006PTMB0011

NIVEAU 3 MACHINEBOUW MECHATRONICA Machinebouwer

3 Testen

project taak

BEGELEIDERSHANDLEIDING

NIVEAU 3 MACHINEBOUW MECHATRONICA Machinebouwer [Crebo 91091]

3

project taak

Installeren

693111133

Bestelnummer 006PTMB0011

Colofon Deze uitgave is gerealiseerd onder verantwoordelijkheid van Stichting Consortium Beroepsonderwijs.

De volgende docenten hebben meegewerkt aan de totstandkoming van deze projecttaak. Peter de Hoog ROC Zadkine, Theo van Overbeek ROCTilburg

Ontwikkelteamleider Willem van Dijk

Redactie Ton Zuijderduin, Marjo Brok en Willem van Dijk

Vormgeving Henny Witjes, Studio Blanche

DTP Stichting Consortium Beroepsonderwijs/studio Blanche Juni 2013

Foto´s

Omslag: Smeot Hengelo Theo van Overbeek

Ondanks alle inspanningen is het mogelijk dat Stichting Consortium Beroepsonderwijs niet alle copyrights van de in de uitgave opgenomen illustraties heeft geregeld. Degene die meent alsnog rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met Stichting Consortium Beroepsonderwijs.

© 201 Stichting Consortium Beroepsonderwijs Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, namelijk elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van Stichting Consortium Beroepsonderwijs. 0

Inhoud

Introductie. .................................................... 5

Oriëntatie..................................................... 13 Planning en Voorbereiding.......................... 21 Uitvoering en Controle................................ 31 Oplevering en Evaluatie.............................. 39

Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4

BIJLAGE 1 Beoordelingsmonitor.................................... 51 BIJLAGE 2 Formulier Urenverantwoording. .................. 52 BIJLAGE 3 Evaluatieformulier......................................... 53 BIJLAGE 4 Projecttaakplanner. ....................................... 54

4

Machinebouwer

Introduct i e

Als Machinebouwer Mechatronica werk je doorgaans bij een middelgroot of groot metaalbedrijf in de sector machine- industrie of apparatenbouw. Vaak is dat een toeleverend bedrijf dat halffabricaten aanlevert. Maar het kan ook een bedrijf zijn dat complete eindproducten vervaardigt, zoals mechatronische producten en/of machines. Je kunt als Machinebouwer Mechatronica ook werken op de technische afdeling van een levensmiddelenbedrijf, bij een agrarisch mechanisatiebedrijf of bij een bedrijf dat zich richt op industriële automatisering. De werkzaamheden voer je meestal binnen het bedrijf uit. Daarnaast komt het voor dat je op locatie de machine of installaties als geheel moet samenbouwen of afbouwen, inregelen, afstellen met de daarbij behorende onderhoudswerkzaamheden.

5

Installeren

In deze projecttaak ga je een halffabricaat of een volledige machine in bedrijf stellen, afregelen en testen.

Aan de orde komen o.a.: • inregelen en afstellen van machines • testen van machines • uitvoeren van test- en meetplannen

• het maken van planning/plan van aanpak • het maken van rapportages en verslagen • presenteren: voeren van gesprekken • portfolio: producten aanleveren, evalueren, reflecteren, beoordelingsformulieren invullen Tussentijds en aan het eind voer je gesprekken met begeleiders op school en in het bedrijf. Aan het eind presenteer je het gehele project in de oplevering. In deze projecttaak werk je aan: Kerntaak 2 ‘Test machines en/of mechatronische producten’. Daarin komen onderstaande werkprocessen aan de orde: 2.1 Voorbereiden werkzaamheden 2.2 Inregelen en afstellen van machine/mechatronisch product 2.3 Testen machines en mechatronische producten aan de hand van testplan 2.4 Assisteren programmeur besturingstechnicus en/of elektrotechnicus bij testen prototypes 2.6 Administreren en archiveren van testgegevens Vanuit Leren, Loopbaan en Burgerschap werk je aan: • Kerntaak 1 ‘Benoemt de eigen ontwikkeling en kiest middelen en wegen om daarbij passende leerdoelen te bereiken’ • Kerntaak 2 ‘Stuurt de eigen loopbaan’

De bewijsstukken voor talen kunnen opgenomen worden in een taalportfolio.

6

Machinebouwer

 

Portfolio en afsluiting van de projecttaak In je portfolio van dit project zitten de bewijsstukken die aantonen dat je deze projecttaak goed hebt uitgevoerd. Deze bewijzen laten zien dat je binnen de werkprocessen aan alle competenties hebt gewerkt. Op deze wijze wordt je competentieontwikkeling zichtbaar. Je bewijsstukken moeten aan de volgende eisen voldoen: • Eigen werk in de praktijk of op school • Recent gemaakt • Uitgevoerd bij deze projecttaak • Zichtbaar welk werkproces of welke competenties per bewijs worden aangetoond • Aangegeven complexiteit (A/B/C/D) • In overleg met je begeleider (ondertekend voor akkoord) • Met ondertekende beoordelingen Voor het aanleveren van deze bewijsstukken in je portfolio draag je zelf de verantwoordelijkheid. Als je een stap met voldoende resultaat hebt afgesloten, geeft je begeleider een ‘ GO ’ waarna je aan de volgende stap kunt gaan werken. De oplevering van de gehele projecttaak vindt plaats als alle bewijsstukken uit de eerste drie stappen ingeleverd zijn en beoordeeld zijn met ‘voldoende’. Hiermee heb je aangetoond dat je aan alle competenties per werkproces gewerkt hebt. Tenslotte vindt de oplevering van het project plaats in de vorm van een gesprek, een presentatie of een combinatie daarvan. De beoordeling van de hele projecttaak wordt deels door je begeleider op school en deels door je praktijkbegeleider uitgevoerd. Zij beoordelen jou: • door observatie van je competenties als je aan het werk bent • door aanvullende gesprekken met jou te voeren • door competenties uit jouw bewijsstukken in je portfolio te waarderen

7

Installeren

1 Portfolio met bewijzen • Overzicht van de verzamelde informatie van de producten die je gaat testen • Overzicht van materialen, gereedschappen en producten • Overzicht leeractiviteiten (POP) • Plan van aanpak • Ingevulde planning • Werkvoorbereiding van de te testen machine • Opdrachten conditiebepalingen • Opdrachten meten • Producten van de projecttaak • Fotoverslag inbedrijfstelling • Verslag testen machine of mechatronische producten

Stap

1 Oriëntatie

2 Planning en

Voorbereiding

3 Uitvoering en Controle

• Testformulier opstellen • Eindcontroleformulieren • Urenverantwoording • Beoordeling door de praktijk

4 Oplevering en Evaluatie

• Presentatie, demonstratie of beoordelingsgesprek • Ingevulde beoordelingsformulieren • Portfolio met producten (in te leveren resultaten) • Evaluatieformulier

8

Machinebouwer

 

Begeleidersinformatie

Organisatie

1. Oriëntatie • Verzamelen van informatie over het in bedrijf stellen van de te testen machine • Werkvoorbereiding maken voor het in bedrijf stellen van de te testen machine • Elektrische en mechanische metingen verrichten

Uitvoeren projecttaak De projecttaak wordt in hoofdzaak uitgevoerd in een praktijklokaal of in een bedrijfsruimte. Voor de theorie kan er een beroep gedaan worden op een regionaal opleidingscentrum (ROC). De leerling kan deze kennis opdoen tijdens workshops, lessen, excursies etc. Praktijk en Theorie De onderwerpen theorie en praktijk zijn te vinden in de planners en het ‘Overallschema voor de machinebouw mechatronica 91090’ op de bestelsite: • www.consortiumbo.nl > kies Bestellen > • Na login kies voor menu Downloads > MEI > Niveau 3 • Vervolgens zijn de documenten te vinden bij de betreffende opleiding.

