István Bejczy - Een kennismaking met de Nederlandse geschiedenis

31

Karolingische tijd

DemiddeleeuwseFriezenhebben tenminsteenkelemalenkoningen aangesteld om hun machtsgebied uit te breiden dan wel tegen de Franken teverdedigen. Indezesdeenzevendeeeuwveroverdendeze koningendelenvanMidden-Nederland enZeelandopdeFran ken. Dagobert dreef omstreeks 630 de Friezen terug tot achter de Oude Rijn, maar niet lang daarna namen de Friezen het gebied weer in. Radboud, die regeerde van 680 tot 719, is de bekendste Friese koning geworden vanwege zijn voortdurende strijdmet deFrankischehof meiers enzijn legendarischeweigeringzich tot het chris tendom te bekeren. Naar verluidt werd hij doorWul fram, omstreeks 700 als missionaris onder de Friezen werkzaam, tot aanvaarding van het christendom bewogen. Radboud stond almet een voet inhet doopvont toenhij vroeg of zijn voorvaderen in de hemel of in de hel verbleven.ToenWul fram antwoordde dat het laatste het geval was, trok Radboud zijn voet terug omdat hij na zijndood zijn voorvaderenwilde terugzien. Of deze legendeopwaarheidberustof niet, ze illustreertdatdemis sie onder deFriezen zeermoeizaam verliep. Over het geloof vandeFriezen enSaksen vóór hunbekering tot het christendom zijn we enigszins ingelicht. In tegenstelling tot de ‘oude’ Friezen vereerden zij wel de Noordse goden, met name Wodan enDonar. In tekstendie inde achtste eeuwdoorWillibrord of zijnmedewerkers zijn samengesteld ten behoeve vanhunmissie werk onder de Friezen, wordt herhaaldelijk naar deze twee goden verwezen. Ook Saxnot wordt genoemd, een zoon vanWodan van wie de Saksen meenden af te stammen. Verder maken de teksten melding van zaken en gebruiken als boomheiligdommen, waarzeg gerij, offer- en toverpraktijken, feesten voor de goden en hetmaken van godenbeeldenuit deeg of vodden.Andere bronnenmaken zelfs melding vanmensenoffers.Getuigenissen vande Friezen enSaksen zelf ontbreken helaas. Schrijven deden de bewoners van Noord Nederland voor hunbekeringniet.Wel kennenwedenaam van een blindeFriese barduit de late achtste eeuw,Bernlef, diedeheldenda den vanFriese krijgers bezong. Het Karolingische rijk Na de dood van Pepijn de Korte in 768 werd het Frankische rijk verdeeld tussen zijn zoons Karel enKarloman. De laatste overleed kinderloos in 771, waarna Karel het rijk alleen had. Deze Karel, bekend als Karel de Grote, voegde grote gebieden aan het rijk toe, waaronder het noorden van Italië en delen van Midden-Europa. VoordeNederlandsegeschiedenis zijn vooral zijn veldtochten tegen de Saksen van belang. Deze begonnen in 772, nadat de Saksen de kerk vanDeventer hadden verwoest.Na een langdurige enbloedige Karolingische tijd

Afbeelding1.14 Friese (?) sceatta (achtste eeuw), gevonden bij Hallum. De kop op de munt stelt waarschijnlijk

Wodan voor. FriesMuseum, Leeuwarden.