhistorisch van belang omdat ze vaak al vele honderden jaren op dezelfde plek liggen en ons daarom iets vertellen over het landschap van vroeger. Het ecologische belang van greppels is niet minder belangrijk, omdat er vele soorten kruiden groeien die goed gedijen op de gradiënt tussen nat en droog. De insecten die op de kruiden vliegen zijn weer voer voor de jonge vogels, die daarnaast gemakkelijk weg kunnen duiken voor roofdieren in de begroeide greppels. Het begreppelde boerenland was uiteindelijk de reden waarom de trekvogels eeuwen lang ieder jaar weer vanuit Afrika terugkeerden naar Mastenbroek. Ze konden hier in alle rust te midden van het nog jonge gras zorgen voor nageslacht. Rust was er eertijds in overvloed in de uitgestrekte polder. En tijd was er ook voor het uitbroeden en sterk laten worden van kuikens, omdat ‘ de eerste flues ’ oftewel de eerste snee hooi pas in de maand juli van het land werd gehaald. Op het moment dat de seizoensarbeiders de hooilanden introkken en met rake zeisslagen het wuivende gras kort maaiden hadden de meeste kuikens al lang in de gaten hoe ze moesten vliegen. De laatste handmaaiers verdwenen in het begin van de twintigste eeuw voor goed van het toneel nadat men in 1860 tijdens een landbouwbeurs had gedemonstreerd dat één maaimachine, twee paarden en een arbeider evenveel werk konden verzetten als tien handmaaiers. Dat er tegenwoordig al in mei voor de eerste keer wordt gemaaid met cyclomaaiers op het moment dat de meeste vogels nog op het nest zitten heeft er mede aan bijgedragen dat de roep van de Grutto, Wulp, Tureluur en Veldleeuwerik een zeldzaam geluid is geworden in het weidse landschap van de polder Mastenbroek.

91