István Bejczy - Een kennismaking met de Nederlandse geschiedenis

19

Romeinse tijd

Afbeelding1.5 Maquette van het dub bele castellum van Maastricht. Natuurhistorisch Museum,Maastricht.

Romanisering DeRomeinsebezettingvanzuidelijkNederland luiddeeenproces in van romanisering. Hiermee wordt bedoeld dat de bevolking de Romeinse beschaving min of meer overnam en een ‘provinciaal Romeinse’ samenleving ontstond. In het geheel van de Romeinse cultuur speelde deze samenleving geen grote rol. Literaire werken van geromaniseerde Nederlanders zijn niet bekend. Voor zover Nederlanders inRome een reputatie genoten,was het omhunmili taire verdiensten. De bekendsteNederlanders uit de Romeinse tijd warendanook legeraanvoerders: JuliusCivilis,Brinno enPostumus, een vermoedelijk in de buurt van Tilburg geboren generaal die in 260 door zijnmanschappen tot keizer werd uitgeroepen en tot zijn dood in269Gallië inzijngreephad,zonderdathij ooitheeftdurven opmarcheren naar Rome waar de eigenlijke keizer rustig bleef zit ten. Niettemin drukte de Romeinse beschaving haar stempel op de samenleving. Zuidelijk Nederland kreeg een Romeinse infrastruc tuur. Eennieuw verschijnsel was de stad.DeRomeinse stedenhad den een ruitvormig patroonmet twee hoofdstraten.Op de kruising daarvan bevond zich het forumwaar markt werd gehouden en een raadhuis en tempels stonden, zowel voorRomeinseals voor inheem se goden, die niet zeldenmet elkaar werden vereenzelvigd. Boven dien bezaten de steden eenwaterleiding, een riolering, een badhuis waaraan dikwijls een sportschool en een bibliotheekwaren verbon den, en een theater.Het legerkampbijNijmegen isde enigeplaats in Nederlandwaar een amfitheater is teruggevonden, dat plaats bood aan vijf- tot zesduizend toeschouwers. Ookophet plattelanddrongdeRomeinsebeschavingdoor.Bui tende stedenwerdeneveneens tempelsopgetrokken.Verderbeston den er, naast inheemse plattelandsnederzettingen, grote Romeinse herenboerderijen. Bij het Zuid-LimburgseVoerendaal bijvoorbeeld stond een villa rustica die in de vroege tweede eeuw zijn grootste omvang bereikte, met woongebouwen, een badhuis, stallen, opslag ruimten en bedrijfsgebouwen, geometrisch aangelegd en voorzien van zuilengalerijen.Het hoofdgebouwhad zelfs vloerverwarming en wasmet fresco’s beschilderd. Bovendien legdendeRomeinen gepla veide heirbanen aan langs de limes en langs deMaas, terwijl die tus sen Boulogne en Keulen door Zuid-Limburg leidde. Ten slotte

Afbeelding1.6 De ‘Tilburgse’ keizer Postumus, afgebeeld op eenmuntstuk van twee sestertiën, in 261 gesla gen in Keulen.