2. Planning en Voorbereiding

• Verzamelen van informatie over de producten die de leerling gaat testen • Elektrische en mechanische metingen verrichten • Machine in bedrijf stellen • PLC programmeren • Product testen en controleren op gestelde eisen • Presentatie en demonstratie van de machine • Afwerken van wat is blijven liggen

3. Uitvoering en Controle

4. Oplevering en Evaluatie

Materiaal voor leerlingen is downloadbaar via: http://www.consortiumbo.nl/site/Techniek_ICT_ mediavormgeving/niveau_3/materiaal.html

Praktijk

Vakleer In de onderstaande tabel vindt u voor de lessen een overzicht van onderwerpen per stap die in deze projecttaak aan de orde kunnen komen. In de begeleidende tekst bij de stappen in deze begeleidershandleiding zijn de specifieke lessuggesties vermeld.

9

Installeren

Begeleidersinformatie

bij deze opleiding. In de stappen van de projecttaak komen de volgende onderwerpen aan bod: Gespreksvaardigheid: - deelnemen aan overleg en discussie - informatie uitwisselen Luisteren - luisteren naar instructies Schrijven - formulieren invullen - verslagen van werkstukken - taalverzorging Taalbeschouwing en taalverzorging - spelling Moderne vreemde talen (MVT) Voor moderne vreemde talen is eveneens de ‘drieslag taalontwikkeling’. Deze is echter niet verder uitgewerkt. Een toelichting op de drieslagmethode en werkwijze kunt u vinden op de bestelsite: www.consortiumbo.nl > kies bestellen > Na login

Theorie

Vakleer

1. Oriëntatie • Meettechnieken

• Meetgereedschappen • Mechanisch en elektrisch meten • Conditiebepaling en conditiebewaking • Grootheden • Motoren • Sterdriehoekschakeling • Frequentieregelaar • Kwaliteitszorg, energiebesparende maatregelen • Afwerken van wat is blijven liggen • Analoge sensoren • Binaire sensoren

2. Planning en Voorbereiding 3. Uitvoering en Controle

4. Oplevering en Evaluatie

kunt u via het menu Downloads de materialen vinden bij deze opleiding.

Nederlands • De ondersteuning en beoordeling van

taalactiviteiten is niet alleen een taak van de docent talen, maar van het hele opleidingsteam. Door niet alleen in ingeroosterde uren met taal bezig te zijn, maar consequent binnen het hele opleidingsteam aandacht aan taalontwikkeling te besteden, kunnen leerlingen ‘kilometers’ maken, waardoor ze hun talen op peil brengen en houden. Dit noemen we de ‘drieslag taalontwikkeling’. • Bij de projecttaken zijn taalkaarten ontwikkeld volgens Meijerink. • Een toelichting op de drieslagmethode en werkwijze kunt u vinden op de bestelsite: www. consortiumbo.nl > kies Bestellen > Na login kunt u via het menu Downloads de materialen vinden

Rekenen en Wiskunde Uitgangspunten en visie. • Voldoen aan de in het raamwerk rekenen/ wiskunde mbo gestelde eisen • Horizontaal afgestemd binnen alle vakrichtingen

• Werken met Drieslagmethode • Geïntegreerd waar mogelijk

10 Machinebouwer

 

Begeleidersinformatie

• Voeren van de begeleidingsgesprekken en het evaluatiegesprek. • Invullen van de beoordelingsformulieren en/of de beoordelingsmonitor. • Vaststellen van leerdoelen voor de volgende projecttaak. • Bepaalt GO/NO-GO. • Boordeling van het proces in de projecttaak. • Controleert portfolio. Praktijkopleider: opleider in het bedrijf Laat de student binnen het bedrijf een machine of mechatronisch product testen. Laat hierbij zoveel mogelijk technische vaardigheden aan bod komen. De student maakt via een plan van aanpak duidelijk welke vaardigheden binnen het bedrijf en welke vaardigheden op school uitgevoerd kunnen worden. Praktijkbegeleider: de instructeur op het ROC Begeleidt de student bij oefenen van vaardigheden die horen bij de projecttaak Testen. Het is uiteraard mogelijk dat de student binnen het bedrijf beperkte mogelijkheden heeft om zich een aantal technische vaardigheden eigen te maken (zie plan van aanpak). Zorg als praktijkbegeleider dan dat in dit geval extra praktische vaardigheden binnen de school aan bod kunnen komen. Vakdocenten: alle docenten Binnen de projecttaak Testen moet aandacht worden besteed aan de vaktheorie, rekenvaardigheden, wiskunde en burgerschapscompetenties, geheel ter ondersteuning van deze projecttaak. Dit staat omschreven in de projecttaakplanner en lessuggesties bij de stappen van deze projecttaak.

1. Oriëntatie • Basis rekenen en wiskunde 2. Planning en Voorbereiding • Tabellen Grafieken • Lineaire en kwadratische functies

3. Uitvoering en Controle

• Tabellen Grafieken • Lineaire en kwadratische functies • Tabellen Grafieken • Lineaire en kwadratische functies

4. Oplevering en Evaluatie

Leren, Loopbaan en Burgerschap (LLB) Leren, Loopbaan en Burgerschap wordt geïntegreerd aangeboden in de projecttaken. • Uitwerking op basis van het Brondocument Leren, Loopbaan en Burgerschap. • In de stappen van de projecttaak komen de werkprocessen van de kerntaken 1, 2 en 4 van LLB aan de orde. Verder wordt er door middel van kaarten voor leerlingen een koppeling gemaakt tussen de projecttaken, de LLB kerntaken en gebruikelijke methoden. • Een toelichting op LLB en de werkwijze kunt u vinden op de bestelsite: www.consortiumbo.nl > kies Bestellen > • Na login kies voor menu Downloads > MEI > Niveau 3 • Vervolgens zijn de documenten te vinden bij de betreffende opleiding.

