István Bejczy - Een kennismaking met de Nederlandse geschiedenis

27

Merovingische tijd

Afbeelding1.11 Schip (achtste eeuw?), mogelijk van het type waarmee de Friezen zee handel bedreven.Het schip is bijna 18meter lang, demaximale breed te is 4meter; het laad vermogen is acht ton. Misschien had het schip een klein zeil, maar roei ersmoeten de belangrijk ste aandrijvers zijn geweest. CentraalMuseum, Utrecht.

nenWalichrum (bijDomburg) enMedemblikwordengenoemd.De Noordzeehandel werddoor Friese kooplui gedomineerd. Opmerkelijk is dediversiteit vanhet recht inhet Frankische rijk. InhetRomeinse rijk goldhetRomeins recht, eenuitgebreid en ver fijnd stelsel van vooral civielrechtelijke bepalingen. Maar de Ger maanse stammen kendenhun eigen rechtsgewoonten.Clovis liet de rechtsgewoonten van de Franken in de vroege zesde eeuw opteke nen: de Lex Salica (Salische wet). De Salische Franken (levend ten westen vandeMaas)moesten volgens dit rechtwordenbeoordeeld, zelfs buitenhun stamgebied.Maar ook golddeSalischewet voor de geromaniseerde Galliërs binnen het Salische gebied, zij het in aan vulling ophetRomeins recht. Evenals de wetten van andere Germaanse stammen bestond de Salischewet vooral uit opsommingenvanmisdrijven enhetbijbeho rendeweergeld– boeteswaarmee vrijwel alle zaken, zelfsmoorden, werden afgehandeld. De hoogte van het weergeld was afhankelijk vande status vanhet slachtoffer.Eenmisdrijf tegendekoningkostte het meest, een misdrijf tegen een halfvrije het minst (een misdrijf tegen een slaaf gold als het benadelen van de eigenaar). Ook werd een Romein die een Frank benadeelde, zwaarder beboet dan een FrankdieeenRomeinbenadeelde.Om schuldvast te stellen,beston den twee procedures.De aangeklaagde kon, bijgestaandoor eedhel pers, zweren op zijn onschuld.Maar ook kon een godsoordeel wor denopgelegd.De oudste vorm is deheetwaterproef.De aangeklaag de moest dan een voorwerp oppakken uit kokend water.Was zijn hand na drie dagen vrij van blaren, danwas zijn onschuld bewezen. Voor slaven golden andere regels. Zij werden ofwel onderworpen aan tortuur (evenals inhetRomeins recht!), ofwel aan een godsoor deel waarbij de schuldvraag door loting werd beslecht. Priesters