Healthy ageing - wiekens

1 • Healthy ageing gedurende de levensloop

Domein

Gebied

Overwegingen voor het opstellen van gezondheids bevorderende interventies

Cognitief functioneren

Geheugen Geheugenproblemen treden vaker op; moeite met herinneren, waarbij het impliciete (onbewuste) geheu gen beter blijft werken dan het expliciete geheugen (dat wat men na kan vertellen). Dementie treedt vaker op. Taalverwerking Begrip vermindert nauwelijks, maar problemen met het zich herinneren of gebruiken van specifieke woorden kunnen optreden. Wijsheid Toename van praktische kennis en het toepassen van kennis om het leven te verbeteren neemt bij sommige ouderen toe.

Cognitieve achteruitgang

Cognitieve prestaties verminderen. Mentaal actief leven voorspelt cognitieve prestaties. Omgaan met sterfelijkheid is belangrijk, inclusief of het leven als volledig wordt beschouwd en er tevredenheid over het leven is (ego-integriteit wordt in dat geval ervaren). Wanhoop kan ook optreden bij gebrek aan waargenomen betekenis en bij ervaren achteruitgang. Maximaliseren van positieve gevoelens en verminderen van negatieve gevoelens.

Sociaal-emotioneel

Identiteit

functioneren

Gevoel en mentale veerkracht

Persoonlijkheid Vaste persoonlijkheid bestaande uit verscheidene facetten. Verandering in sommige eigenschappen: vriendelijker ( agreeableness ), strengere selectie in de omgang met anderen (‘niet meer met iedereen’), grotere acceptatie van verandering. Spiritualiteit en religie Sommigen juist meer en anderen juist minder spiritueel georiënteerd. Toename van spiritualiteit wordt geasso cieerd met fysieke en psychologische voordelen en bespoedigt sociale betrokkenheid.

Controle/ afhankelijkheid

Sociale context bepalend in de mate waarin hulpbehoe vendheid het welzijn ondersteunt of ondermijnt. Overmatige afhankelijkheid zou moeten worden vermeden. Sociale cirkel wordt kleiner. Vriendschappen zijn belangrijk voor gezelschap, het omgaan met verlies en voor de relatie met de gemeenschap. Verlies van partner overkomt een derde van de ouderen (vaker vrouwen). De meesten blijven erna alleenwonend.

Sociale steun en verlies partner

26