AANWIJZINGEN BEGELEIDERS

Begeleider: bij BOL en BBL projecttaak- en/of studie/loopbaanbegeleider • Plannen met de leerling van de demonstratie, presentatie of eindgesprek.

11 Installeren

StaP 1 je competentieontwikkeling bij deze stap Werkprocessen en competenties

d a g

2.1 Voorbereiden werkzaam- heden

e Samenwerken en overleggen Je vraagt bij onduidelijkheid uitleg of aanvullende informatie aan de leidinggevende, zodat je weet wat de opdracht inhoudt en wat je er voor nodig hebt. k Vakdeskundigheid toepassen Je achterhaalt en vertaalt alle relevante informatie, zodat je een duidelijk en compleet beeld krijgt van de werkomgeving en van de werkzaamheden. l Materialen en middelen inzetten Je verzamelt de juiste en voldoende materialen en middelen, zodat je het werk goed kunt uitvoeren, zonder verrassingen.

12 Machinebouwer

STAP 1 orIëntatIe

orIëntatIe

In deze stap ga je eerst samen met je praktijkopleider van je leerbedrijf of met je studiebegeleider op school op zoek naar een project, waarbij je een machine of mechatronisch product kunt inregelen en afstellen. Als volgende stap volgt het testen van de machine aan de hand van een testplan. Denk hierbij ook aan de mogelijkheid tot assisteren van de programmeur besturingstechnicus en/of elektrotechnicus bij het testen van prototypes. Tijdens het maken van de projecttaak is het van belang om regelmatig in een groepje bij elkaar te gaan zitten om je vorderingen en ervaringen te delen met elkaar. Bespreek met hen je successen en je problemen die je tijdens de uitvoering bent tegengekomen. Deze collegiale samenwerking vormt ook een bewijsstuk over jouw samenwerking tijdens dit project.

13 Installeren

In te leveren resultaat (portfolio) In te leveren resultaten

Competentie D A G

Overzicht van de verzamelde informatie van de producten die je gaat testen Overzicht van materialen, gereedschappen en producten

2.1 K

2.1 L

Overzicht van leeractiviteiten, POP (LLB KT1 en 2) Verantwoording van de beoordeling Datum: Beoordelaar(s) Functie

Handtekening

Leerling

ACTIVITEITEN

De activiteiten en opdrachten die je in deze stap uitvoert, moet je zorgvuldig uitwerken. Dat doe je zo dat je aan anderen duidelijk maakt welke competenties je daarbij hebt ontwikkeld. Deze uitwerkingen bewaar je als resultaat in je portfolio. Productanalyse Omschrijf de opdracht in je eigen woorden. Denk hierbij aan het volgende: • De opdrachtformulieren en de tekening van de praktische opdracht. • Raadpleeg de benodigde bronnen en vermeld deze. • Beschrijf welke technische vaardigheden noodzakelijk zijn om dit product of deze machine te kunnen testen. Onderzoek wat je voor deze opdracht al weet en al eens gedaan hebt. Maak hiervan een lijst. Maak daarna een lijst met alles wat jij nog moet leren en oefenen om deze opdracht vakbekwaam uit te kunnen voeren. 1.

14 Machinebouwer

stap 1 Oriëntatie

2. Overzicht van producten, materialen en gereedschappen Maak een lijst met producten die je gaat opleveren in deze projecttaak. Geef per product aan met wie je te maken hebt (school, werk). Geef per product aan welke werkzaamheden je gaat uitvoeren (plan van aanpak). Geef aan welk speciaal gereedschap je nodig hebt. Denk hierbij ook aan de volgende zaken: • Opdrachtformulieren • Eventuele speciale meetgereedschappen (jigs, dummy’s enz.) 3. Overzicht van je leeractiviteiten (POP) Probeer op de volgende vragen een antwoord te formuleren. Overleg met je praktijkopleider, je studieloopbaanbegeleider en met je medecursisten (deelnemers aan het project). Maak gebruik van je productenanalyse. • Welke werkprocessen (WP) ga je in deze projecttaak (kerntaak 2) toepassen?

• Welke kennis heb je per WP nodig? • Welke vaardigheden moet je oefenen? • Aan welke competenties ga je werken?

Maak hiervan een overzicht in een POP. Gebruik de volgende bronnen: het kwalificatiedossier, de beoordelingsformulieren, de planner.

15 Installeren

Evalueren en beoordelen

De begeleider/docent controleert of je alle punten van de opdracht correct hebt uitgewerkt. Hij controleert of jouw competentieontwikkeling per werkproces daarin is aangetoond. Kijk in de beoordelingsmonitor na waarvoor je een beoordeling krijgt. Als de beoordeling voldoende is, krijg je een GO. Hiermee is je oriëntatie afgerond. De informatie die je hier hebt verzameld, heb je nodig voor de volgende stap. In stap 2 ga je een plan van aanpak maken en je verder voorbereiden.

Vakkennis en vaardigheden

Kennis van materialen en middelen ten behoeve van het testen van deelproducten en samenbouwen machines. Kennis van persoonlijke beschermingsmiddelen. Kennis van relevante Arbo-, veiligheid- en milieuvoorschriften. Engels of Duits in voorkomende situaties.

Kennis van vakjargon. Sociale vaardigheden. Tekeninglezen.

16 Machinebouwer

stap 1 Oriëntatie

Begeleidersinformatie

Grootheden • Druk • Temperatuur • Flow • Niveau

KERNTAKEN, WERKPROCESSEN EN COMPETENTIES • Zie de beoordelingsformulieren van deze projecttaak. • Zie voor de onderdelen Nederlands, Moderne Vreemde Talen, Rekenen en Wiskunde en Leren, Loopbaan en Burgerschap de eisen die vermeld staan in de Organisatie.

Nederlands • Lezen: Instructies en studiebronnen lezen • Luisteren: Instructies, mondelinge en audiovisuele informatie • Gesprekken voeren: overleg, vraaggesprek, reflectiegesprek • Spreken: gegevens presenteren • Schrijven: een verslag maken Besteed aandacht aan het maken van een meetverslag. Dit kan uitstekend gecombineerd worden met de lessen meetpracticum. Neem bijvoorbeeld in het meetverslag de volgende onderdelen op: • opdracht van de meetopdracht • gebruikte meetinstrumenten • condities waar onder gemeten is, zoals temperatuur, luchtdruk enz. • grafieken en tabellen Moderne vreemde talen (MVT) • Lezen: instructies en gebruikershandboeken • Luisteren: instructies, mondelinge en audiovisuele informatie

TE BEHANDELEN LESSTOF • Zie de vermelde lesstof bij de introductie.

