Geert Woltjer - De economische manier van denken

1.3 | Schaarste

Een groot deel van wat economen doen, is precies formuleren tussen welke al ternatieven gekozen wordt en hoe de verschillende alternatieven moeten wor den gewaardeerd. Deze vragen lijken eenvoudig, maar zijn bij nadere beschou wing uitermate complex. Samenvattend: ■■ Economie gaat over schaarste. ■■ Schaarste is de spanning tussen wensen en mogelijkheden. ■■ Schaarste impliceert keuzes. ■■ Voor een goede keuze zijn de volgende twee vragen belangrijk: • tussen welke alternatieven wordt gekozen? • hoe moeten deze alternatieven worden gewaardeerd? ■■ De begrippen winst, kosten en opbrengsten zijn vanuit deze visie algemener dan in het dagelijks spraakgebruik. Produceren is het toevoegen van waarde. Iets van waarde wordt een goed ge noemd. De waarde van een goed wordt door economen vaak aangeduid als het nut van dat goed. Veel goederen zijn schaarse, andere goederen zijn vrije goederen. Een vrij goed is een goed voor de verkrijging waarvan geen ander waardevol goed hoeft te worden opgeofferd. Het inademen van lucht is een voorbeeld hiervan. Een schaars goed is een goed waar wel een ander waardevol goed voor moet worden opgeofferd. We zullen het onderscheid tussen schaarse en vrije goederen nu illustreren aan de hand van een sterk gestileerde weergave van de ontwikkeling van de mensheid. 1.3.1 Nomaden Ongeveer 15.000 jaar geleden leefde de mens in stammen. De stammen, be staande uit een beperkt aantal families, trokken rond als nomaden. Ze leefden van het verzamelen van eetbare vruchten en andere delen van planten en het jagen op grote dieren zoals mammoeten. Als er in het gebied waar ze zaten te weinig voedsel te vinden was, verhuisden ze naar een ander gebied. Dit bete kent dat onbezette grond niet schaars was; onbezette grond was een vrij goed, evenals de dieren en planten die leefden op deze grond. Doordat er voldoende voedsel werd gevonden om goed van te leven, groei de de bevolking. Deze bevolking had steeds meer voedsel nodig. Op den duur werd meer wild gevangen dan er via natuurlijke groei bijkwam. Hierdoor wer den wilde dieren schaars. Elke mammoet die nu door een stam gevangen werd, ging ten koste van het aantal mammoeten in de toekomst voor alle stammen

DEEL I

1.3 Schaarste

27

Made with FlippingBook Online newsletter