کسروی و بهائیگری او

ﻭﺣﺪﺕ ” ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺩﻧﻴﺎﻯ ﺍﻓﺴﻮﻥ ﺯﺩﺍﻳﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﻯ ﮐﻪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺑﺮﭘﺎﺋﻰ ّﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﺣﺘﻰ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﺗﺼﻮ ﺭ ﻭ ﻳﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻭ ﭘﻨﺪﺍﺭ » ﻣﻰ« ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ .“ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ : ﭘﻨﺪﺍﺭ ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﭘﺴﺖ ﺁﺩﻣﻴﺎﻥ ﺍﺳﺖ، ﻳﮑﻰ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻯ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ . ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﻫﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺍﺯ ﭘﻨ ﺪﺍﺭ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ . ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﭘﻰ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﮕﺮﻓﺖ . ﻫﻴﭽﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﺧﻮﺩ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻴﺎﻣﻮﺧﺖ ... ﺍﻳﻢ ﻭ ﺑﺎﺯ ﻣﻰ ﮔﻮﺋﻴﻢ ﺩﺍﻧﺶ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﮐﺠﺎ ﺭﻓﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ [ ﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ... ﺍﻳﻨﻬﺎ ... ﺍﻳﻦ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﺯ ﭘﻨﺪﺍﺭ ﻭ ﮔﻤﺎﻥ، ﻭ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻰ ﺍﺯ ﭼﻴﺰﻫﺎﻯ ﺭﺍﻩ ﺑﺴﺘﻪ، ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﮐﺸﺎﻧﻴﺪﻧﺴﺖ، ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﺩﺷﻤﻨﻰ ﻭﺭﺯﻳﺪﻧﺴﺖ . ﺑﻪ ﮐﺴﺎﻧﻰ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﻣﻰ ﺁﻳﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻬﺮﺍﻳﻴﺪ ] ﻧﻬﻰ ﮐﺮﺩ [ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﺎﺯ ﻧﮕﺸﺘﻨﺪ ﻭ ﭘﺎﻓﺸﺎﺭﺩﻧﺪ ﺳﺰﺍﺷﺎﻥ ﮐﺸﺘﻦ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ . ٤ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻴﻨﻰ ﻣﻨﻈﻤﻰ ﮐﻪ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺑﻪ ﻫﻮﺍﺩﺍﺭﻳ ﺶ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ، ﻓﻀﺎﻯ ﭼﻨﺪﺍﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺷﺪ ﺫﻫﻦ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺧﻮﺩﮔﺮﺩﺍﻥ، ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺑ ّﻴﺎﻥ ﺫﻫﻨﻴﺘﻰ ﮐﻪ ﻣﺘ ﮑﻰ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﻴﺒﻰ ﺍﺯ ﺍﺭﺍﺩﮤ ﺁﺣﺎﺩ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻗﻰ ﻧﻤﻰ . ﻣﺎﻧﺪ ٥ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﮐﺴﺮﻭﻯ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﭘﮋﻭﻫﻨﺪﮔﺎﻥ، ﭘﻴﺶ ﺯﻣﻴﻨﮥ ﻓﮑﺮﻯ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﻁ ﮔﺮﺍﻳﺎﻥ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔ ﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺁﻗﺎﻯ ﺧﻤﻴﻨﻰ ﺗﺒﻠﻮﺭ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ . َﺩﮐﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻮﮐﻠﻰ ﻃ ﺮﻗﻰ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺗﻮﺭﻧﺘﻮ ﺍﻯ ﺑﺎ ” ﻋﻨﻮﺍﻥ ّﺗﺠﺪﺩ ﺍﺧﺘﺮﺍﻋﻰ، ﺗﻤﺪﻥ ﻋﺎﺭﻳﺘﻰ ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ “ ﺿﻤﻦ ﺑﺤﺜﻰ ّﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻬﻀﺖ ﺗﺠﺪﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﺍﻩ ّﻫﺎﻳﻰ ﮐﻪ ﺗﺠﺪﺩ ﻃﻠﺒﺎﻥ ﻣﺎ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻗﺎﺟﺎﺭ ﺗﺎ ﮐﻨﻮﻥ ﭘﻴﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻣﮕﺮﺍﻳﻰ ﻭ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﮔﺮﺍﻳﻰ ﺍﺵ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻫﻮﺩﻩ ﻧﺘﻴﺠﻪ ] ﺍﻯ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻣﻰ : ﮐﻨﺪ

ﮔﻔﺘﻪ

ﭘﻰ

ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ

24