باب و آئین بابی

اجتماعی و احکام بابی بعنوان یک دیانت نوین مورد برسی قرار می گیرد. پس آثار باب در سه مرحله به ظهور آمد ه است است : اول تنزیل بعنوان تفسیر، دوم تنزیل بعنوان تحلیل فل سفه و الهیات ، و سوم تنزیل بعنوان تشریع:

تنزیل بعنوان ت ف سیر:

باب بسیاری از سوره های قرانی مانند بقره، یوسف، کوثر، والعصر، و انشراح را مفصلاً تفسیر کرده است. اما به رغم تنوع این مب احث، همه تفاسیر باب منطق خاصی از تفسیر را به ارمغان می آور ن د. کلام الهی به باور باب دارای معانی نامحدود است و این معانی در پرتو منظر و درجه درک خواننده خود را جلوه گر می سازد. اما همه این معانی در یک سطح نمی باشند. بلکه بالاترین و عمیق ترین معنی زمانی خود را جلوه می دهد ک ه خواننده در مشعر فؤاد بوده و از ساکنان پهنه لاهوت باشد. در این مرحله خواننده اصلی ترین معنا را درک می کند. ویژگی این تفسیر برتر این است که خواننده در کلام الهی تنها و تنها صرف تجلی حق را می بیند. در نتیجه او در کلام الهی س وره ها و بخشها و جمله ها و کلمات و حروف گوناگون نمی بیند بلکه همه کلام الهی را نقطه ای واحد یا وحدتی محض یابد می و آن وحدت چیزی جز تجلی حق یعنی ، حقیقت هستی و حقیقت کلمه الهی و حقیقت پیامبران، نیست. اینجاست که هنر تفسیر به کشف حقیقت اشیاء و کلمات و مفاهیم می پردازد و در همه چیز نور خدا را می بیند. در چ نین برداشتی از کلام الهی نه تنها همه آیات و سوره های قران بازتاب حقیقت هستی یعنی تجلی خداست بلکه قران و انجیل و تورات و دیگر کتابهای آسمانی نیز همگی یکی می شوند و در آنها تغایری دیده نمی شود و در نتیجه شکوهمندترین و حقیقی ترین پیام یا معنای هم ه کتابهای آسمانی تقدس همه چیز و همه کس و لزوم ورود به مشعر فؤاد است. بعنوان مثال، باب در تفسیر سوره کوثر بیان می کند که اگر در ارض لاهوت منزل گیری و این سوره را بخوان ی یقین می یابی که همه حروف این سوره یک ح رف است و تمامی تغایر الفاظ و معانیش به نقطه واح د ب ر می گردد چه که اینجا مقام فؤاد است و خدا عناصر این آب کوثر را بگونه ای آفر یده که همه در آن واحد آتش و هوا و آب و خاک هستند یعنی چیزی نیستند جز صرف تجلی الهی: هوت و قرئت تلك السّورة المباركة فی البحر الاحدیة وراء قلزم الجبروت فایقن ان كل حروفها حرف واحدة وكل تغایر الفاظها ومعانیها ترجع الی نقطة واحدة لان هنالك مقام الفؤاد و مشعر التوحید قد خلق الله عناصره من ماء كوثر واحدة كله نار كله هواء كله ماء كله تراب كله انی ة الكبریائیة و اعطائیة الصمدانیة وكوثریة المتجل .یة 9 ان كنت سكنت فی ارض اللا

از این روست که در تفسیر باب از آیات قرانی هر واژه ای در نهایت توصیف حقیقت هستی است و آن حقیقت هم ظهور اسماء و صفات خدا در همه چیر است و آنهم خود کلمه الهی است که به شکل پیامبران و اولیای الهی پدیدار می گردد. از این رو کلام الهی در واقع توصیف خودش است که حقیقت پنهان همه چ یز است . تقسیر سوره یوسف این مطلب را بگونه

هائی حیرت انگیز بیان می دا رد. اگر چه این کتاب تفسیر آیات قران است اما خود این تفسیر نیز بزبان آیات نوشته شده است یعنی وحی و تنزیل خود را به شکل تفسیر در می آورد. اما در اینجا آنکه تفسیر می کند همان است که متن کتاب مورد تفسیر را نوشته، و در عین حال نه تنها مفسّ ر و نویسنده یکی هستند بلکه هردو خود همان نوشته و همان تفسیر می باشند یعنی نویسنده، نوشته، مفسّ ر و تفسیر همگی یک حقیقتند . به عبارت دیگر قران ذکر خداست که توسط مشیت اولیه یا ذکر ن وشته شده است لیو تفسیر سوره یوسف هم ذک ر خداست و توسط باب که همان ذکر است نوشته شده است.

تنزیل بعنوان فلسفه و الهیات:

دومین نوع آثار باب که معمولاً متعاقب و گاهی همزمان با مرحله تفسیری نوشته شده است بیشتر به بررسی مباحث فلسفی در مورد حقیقت هستی می پردازد. از مهمترین این آثار صحیفه عدلیه بزبان فارسی و توقیع میرزا سعید به عربی است. توقیع مزبور پاسخ به سه سؤال در باره مفهوم بسیط الحقیقه، قدم و حدوث، و اصل " از واحد تنها واحد صدور می یابد" پاسخ می دهد. 10 در همه این مباحث فلسفی ، باب بر استعلای خدا تأکید می کند و بر این اصل که خدا مشیت را بتوسط خود مشیت خلق کرده و همه چیز را به علّ یت مشیت خلق می کند تصریح می کند. پیام این مباحث در نهایت ، وحدت همه هستی است یعنی همه چیز بازتابی از مشیت خداست که حقیقت اشیاء را تشکیل می دهد. به عبارت دیگر همان مفهومی که قبلاً از طریق منطق تفسیر بازگو شده بود اکنون به شکل گفتار فلسفی و الهیات در می آید. اینکه حقیقت همه چیز بازتابی از ا سماء و صفات خداست نه به معنای وح دت وجود و یکی بودن حق و خلق بلکه بر عکس بمعنای استعلای مطلق ذات الهی از هر اسم و صفتی است و در بارگاه ذات حق اصلاً خلقی وجود نداشته و ندارد چه رسد به آنکه با آن یکی باشد. اما هستی بازتاب تجلی مشیت الهی است و نه ذات الهی. این مشیت حقیقت همه پیامبران است و بعنوان نقطه که سرچشمه همه چیز است بی انکه خود تعینی محدود داشته باشد ذکر می گردد. اما در میان دهها مبحث گوناگون که در اینگونه آثار باب مطرح می گردد دو موضو ع اهمیت ویژه ای داشته و بسیاری از آثار باب بر این دو موضوع تأکید می کنند. این دو م وضوع یک ی بحث در باره شئون آیات است و دیگر بحث در باره مراتب خلقت. آثار باب بارها خود را براساس تقسیم بندی کلام الهی به چهار شأن تعریف و توصیف می کن د. ن این چهار شأ ن ع بارتند از آیات، مناجات، تفسیر ، و اجوبه یا مباحث علمیه. آیات کلامی است که خدا در آن مستقیماً سخن می گوید. قران همگی به زبان آیات است. ادعیه یا مناجات کلام الهی است که از زبان خلق خطاب به خدا بیان می شود. دعاهای پیامبر اسلام به این

هفتگانه