Praktijk • Praktische toepassing van de theoretische vakleer

Theorie

Vakleer Meettechnieken De volgende begrippen kunt u aan de orde stellen: • Meter • Primaire eindmaten • Interferometer • Lengtestandaard • Nominale maat • Werkelijke maat • Meetonnauwkeurigheid Elektrische en mechanische meetgereedschappen • Voltmeter • Ampèremeter

Rekenen en wiskunde • Basis rekenen en wiskunde

• Ohmmeter • Wattmeter • Oscilloscoop • Schuifmaat • Schroefmaat • Hoogtemeter

17 Installeren

Begeleidersinformatie

Leren, Loopbaan en Burgerschap • Kennis van verschillende manieren van leren • Kent manieren om informatie te ordenen en verbanden te leggen • Vuistregels voor het maken van keuzen daaruit (wat is waarvoor geschikt?) • Leren van anderen, leren met anderen, leren door ervaring • Vaardigheden om informatie te verzamelen • Vaardigheden om informatiebronnen te gebruiken • Schriftelijke en mondelinge taalvaardigheid Informatica • MS-Word en Excel • Internet • U kunt aandacht besteden aan datasystemen die op het bedrijf gebruikt worden om orders gereed te maken, onderdelen op voorraad te houden en/of te bestellen.

Vakdocenten: alle docenten • Instructielessen/workshops verzorgen. Zie bij ‘behandelen van de lesstof’. • Invullen van de beoordelingsformulieren en/of de beoordelingsmonitor. • Bepaalt Go/No-Go.

AANWIJZINGEN BEGELEIDERS

Begeleider: bij BOL en BBL PROJECTTAAK- en/of studie/loopbaanbegeleider • Voeren van de begeleidingsgesprekken. • Invullen van de beoordelingsformulieren. • Bepaalt GO/NO-GO. • Ingeleverde producten controleren.

Praktijkopleider: de opleider in het bedrijf • Begeleiding van de leerling in het bedrijf. Ingeleverde resultaten beoordelen.

Praktijkbegeleider: de instructeur op het ROC • Instructielessen/workshops verzorgen. Zie bij ‘Te behandelen lesstof’’. • Begeleiden van praktijkonderdelen. • Beoordelen van ingeleverde resultaten.

18 Machinebouwer

stap 1 Oriëntatie

19 Installeren

StaP 2 je competentieontwikkeling bij deze stap Werkprocessen en competenties

d a g

2.1 Voorbereiden werkzaam- heden

e Samenwerken en overleggen Je vraagt bij onduidelijkheid uitleg of aanvullende informatie aan de leidinggevende, zodat je weet wat de opdracht inhoudt en wat je er voor nodig hebt. k Vakdeskundigheid toepassen Je achterhaalt en vertaalt alle relevante informatie, zodat je een duidelijk en compleet beeld krijgt van de werkomgeving en van de werkzaamheden. l Materialen en middelen inzetten Je verzamelt de juiste en voldoende materialen en middelen, zodat je het werk goed kunt uitvoeren, zonder verrassingen.

20 Machinebouwer

STAP 2 PlannIng en VoorBereIdIng

PlannIng en VoorBereIdIng

Je hebt de oriëntatie afgerond. Je weet nu wat de projecttaak in grote lijnen inhoudt. De resultaten uit de Oriëntatie ga je gebruiken om een plan van aanpak te maken. Je zet daarvoor de opdracht om in een plan met planning in tijd. Je zet erin welke werkzaamheden je gaat uitvoeren en hoeveel tijd je daarvoor nodig denk te hebben. Dit plan van aanpak ga je de komende periode echt gebruiken om alle werkzaamheden uit te kunnen voeren. Het moet een duidelijk overzicht zijn waarin staat wie en wat je nodig hebt, waar en wanneer. Het resultaat hiervan is: • dat je voldoende kennis en vaardigheden hebt om het project te kunnen uitvoeren • dat het materiaal, de gereedschappen en materieel klaar staan • dat alle benodigde gegevens aanwezig zijn Hierdoor kunnen de werkzaamheden in stap 3 vlot en goed worden uitgevoerd.

In te leveren resultaat (portfolio) In te leveren resultaten

Competentie d a g

Plan van aanpak met planning

2.1 K, E (+llB) 2.1 K, E (+llB)

Planning

Werkvoorbereiding 2.1 K, l, E Verantwoording van de beoordeling datum: Beoordelaar(s) Functie

Handtekening

leerling

21 Installeren

ACTIVITEITEN

Raadpleeg de benodigde bronnen en procedures. Maak gebruik van de producten die je gemaakt hebt in de Oriëntatie: • Productanalyse • Overzicht van materialen, gereedschappen en producten • Overzicht van leeractiviteiten Plan van aanpak met planning Het plan van aanpak voor het hele project moet je indelen in hoofdstukken. Vul de onderdelen van het plan van aanpak zo volledig mogelijk in. Werk waar nodig samen met de andere deelnemers aan het project. 1.

22 Machinebouwer

stap 2 Planning en Voorbereiding

Plan van aanpak: indeling en inhoud 0. Voorblad 1. Opdracht en opdrachtgever

2. Op te leveren resultaat 3. Plan van aanpak 4. Aanwezige kennis en vaardigheden 5. Te ontwikkelen kennis en vaardigheden Kennis/vaardigheid Wie Informatiebron(nen) Activiteit Competenties 6. Faciliteiten < Omschrijf welke faciliteiten je nodig hebt om het project uit te voeren. Geef aan wat wel en wat niet aanwezig is en ook hoe je ontbrekende faciliteiten gaat organiseren.> 7. Oplevering van project BIJLAGEN: a. Lijst met in te leveren beroepsproducten

b. Werktekeningen c. Planning in tijd

Als het klaar is, controleer je het plan met behulp van de checklist.

23 Installeren

Checklist Plan van Aanpak Is het voorblad compleet? F F Tekst: ‘Plan van aanpak’? F F Naam van de projecttaak? F F Naam van de organisatie en naam van de opdrachtgever? F F Plaats en einddatum van het Plan van aanpak? F F Naam van de opdrachtnemer (eventueel de namen van de groepsleden)? F F Je eigen naam?

Lay-out F F Inhoudsopgave met paginanummers? F F Hoofdstukken genummerd? F F Paginanummers op bladzijden?

Taal(gebruik) F F Spellingsfouten? Punten, vraagtekens, hoofdletters?

De opdracht F F Is de opdracht duidelijk omschreven? F F Aan welke eisen moet het product voldoen? (lijst) F F Naam van de opdrachtgever (persoon) ? F F Naam van de projectleider? F F Is er eventueel een schriftelijke opdracht aanwezig?

De activiteiten F F Zijn de activiteiten in benoemd in een logische volgorde ? F F Zijn de activiteiten binnen een groep ongeveer gelijk in moeilijkheid? F F Is de oplevering van het project beschreven? De producten F F Zijn voldoende producten gedefinieerd? F F Is het plan van aanpak ook als product gedefinieerd? F F Zijn eventuele belangrijke gebeurtenissen ook als product gedefinieerd? F F Zijn ontwerpen, rapporten e.d. niet vergeten? F F Is het eindproduct niet vergeten?

De planning F F Klopt de planning met de activiteiten? F F Is de planning realistisch?

