ALLES voor de onderbouw

ROLLENSPEL IN DE HUISHOEK

Klaas Hoorn is docent Engels aan de Marnix Acade- mie in Utrecht en eindauteur van My name is Tom ( www.baseducatie.nl/my-name-is-tom ) My name is Tom is een leerlijn Engels voor de gehele basisschool die vooral nadruk legt op de natuurlijke manier van taalverwerving bij kinderen. De leerlijn

VROEG ENGELS, HOE DOE JE DAT?

sluit goed aan bij nieuwe onderwijsvormen, zoals natuurlijk leren, ervaringsge- richt leren en zelfontdekkend leren. Maar ook binnen traditionelere vormen van onderwijs is deze leerlijn goed in te zetten. My name is Tom (onderbouw) is ”an introductory course”: leerlingen worden op een speelse manier voorbereid op het Engels in de bovenbouw. De kinderen maken kennis met Tom, een jochie uit Engeland dat ze van alles vertelt over zijn ”family”, ”house”, ”school” en ”birthday”. Door het zingen van liedjes, het doen van spelletjes en het werken op de computer maken de leerlingen op een speelse manier kennis met de Engelse taal. My name is Tom (bovenbouw) sluit naadloos aan op het deel van de onderbouw.

ENGELS VANAF GROEP 1

ONDERZOEK Internationaal onderzoek heeft aangetoond dat kinderen van 0 – 7 jaar zich in de ”taalgevoelige periode” bevinden. Zij zijn in staat om een paar talen tegelijk te leren (o.a. Goorhuis – Brouwer 2007: 59). Uit ander onderzoek (Clyne, Jenkins e.a. 1995; Aarts en Ronde, 2006:13) is gebleken dat vvto (vroeg vreemdetalen- onderwijs) geen negatieve gevolgen heeft voor de moedertaalverwerving, integendeel, het versterkt juist de algemene taalverwerving van het kind. Als ment kiest voor Engels vanaf groep 1 ligt het accent op receptieve vaardig- heden (luisteren) en communicatie. Spelenderwijs wordt het Engels ”gedaan”: liedjes, spelvormen, en TPR activiteiten (Total Physical Response). De gedachte die hieraan ten grondslag ligt is, dat visuele, auditieve en fysieke waarneming en beleving er voor zorgen dat het leerproces effectief verloopt en dat kennis wordt verankerd (Groot, 2006). NIET PROGRAMMAGERICHT Het is belangrijk om het Engels in de onderbouw niet programmagericht aan te pakken. Dat lijkt tegenstrijdig met de ontwikkeling van het lespakket My name is Tom. Het tegendeel is waar. My name is Tom is ontwikkeld om leerkrachten te helpen om over de drempel te stappen die zij soms als hoog ervaren. Als auteurs van My name is Tom proberen we te laten zien hoe men op een eenvoudige manier handen en voeten kunt geven aan Vroeg Engels. We hopen dat het de leerkracht aanzet tot het zelf bedenken van kring- gesprekken met handpop Tom en tot het ontwikkelen van (eigen gemaakte) kringactiviteiten, die passen bij het thema dat op dat moment aan de orde is. Gaat Vroeg Engels niet ten koste van moedertaal- verwerving? Moeten kinderen al niet veel te veel tegenwoordig? Hoe kun je het Engels aan jonge kinderen zo verzorgen dat het spelenderwijs gebeurt en niet programmagericht? Kortom: hoe introduceer ik Vroeg Engels op een verantwoorde manier aan mijn leerlingen in de onderbouw van de basisschool? Vragen die leerkrachten hebben, voordat zij starten met Vroeg Engels in groep 1.

68

69

EENVOUDIGE LESACTIVITEITEN Uit ervaring weet ik dat leerkrachten in de onderbouw heel creatief zijn in het bedenken van allerlei taalactiviteiten en taalspelletjes. Dezelfde activiteiten kunnen vaak integraal overgenomen worden bij het leren van de Engelse taal. Mijn advies is: gebruik die creativiteit ook bij Engels en je zult zien: het werkt! Het gaat niet om grote dingen, maar om eenvoudige lesactiviteiten: samen Engelse liedjes zingen, spelletjes doen (I spy with my little eye and the colour is... red), rijmpjes opzeggen (in de spiegel: I brush my hair, look, who ’s there), bewegen (TPR: sit down, stand up, touch your nose, touch your hair etc.), met de handpop communiceren (shake hands: hello, my name is...).

Engels in de onderbouw hoeft niet veel tijd te kosten

Engels in de onderbouw hoeft niet veel tijd te kosten. Een Engels liedje zing je na het eten, of bij het naar buiten lopen. TPR kun je doen tijdens de gymles, je kunt stapspelletjes doen op het plein enz. De uitdaging is vooral: je wilt wereldburgers maken van je leerlingen. En de leerlingen? Die vinden Engels: ”cool”!