ALLES voor de onderbouw

FRUIT ETEN EN VOORLEZEN

Dr. Kees Vernooy, Lector Emeritus Effectief taal- en leesonderwijs. Expertis kenniscentrum en onderwijsadvies centrum voor onderwijskwaliteit.

HET BELANG VAN VOORLEZEN

WOORDENSCHATONTWIKKELING

Een goede woordenschat is de basis voor een goede schoolloopbaan

Kinderen die dagelijks minder dan 5 minuten per dag lezen, lezen per jaar slechts 21.000 woorden. Kinderen die 15 minuten per dag lezen, lezen 1.146.000 woorden per jaar (Vernooy, 2008). Een kind dat 15 minuten per dag leest of wordt voorgelezen, leest dus 55 keer zo veel woorden per jaar dan een kind dat 5 minuten per dag leest of wordt voorgelezen.

WOORDENSCHATONTWIKKELING IS NOOIT VOLTOOID Vanwege het belang van de woordenschat voor de schoolloopbaan van de leerling neemt woordenschat een centrale plaats in het taalbeleidsplan van de school in. Woordenschatontwikkeling kan nooit als voltooid worden beschouwd. Gedurende het hele leven wordt de woordenschat verder uitgebreid. De basisschool speelt een belangrijke rol. Daar wordt het fundament gelegd. Kinderen ontwikkelen een flinke basiswoordenschat, worden nieuwsgierig gemaakt naar nieuwe woorden en leren zelf de betekenis van nieuwe woorden te achterhalen. Een meersporenbeleid is hiervoor onmisbaar!

102

103

Woordenschatontwikkeling is een complex gebeuren waarover vanuit de wetenschap nog niet het laatste woord gezegd is. Wel is duidelijk dat een effectieve aanpak van woordenschatontwikkeling om een vroegtijdige en brede aanpak vraagt. Vooral bij kinderen afkomstig uit een niet taalrijk milieu moet de directe instructie van nieuwe woorden gekoppeld worden aan de ervaringen van kinderen. Hierbij is het van groot belang dat de nieuw geleerde woorden herhaaldelijk in diverse contexten aan de orde moeten komen.

Kinderen die 15 minuten per dag lezen, lezen 1.146.000 woorden per jaar

WOORDENSCHAT IS GEEN APART VAK Daarbij moet een zeker evenwicht tussen expliciete en impliciete woordenschat- verwerving zijn. Bij het laatste moet vooral gedacht worden aan een rijke taal- en leesomgeving. Verder is woordenschat geen apart vak, maar een aspect van begrijpend lezen dat vooral bij alle vakken waar teksten spelen aan de orde komt. Het is in het bijzonder van belang dat leerkrachten goed geprofessiona- liseerd zijn over de betekenis van en het omgaan met woordenschat, o.a. omdat woordenschat bij alle vak- en vormingsgebieden aan de orde is.