24 Machinebouwer

stap 2 Planning en Voorbereiding

Bespreek tenslotte je plan van aanpak en planning met je begeleiders van bedrijf en school. Controleer in dit gesprek de volgende zaken: • Zijn de juiste activiteiten gepland? • Is de planning in tijd correct? • Zijn de juiste prioriteiten gesteld? • Zijn de juiste materialen en middelen ingezet? • Welke werkprocessen en competenties ontwikkel je in deze taak? • In welke complexiteit wordt de taak uitgevoerd? Verwerk eventuele opmerkingen in het plan van aanpak en stel je planning bij. Laat je plan van aanpak en planning ondertekenen voor akkoord door je begeleider van school, je praktijkopleider en jezelf. Werkvoorbereiding Om je werk in de uitvoering goed te kunnen beginnen moet je een werkvoorbereiding gemaakt hebben. Neem in de werkvoorbereiding de volgende onderdelen op: • Tekeningen • Testformulieren • Afregelinstructies • Benodigde materialen • Benodigde meetgereedschappen • Benodigde hulpmiddelen • Beschrijving van procedures en condities om de machine af te regelen en te testen Houd vanaf de voorbereiding de urenverantwoording bij tot en met de controle. Hiermee kun je controleren of je gewerkt hebt volgens planning. 3.

Urenverantwoording is beschikbaar op: www.consortiumbo.nl/site/ Techniek_ICT_mediavormgeving/niveau_3/materiaal.html

25 Installeren

Evalueren en beoordelen

Je begeleider van school controleert of alle punten van de opdracht correct zijn weergegeven en controleert of jouw competentieontwikkeling per werkproces daarin is aangetoond. Als de beoordeling voldoende is, krijg je een GO. Hiermee is je voorbereiding voor het leren, de planning en je werkvoorbereiding voor de uitvoering afgerond. Dit plan van aanpak met de planning en de werkvoorbereiding heb je nodig voor de volgende stap.

26 Machinebouwer

stap 2 Planning en Voorbereiding

Begeleidersinformatie

Moderne vreemde talen (MVT) • Niet van toepassing

KERNTAKEN, WERKPROCESSEN EN COMPETENTIES • Zie de beoordelingsformulieren van deze projecttaak. • Zie voor de onderdelen Nederlands, Moderne Vreemde Talen, Rekenen en Wiskunde en Leren, Loopbaan en Burgerschap de eisen die vermeld staan in de introductie van deze projecttaak. Praktijk • U kunt in het meetpracticum de leerling meetopdrachten laten uitvoeren, waarbij de nadruk ligt op het gebruik van meetinstrumenten. • U kunt denken aan de beïnvloeding van het meetinstrument op het te meten object. Theorie In de lessen conditiebepaling en -bewaking kunt u de volgende onderwerpen aan de orde stellen: TE BEHANDELEN LESSTOF

Rekenen en wiskunde • Tabellen en grafieken • Lineaire en kwadratische functies

Leren, Loopbaan en Burgerschap • Kent de regels en procedures van het eigen werk, bijv. kledingvoorschriften, opbergen van gebruikte gereedschappen, aanwezigheid bij bijeenkomsten, arbeidstijden • Schriftelijke en mondelinge taalvaardigheid • Mondelinge en schriftelijke presentatievaardigheden • Kent de kwaliteitseisen van eigen werkomgeving

Informatica • U kunt hier een vervolg geven op Stap 1.

• elektrisch en mechanisch meten • meten van procesgrootheden • inspectiemethoden • visuele inspectie • inspectie op warmte

• inspectie op geur • inspectie op geluid • trillingen • trillingsmetingen

Nederlands • Schrijven: een plan van aanpak maken en invullen • Gesprekken voeren: werkbespreking van het plan van aanpak

27 Installeren

Begeleidersinformatie

AANWIJZINGEN BEGELEIDERS

Begeleider: bij BOL en BBL projecttaak- en/of studie/loopbaanbegeleider • Voeren van de begeleidingsgesprekken. • Invullen van de beoordelingsformulieren. • Bepaalt GO/NO-GO. • Boordeling van het proces in de projecttaak.

Praktijkopleider: de opleider in het bedrijf • Begeleiding van de leerling in het bedrijf. • Ingeleverde resultaten beoordelen.

Praktijkbegeleider: de instructeur op het ROC • Begeleiden van praktijkonderdelen. • Beoordelen van ingeleverde resultaten.

Vakdocenten: alle docenten • Geven van (vak)lessen. • Invullen van de beoordelingsformulieren en/of de beoordelingsmonitor. • Bepaalt GO/NO-GO.

28 Machinebouwer

stap 2 Planning en Voorbereiding

29 Installeren

StaP 3 je competentieontwikkeling bij deze stap Werkprocessen en competenties

d a g

2.2 Inregelen en afstellen van machine/me- chatronisch product

k Vakdeskundigheid toepassen Je regelt in en stelt af, zodat de inregeling en afstelling voldoen aan de vakspecifieke en ruimtelijke eisen. S kwaliteit leveren Je regelt in en stelt mechatronische producten af binnen de afgesproken tijd, zodat ze voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen. t Instructies en procedures opvolgen Je regelt in en stelt mechatronische producten af volgens tekeningen, geldende normen, Arbo-, milieuvoorschriften en aanwijzingen van leidinggevende. k Vakdeskundigheid toepassen Je test de werking van de machines en halffabricaten en rapporteert de resultaten, zodat Je gebruikt zorgvuldig materialen, gereedschappen, materieel en persoonlijke beschermingsmiddelen op een doelmatige manier om de onderdelen te testen. M analyseren Je controleert of het apparaat met de opgegeven instellingen aan de kwaliteitsnorm voldoet. Afwijkingen verhelp je. S kwaliteit leveren Je test machines en halffabricaten aan de gestelde kwaliteitseisen en doet dit binnen de afgesproken tijd. t Instructies en procedures opvolgen Je test machines en mechatronische producten volgens tekeningen, zodat deze voldoen aan normen en voorschriften. e Samenwerken en overleggen Je overlegt met, raadpleegt en werkt praktisch samen met een collega die de leiding heeft bij het testen, zodat de test doelmatig verloopt. k Vakdeskundigheid toepassen Je voert testen uit in opdracht van een verantwoordelijke, zodat alleen goede producten opgeleverd worden. S kwaliteit leveren Je verleent assistentie bij het testen van prototypes zodat je voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen en doet dit binnen de afgesproken tijd. t Instructies en procedures opvolgen Je test prototypes volgens tekeningen, geldende normen, aanwijzingen van leidinggevende en Arbo-, veiligheidsvoorschriften. l Materialen en middelen inzetten Je gebruikt materialen, gereedschappen, materieel en persoonlijke beschermingsmiddelen op een doelmatige manier om assistentie te verlenen bij het testen van prototypes. alleen goede producten gebruikt worden. l Materialen en middelen inzetten

2.3 Testen machines en mecha- tronische producten aan de hand van testplan

2.4 Assisteren programmeur besturings- technicus en/ of elektro- technicus bij testen proto- types

30 Machinebouwer

STAP 3 uItVoerIng en Controle

uItVoerIng en Controle

In deze stap ga je de projecttaak uitvoeren door een machine in of af te regelen en daarna te testen aan de hand van een testplan. Je werkt daarbij volgens het plan van aanpak dat je hebt gemaakt in de vorige stap. Op basis van de gegevens die je in de vorige stappen hebt verzameld, stel je vast op welke manier je deze werkzaamheden uitvoert. Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden moet je je werk regelmatig en kritisch controleren en testen. Aan het einde van deze stap bekijk je het gehele proces kritisch.

