باب و آئین بابی

ّ پس در دوران باب مفس ر نوشته های باب خود باب است و بخلاف اسلام پس از غروب پیامبر هیچکس حق تفسیر نخواهد داشت. عین بیان باب این است: ملخّ ص این باب آنکه جائز نیست عمل الاّ به آثار نقطه بیان زیرا که در این ظه ور از برای حروف حی آثار ایشان از شمس حقیقت ظاهر می گردد زیرا که آیات مخصوص نقطه است و مناجات مخصوص رسول الله و تفاسیر مخصوص ائمه هدی و صور علمیه مخصوص ب ه ابواب. ولی کل از این بحر مشرق می گردد تا اینکه کل این آثار را در حقیقت اولیه بنحو اشرف مشاهده کنند و ه یچ عزّ ی از برای ایشان غیر از سبق ایمان که اعزّ از کل شیئ است عندالله و عند اولی العلم نبوده و نیست و کل فضل در ظل همین فضل مستظل است. واز حین غروب الی طلوع من یظهره الله آثار فرضیه مرتفع و حروف حی و کل من آمن بالله و بالبیان در ظل آنها مستظل. ( بیان فارسی 3:16 ) اولاً باب در اوائل بیان فارسی و بلافاصله پس از بحث در مورد حجیت آیاتش بیان می دارد که جز من یظهره الله و کسی که توسط من یظهره الله تعلیم هیچکس به معانی آثار باب احاطه نخواهد یافت: ملخّ ص این باب آنکه کسی احاطه به آنچه خداوند نازل فرموده در بیان نمی نما ید الاّ من یظهره الله او من علّ مه علمه. (بیان فارسی 2:2 ) این مطلب کاملاً با بزرگترین و محوری ترین اصل همه آثار باب یعنی اینکه موعود را باید به خو دش و آیاتش شناخت و هرگز نباید بخاطر مندرجات کتاب بیان و یا سخنان حروف حی و حتی خود باب از شناسائی موعود محروم شد نیز انطباق کامل دارد. بابیان نباید هیچ مطلبی در بیان را به شرطی برای حقانیت موعود مبدّ ل سازند و آن را بهانه ای برای انکار موعود نمای ند و البته این بدان معناست که بابیان نباید به برداشت خود از ظاهر نوشته های باب مطمئن باشند و برای تأکید براین نکته است که در دوران باب و تا ظهور من یظهره الله هیچکس مفسّ ر نوشته های باب نخواهد بود. دوم آنکه سران بابی از جمله میرزا یحیی ازل نیز دارای حق تفسیر نیستند. در مورد میرزا یحیی ازل باب صریحاً بر این نکته تأکید می کند که او از بسیاری معانی راستین نوشته های باب خبر ندارد و در نتیجه برای درک آن نوشته ها باید از کاتب وحی یعنی سید حسین یزدی که یکی از حروف حی بود سؤال نماید : در اینچا ذکر سه نکته دیگر لازم است.

یابد

من کان عند ربک قد علّ مناه جواهر العلم و ا ل ةحکم فاستنبئی عنه (توقیع وصیت)

و انّ

( یعنی براستی به کسی که کاتب وحی است، یعنی سید حسین یزدی، جواهر علم و حکمت را آموختیم پس از او بپرس تا بفهمی ) . لازم به تذکر نیست که در سال نهم از ظهور باب سید حسین یزدی به شهادت رسید و این بدان معناست که از آن به بعد تنها از طریق من یظهره الله است که معانی راستین کلمات باب آشکار خواهد شد . این مطلب را باب در توقیع وصیت خویش خطاب به میرزا یح ی ی ازل نوشته همان توقیعی که هواداران او از آن به اشتباه بعنوان توقیع وصایت یاد م ی کنند.

زمان

سوم آنکه خود باب اصل تفسیر آثارش را در کتاب بیان فارسی بدست داده است. این اصل را بیان فارسی اندکی پس از تأکید بر اینکه جز من یظهره الله بر آثار او احاطه ندارد با قاطعی ت ذکر می کند و می گوید که هر اسم خیر ی که در آثار باب ذکر شده باشد منظور و معنایش من یظهره الله است و هر اسم بد در آثار او معنا و منظور از آن کسی است که بر من یظهره الله اعتراض می کند. به عبارت دیگر ه مه نوشته های باب به ی ک معناست و آن قبول بی چون و چرای کسی است آ که با یات بیاید و دعوی من یظهره اللهی کند: ملخص این باب آنکه هر اسم خیری که در بیان نازل شده مراد من یظهره الله است بحقیقت اولیه ثمّ فی الحقیقة الثانویه اول من یؤمن به الی ان ینتهی الی اخر حد الوجود... و همین قسم ه ر اسم دون خیری که در اون نازل شده بحقیقت اولیه مراد شجره ایست که مقابل او نفی شود. (بیان فارسی 2:5 )

جانشینی باب و مناقشه بر سر مسئله وصایت :

در باره جانشینی باب میان بابیان ازلی و بهائیان اختلاف نظر وجود دارد. از نظر آن دسته از بابیه که بهائی نشدند و میرزا یحیی ازل را جانشین او دانستند آ ئین بابی مانند اسلام است یعنی مدتی طولانی بر قرار بوده و در نتیجه پس از باب یک دوران طولانی وصایت خواهد بود که میرزا یحیی ازل اولین کسی است که عهده دار این مقام وصایت است . به باور ایشان آئین باب نزدیک دوهزار سال طول خواهد کشید. اما به باور بهائیان ، آئین باب بالکل با روال اسلام تفاوت دارد، چرا که برای مدت کوتاهی آمده است

و هدف اصلی آن آماده ساختن مردم برای ظهور بهاء الله بوده است. بدین علت به باور بهائیان اگر چه میرزا یحیی ازل پس از باب رهبر جامعه بابی است اما هیچکس از بابیان دارای مقاماتی مانند وصایت و نبوت نبوده اند و به همین علت میرزا یح ی ی ازل اگر چه مانند دیگر بابیان فاقد مقام وصایت است اما برای مدت نه و یا نوزده سال به شکلهای مشروط رهبر مشروع جامعه بابی بوده است.