In te leveren resultaat (portfolio) In te leveren resultaten

Competentie o V g

Verslag van het in bedrijf stellen Verslag van het testen machine of mechatronisch product

2.2 K, S, T,

2.3 K,l,M,S,T

Testformulier opstellen Controle formulieren Urenverantwoording

2.3 K,l,M,S,T 2.3 K,l,M,S,T

1.3 T (llB) 2.4 S (llB)

Beoordeling door de praktijk 2.2 T 2.3 T 2.4 T Verantwoording van de beoordeling datum: Beoordelaar(s) Functie

Handtekening

leerling

31 Installeren

ACTIVITEITEN

In de voorafgaande stappen zijn de voorbereidingen gedaan en vastgelegd in het plan van aanpak en de werkvoorbereiding. Nu ga je aan de slag. Verslag in bedrijf stellen Maak een verslag over de uitvoering van het project ‘In bedrijfstellen en testen van de machine’. Verwerk in je verslag foto’s van de stappen die je hebt uitgevoerd. Vergeet niet foto’s van het eindresultaat te nemen! Geef ook aan op welke manier de communicatie met de opdrachtgever en de collega’s is verlopen. Je verslag moet voldoen aan: Werkproces 2.2. Inregelen en afstellen van machine/mechatronisch product • Maak foto’s en schrijf daarbij op welke wijze je de machine of product hebt afgesteld en ingeregeld. • Schrijf erbij welke informatie je daarvoor hebt gebruikt. • Geef aan welke technieken je hebt gebruikt bij het afstellen en inregelen. 1.

32 Machinebouwer

stap 3 Uitvoering en Controle

• Beschrijf welke materialen en middelen zijn ingezet. • Beschrijf met welke geldende normen, Arbo-, milieuvoorschriften je te maken hebt tijdens dit werkproces. • Geef aan wat niet is gelukt en waardoor dat kwam. • Benoem competenties die je tijdens dit werkproces hebt ingezet. Verslag testen machine of mechatronische producten Maak een verslag over het testen van een machine of mechatronische producten aan de hand van een testformulier. Verwerk in je verslag foto’s van de stappen die je hebt uitgevoerd. Vergeet niet foto’s van het eindresultaat te nemen! Geef ook aan op welke manier de communicatie met de opdrachtgever en de collega’s is verlopen. Je verslag moet voldoen aan: Werkproces 2.3 Testen machines en mechatronische producten aan de hand van testplan. • Maak foto’s en schrijf daarbij hoe je de machine, dan wel mechatronische producten, hebt getest. (Voeg eventueel kopieën van gebruikte testformulieren toe.) • Beschrijf duidelijk welke normen en voorschriften van toepassing zijn en welke beschermingsmiddelen je hebt gebruikt tijdens het testen. • Schrijf op wat goed ging, wat niet is gelukt en waardoor dat kwam. • Benoem competenties die je tijdens dit werkproces hebt ingezet. Werkproces 2.4 Assisteren programmeur besturingstechnicus en/of elektrotechnicus bij testen prototypes • Maak een verslag van je werkzaamheden tijdens het assisteren van de programmeur en/of elektrotechnicus bij het testen. • Beschrijf in welke volgorde je hebt gewerkt. • Geef aan welke controles je hebt uitgevoerd. • Geef aan welke beschermingsmiddelen je hebt gebruikt bij het testen. • Vertel wanneer je hebt samengewerkt met collega’s en hoe dat is verlopen. • Benoem competenties die je tijdens dit werkproces hebt ingezet. 2.

3.

Ingevuld testformulier

Vul de testformulieren in.

33 Installeren

4. Controle formulieren en lijst Verzamel je formulieren waarin de meetresultaten zijn vastgelegd. Deze formulieren moeten zijn ondertekend en gecontroleerd door je leidinggevende. Maak een lijst met de meetgereedschappen en beschermingsmiddelen die je voor de controle heb gebruikt.

5.

Urenverantwoording (zie bijlage 2 Urenverantwoording)

Je hebt gedurende de projecttaak een urenverantwoording bijgehouden. Laat het formulier ondertekenen door de praktijkopleider en de begeleider van school. Lever het formulier bij stap 4 in.

Urenverantwoording is beschikbaar op: www.consortiumbo.nl/site/ Techniek_ICT_mediavormgeving/niveau_3/materiaal.html

6. Beoordeling door de praktijk Als alle resultaten ingeleverd zijn en het project klaar is, beoordeelt de praktijk (opdrachtgever): a. de kwaliteit van de producten b. jouw competenties per werkproces Aansluitend voert de opdrachtgever met jou een eindgesprek. Tijdens dit gesprek staan die werkprocessen centraal waarin hij bepaalde competenties van jou nog niet voldoende heeft gezien. Tenslotte geeft de praktijkopleider op basis van deze twee beoordelingen een eindoordeel over jouw competenties tijdens de praktijkuitvoering van het project. De beoordeling wordt door de praktijkopleider ondertekend. De beoordeling bewaar je als bewijs in je portfolio.

34 Machinebouwer

stap 3 Uitvoering en Controle

Vakkennis en vaardigheden

• Kennis van relevante instructies en procedures en situaties waarbij je deze moet hanteren. • Hanteren van kwaliteitsnormen. • Kennis van kwaliteitseisen van het bedrijf. • Kennis van kwaliteitssystemen. • Kennis van meet- en controlegereedschappen. • Kennis van relevante Arbo-, veiligheid- en milieuvoorschriften • Kennis van persoonlijke beschermingsmiddelen. • Tekening lezen. • Analytisch vermogen. • Apparatuur- en proceskennis.

35 Installeren

Begeleidersinformatie

• Schriftelijke en mondelinge taalvaardigheid • Kennis van algemeen aanvaarde normen en waarden

KERNTAKEN, WERKPROCESSEN EN COMPETENTIES • Zie de beoordelingsformulieren van deze projecttaak. • Zie voor de onderdelen Nederlands, Moderne Vreemde Talen, Rekenen en Wiskunde en Leren, Loopbaan en Burgerschap de eisen die vermeld staan in Organisatie. STUDIEBRONNEN • Zie het leerlingendeel bij Bronnen • Kernboek Verspanen Hoofdstuk 2 Nijgh en Versluijs • Kernboek Automatiseringtechniek 7mk,Hoofdstuk 2, Nijgh en Versluijs; Sensoren • Kernboek besturings- en plc-technieken, Hoofdstuk 3, Nijgh en Versluijs: Sensoren • Kernboek Automatiseringtechniek 6mk, Hoofdstuk 2, Nijgh en Versluijs: Regelaars • Werkboeken behorende bij bovenstaande hoofdstukken.

Informatica • PowerPoint

AANWIJZINGEN BEGELEIDERS

Begeleider: bij BOL en BBL projecttaak- en/of studie/loopbaanbegeleider • Voeren van de begeleidingsgesprekken. • Invullen van de beoordelingsformulieren. • Bepaalt GO/NO-GO. • Boordeling van het proces in de projecttaak.

Praktijkopleider: de opleider in het bedrijf • Begeleiding van de leerling in het bedrijf. • Ingeleverde resultaten beoordelen.

Praktijkbegeleider: de instructeur op het ROC • Begeleiden van praktijkonderdelen. • Beoordelen van ingeleverde resultaten.

TE BEHANDELEN LESSTOF • Zie de projecttaakplanner.

Vakdocenten: alle docenten • Geven van (vak)lessen. • Invullen van de beoordelingsformulieren en/of de beoordelingsmonitor. • Bepaalt GO/NO-GO.

Praktijk • Machine in bedrijf stellen • PLC-programmeren • Een elektrische en mechanische installatie testen • Producten testen en controleren op gestelde eisen (plannen en voorbereiden)

Theorie • Zie het overzicht in de vorige stap.

Leren, Loopbaan en Burgerschap • Kennis van de bedrijfscultuur • Overlegvaardigheden

36 Machinebouwer

stap 3 Uitvoering en Controle

37 Installeren

StaP 4 je competentieontwikkeling bij deze stap Werkprocessen en competenties

d a g

2.6 Administreren en archiveren van test- gegevens

j formuleren en rapporteren Je rapporteert doelmatig over de werkzaamheden, zodat belangrijke gegevens beschikbaar zijn voor gebruik. t Instructies en procedures opvolgen Je archiveert projectgegevens volgens het (kwaliteits)systeem van de werkgever, zodat de gegevens volgens de afgesproken procedures te vinden zijn.

38 Machinebouwer

STAP 4 oPleVerIng en eValuatIe

oPleVerIng en eValuatIe

Je hebt de projecttaak uitgevoerd. In deze stap ga je de resultaten die je hebt opgeleverd in de vorige stappen presenteren. Met behulp van je verslag presenteer je hoe het proces is verlopen en hoe je tot resultaat bent gekomen. Jouw functioneren staat centraal. Daarin laat je de juiste competenties zien die je tijdens de uitvoering van de diverse werkprocessen in dit project hebt ingezet. Dat doe je door duidelijk te vertellen op welke wijze je vakkennis hebt toegepast, je materialen en gereedschappen hebt gebruikt en hoe je ervoor gezorgd hebt dat de kwaliteit werd bewaakt. Maar ook door te laten zien dat je rekening hebt gehouden met je omgeving, je gezorgd hebt voor een schone werkplek en dat je het afval volgens voorschriften gescheiden hebt. Extra aandacht tijdens deze oplevering geef je aan de competenties uit werkproces 2.6 , Administreren en archiveren van testgegevens. Het gaat om de competenties ‘formuleren en rapporteren’ en ‘instructies en procedures opvolgen’. Dat doe je door duidelijk te maken aan wie en wat je na afloop van de werkzaamheden hebt gerapporteerd. Ook ga je in op de manier waarop jij de testgegevens systematisch bij het bedrijf hebt gearchiveerd. In deze laatste stap wordt tevens een beroep gedaan op jouw evaluatie en reflectie vermogen. Je moet daarvoor kritische vragen over de producten en het doorlopende proces kunnen beantwoorden, zoals: • Voldoet het product aan de gestelde eisen? • Hoe controleerde je dat? • Welk proces heb je doorlopen? • Wat voor procedures zijn er gebruikt? • Hoe verliep het overleg met collega’s? • Is de klant/werkgever tevreden? Ook vragen over jouw eigen leerproces komen aan bod: • Welke competenties heb je ontwikkeld en op welke manier? • Welke werkwijze past bij jou? • Wat ging er goed of niet zo goed?

39 Installeren

• Wat zou je een volgende keer veranderen? • Wat moet je nog leren?

In te leveren resultaat (portfolio) In te leveren resultaten

Competentie O V G

Bijgewerkt Portfolio

Alle werkprocessen Alle werkprocessen Alle werkprocessen

Beoordelingsformulieren Presentatie, demonstratie of beoordelingsgesprek Portfolio met eindbeoordeling

Alle werkprocessen

Evaluatieformulier (bijlage 3) met POP LLB Verantwoording van de beoordeling Datum: Beoordelaar(s) Functie

Handtekening

Leerling

ACTIVITEITEN

1.

Bijgewerkt Portfolio

Vaststellen dat: • alle in te leveren resultaten (met beoordeling) in het portfolio aanwezig zijn • alle werkprocessen en competenties in de stappen beoordeeld zijn • alle formulieren in het Portfolio aanwezig zijn Beoordelingsformulieren Vaststellen dat de beoordelingsformulieren volledig zijn ingevuld en beoordeeld. 2.

Maak een keus: of

40 Machinebouwer

stap 4 Oplevering en Evaluatie

3.

Oplevering door het geven van een mondelinge presentatie of demonstratie

Tijdens deze presentatie laat je zien dat de resultaten van deze projecttaak, de producten, tot stand zijn gekomen door gebruik te maken van alle werkprocessen. Maak duidelijk hoe je op deze wijze een kwalitatief hoogwaardig product kon leveren. Maak duidelijke afspraken hoe de oplevering van deze projecttaak verloopt. Afspraken maken doe je samen, dus overleg altijd met je begeleiders! Oplevering door het voeren van een beoordelingsgesprek De oplevering van de projecttaak kan ook gebeuren door middel van een beoordelingsgesprek. Dit is een aanvulling op je portfolio en op jouw beroepsgericht handelen. 1. Maak hieronder een keuze in overleg met je begeleider hoe je projecttaak oplevert. 2. Geef dit aan door het hokje aan te vinken. ‡ ‡ Presentatie of demonstratie –– Ik presenteer mijn projecttaak. –– Ik presenteer of demonstreer het product en proces. –– Ik licht toe welke werkprocessen en competenties hiermee aangetoond zijn en met welke bewijsstukken. –– Mijn presentatie of demonstratie met hand-outs voldoet aan de gestelde eisen. ‡ ‡ Met een beoordelingsgesprek –– Ik word beoordeeld op mijn werkprocessen en competenties. –– Ik weet welke werkprocessen en competenties en bewijsstukken beoordeeld worden. –– Dit gebeurt volgens een vastgestelde methode (bv. STAR(R) (T)-methode). of

‡ ‡ Eindgesprek of beoordelingsgesprek –– Ik bespreek mijn functioneren en mijn projecttaak. –– Ik verantwoord mijn bewijsstukken.

41 Installeren

–– In een gesprek wordt een toelichting gevraagd op mijn portfolio, bewijsstukken en functioneren. ‡ ‡ Situatie –– Betrokkenen : ………………… –– Datum : ………………… –– Plaats : ………………… –– Zorg dat alles klaar is. –– Kom op tijd! Controle: de beoordeling van de projecttaak a. Het beoordelen van de presentatie. b. Het beoordelen van de competenties in de bewijzen uit het portfolio en de beoordelingsformulieren. c. Een eindgesprek, volgens de STARRT-methodiek. In dit gesprek staan die werkprocessen centraal waarin bepaalde competenties van jou nog niet voldoende zijn gezien. Tijdens dit gesprek kun je die aantonen. d. Eindbeoordeling Tenslotte krijg je op basis van deze beoordelingen een eindoordeel over jouw werkprocessen en competenties tijdens de uitvoering van het project. Tot slot vul je het evaluatieformulier in. Dat wordt besproken en beoordeeld in een gesprek met jou en je begeleider op school. Tijdens dit gesprek wordt er een koppeling gemaakt met het POP-gesprek. Daarin worden aandachtspunten voor voortgezette competentieontwikkeling in de volgende projecttaak vastgelegd. Evaluatieformulier en gesprek met nieuwe POP Evalueren en reflecteren met je begeleider van school: opstellen van verbeterpunten van jouw competentieontwikkeling voor de volgende periode aan de hand van je evaluatieformulier. Bij evalueren wordt een krachtig beroep gedaan op jouw kritische houding en reflectievaardigheden. Daarbij komen ook vragen over jouw eigen leerproces aan bod: • Welke werkprocessen en competenties zijn ontwikkeld en op welke manier? • Welke werkwijze past bij jou? • Wat ging er goed of niet zo goed? • Wat zou je een volgende keer veranderen? 4.

42 Machinebouwer

stap 4 Oplevering en Evaluatie

• Waar ga je aan werken? • Wat moet je nog leren?

Het evaluatieformulier is beschikbaar op: www.consortiumbo.nl/site/ Techniek_ICT_mediavormgeving/niveau_3/materiaal.html

Evalueren en beoordelen

Hiermee is je project afgerond en beoordeeld. Je nieuwe POP neem je mee naar je volgende project.

43 Installeren

Bronnen Hieronder staan verschillende studiebronnen en informatiebronnen die je kunt gebruiken. • Basisdocument Projecttaken Machinebouw Mechatronica • Theorieboeken waarin de volgende onderdelen aan de orde komen: –– Meten en vergelijken –– Meten van procesgrootheden –– Conditiebepaling en conditiebewaking –– Sensoren –– Analoge en binaire sensoren –– Ultrasone sensoren –– Analoge sensoren –– Temperatuuropnemers drukopnemers, niveau-opnemers –– Lichtgevoelige opnemers –– Magnetischgevoelige opnemers –– Druktransmitters –– Doorstromingsmeters, flowmeters, hoogtemetingen –– Servosystemen –– AC-DC servomotoren –– Stappenmotoren –– Regelaar, PID-regelaar –– Sterdriehoekschakeling, frequentieregelaar –– Nederlands niveau 3 –– Reken en wiskunde niveau 3 –– Leren, loopbaan en burgerschap niveau 3 • Internetsites: –– http://www.degrotetijdreis.nl/begin.htm –– http://nl.wikipedia.org/wiki/Meten –– http://www.milieucentraal.nl/pagina?onderwerp=Meten%20 is%20weten-MC –– http://www.marktechnical.nl/ –– http://www.precisieportaal.nl/files/78-7_8-165.pdf –– www.kenteq.nl –– Inductieve en capacitieve sensoren –– Optische en temperatuursensoren

44 Machinebouwer

stap 4 Oplevering en Evaluatie

Jouw competentieontwikkeling bij Leren, Loopbaan en Burgerschap (Kerntaak 1: Benoemt de eigen ontwikkeling en kiest middelen en wegen om daarbij passende leerdoelen te bereiken)

D A G

1.1 Benoemt leerdoelen

J Formuleren en rapporteren Je formuleert je eigen leerkansen en leerdoelen op een duidelijke en begrijpelijke wijze. M Analyseren Je kunt aandachtig en ijverig bepalen welke veranderingen in de leef- en werkomgeving het beste aansluiten bij de eigen ambitie. Is daarbij in staat de juiste leerbehoefte vast te stellen. N Onderzoeken Je stelt zich op de hoogte van veranderingen in de samenleving en werkomgeving en maakt hiervan gebruik om duidelijke leerdoelen te stellen. W Gedrevenheid en ambitie tonen Je aanvaardt de uitdaging om de eigen leerdoelen te ontdekken en investeert tijd en energie om tot een keuze te komen. N Onderzoeken Je verzamelt, overzichtelijk, informatie over de verschillende (nieuwe) manieren van leren. O Creëren en innoveren Je durft voor te stellen de leeractiviteiten op een andere manier dan gebruikelijk, uit te voeren. A Beslissen en activiteiten initiëren Je kunt aantonen dat de gekozen manier van leren aansluit bij je eigen leerdoel. M Analyseren Je kiest een manier van leren die past bij jouw leerstijl en de leeromgeving. O Creëren en innoveren Je hebt je op de hoogte gesteld van geschikte en nieuwe manieren van leren. A Beslissen en activiteiten initiëren Je bent in staat de leeractiviteiten in de praktijk uit te voeren en zo nodig bij te stellen. Q Plannen en organiseren Je hebt op basis van zijn leerdoelen een planning gemaakt van zijn leeractiviteiten. M Analyseren Je kunt je eigen manier van werken en leren in kaart brengen en bepaalt of het in volgende opdrachten nodig is deze aan te passen. P Leren Je bent in staat, na feedback over de leerstijl, deze aan te passen.

voor de eigen ontwikkeling

1.2 Inventariseert geschikte manieren van leren 1.3 Werkproces Kiest bij de situatie en bij zichzelf passende manieren van leren 1.4 Plant zijn eigen ontwikkelproces en voert het uit 1.5 Evalueert de gekozen manier van leren

In te leveren resultaten

WP

O V G

• Stap 1: Overzicht van leeractiviteiten, POP 1.1, 1.2, 1.3 • Stap 2: Plan van aanpak en planning 1.4, 1.5 • Stap 4: Evaluatieformulier (bijlage 3) met POP 1.6 Verantwoording van de beoordeling Datum: Beoordelaar(s) Functie

Handtekening

Leerling

45 Installeren