00645160029

00645160029

BEROEPSTAAK

15 Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

Opleiding Autotechniek > Autotechnicus [Crebo 93410]

BEROEPSTAAK Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

15

Opleiding Autotechniek > Autotechnicus [Crebo 93410]

Artikelnummer: 00645160029

Colofon Deze uitgave is gerealiseerd onder verantwoordelijkheid van Stichting Consortium Beroepsonderwijs. Teksten Leden werkgroep Leermiddelen: Bert Grutters, Ab Pothmann

Werkgroepleider Bert Grutters

Eindredactie Marjo Brok

Omslag/Lay-out Studio Blanche

Afbeeldingen Schrijvers en internet

Ondanks alle inspanningen is het mogelijk dat niet alle copyrights van de in de uitgave opgenomen illustraties geregeld zijn. Degene die meent alsnog rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met de uitgever. © 2012 Stichting Consortium Beroepsonderwijs. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens- bestand of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of enige wijze, namelijk elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming.

INHOUD

Introductie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Stap 1

Oriënteren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Taak 1 Waarom controleer je de ruiten? . . . . . . . . . . . . . . . 7 Invullen mini-POP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Taak 2 Het mini-POP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Voorbereiden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Taak 3 De uitvoeringen van autoruiten en de uitvoeringen van elektrisch bedienbare ramen. . . . . . . . . . . . . . 11

Stap 2

Stap 3

Taak 4 Taak 5 Taak 6 Taak 7

Zo bereid ik me voor op de controle van ruiten . . . 12 Wat is er mis met de ruit? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Wat is er mis met de bediening van de ruiten? . . . 14 Diagnostische toets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Stap 4

Uitvoeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Taak 8 Ruiten en ramen controleren in de praktijk . . . . . . 17 Taak 9 Voorruit repareren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Taak 10 Voorruit demonteren en monteren . . . . . . . . . . . . 19 Taak 11 Raammechanisme demonteren en monteren . . . 20 Controleren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Taak 12 Uitvoeren eindcontrole en evaluatie . . . . . . . . . . . 23 Taak 13 Gereedschap controleren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Beoordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Taak 14 Beoordelen van de beroepstaak . . . . . . . . . . . . . . 27 Terugkijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Taak 15 Het terugkijkgesprek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Stap 5

Stap 6

Stap 7

Studiebronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

3

Bijlagen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Bijlage 1 Tabel met werkzaamheden en leerpunten. . . . . . . . . 33 Bijlage 2 Mini-POP voor de beroepstaak. . . . . . . . . . 34 Bijlage 3 Werkvoorbereiding en planning. . . . . . . . . 35 Bijlage 4 Stappenplan . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Bijlage 5 Gereedschapgebruik en (meet)apparatuur. . . . . 37 Bijlage 6 Beoordeling Presentatie (vakinhoud). . . . . . . 38 Bijlage 7 Beoordeling Presentatie (communicatie/ Nederlands). . . . . . . . . . . . . . 39 Bijlage 8 Beoordelingsformulier. . . . . . . . . . . . . 41 Bijlage 9 Beoordelingsmonitor. . . . . . . . . . . . . 42

4



Introductie

“Een reuzeklap,” zegt Mieke. Mieke werkt op het werkplaatskantoor en doet de administratie, zoals facturen maken, afrekenen met klanten, onderdeelbonnen inboeken en nog veel meer. Ze vertelt dat ze gisteravond op weg naar huis achter een vrachtauto reed, daar viel opeens iets af. Thuis zag ze dat er een sterretje in de voorruit zat. “Ik dacht dat jullie dat wel zouden kunnen repareren. Maar toen ik vanmorgen het portier dichtsloeg, scheurde de ruit dwars doormidden. Dat heb ik weer!” Peter, de receptionist, begint te lachen en zegt dat de ruit toch niet te repareren was geweest: “De ster was al te groot en bovendien zit hij op een plaats waar we niet mogen repareren.” “Er moet dus een nieuwe voorruit in,” constateert Mieke. “Hoe lang gaat dat duren? Ik heb vanmiddag een snippermiddag.” “We zorgen ervoor dat hij om twaalf uur klaar staat,” antwoordt Peter. Jij gaat samen met een collega de ruit vervangen. In deze beroepstaak leer je hoe je dat doet en waar je allemaal op moet letten.

5

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

Ruiten en ramen controleren, repareren, vervangen:

Wat moet je kennen? • Kennis van de volgende constructies en begrippen: • de ruiten en ramen

• de werking van een raammechanisme • werking gelijkstroom elektromotor • de APK-eisen van ruiten en ramen • CANbus

Wat moet je kunnen in de praktijk: • controleren van ruiten en ramen • ruitreparatie uitvoeren • raammechanisme de- en monteren • voorruit vervangen • je werkzaamheden controleren

Als je deze taken goed uitvoert, werk je vanzelf aan de competenties die je moet bezitten om een goed vakman te worden. In de monitor kun je zien aan welke werkprocessen en competenties je in de verschillende stappen werkt. In iedere stap letten de beoordelaars vooral op de competenties die vet gedrukt zijn.

Als je moeilijke woorden tegenkomt, zoek je de betekenis op. Je schrijft ze op en bewaart ze op alfabetische volgorde in je map.

Opmerking: Als er staat: ‘overleg met je basisgroep’ overleg je dat met je begeleider. Hij geeft aan of je alleen, met zijn tweeën of met je basisgroep moet samenwerken.

6

orIËnteren

oriënteren

stap 1

Werkproces 2.1

Bereidt reparatie aan personenauto’s voor

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

E Samenwerken en overleggen K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten N Onderzoeken T Instructies en procedures opvolgen

Taak 1

Waarom controleer je de ruiten?

In te leveren resultaat • Overzicht verschillende soorten autoruiten. • Een tabel met de verschillende gebruiksdoelen. • Een tabel met werkzaamheden en leerpunten.

Bij een onderhoudsbeurt controleer je de ramen en ruiten op krassen en barsten. Ook kan de klant in de werkplaats komen omdat er een ruit kapot is. Als de ruit gescheurd of helemaal kapot is, moet deze vervangen worden. Je gaat in deze beroepstaak de ruiten van een auto controleren, repareren of vervangen. Je zoekt in deze taak uit, hoe je dat doet en wat je nog moet leren.

Overleg met je begeleider hoe je deze taak uitvoert; alleen of in de basisgroep.

7

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

1.1

Bekijk samen de informatie (dvd, internet, boek) over het vervaardigen van autoruiten. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en voer onderstaande opdrachten uit. 1 Waarom zijn er verschillende soorten ruiten? 2 Welke verschillende soorten glas kom je tegen in de verkregen informatie? 3 Je ziet hoe autoglas wordt gemaakt. Welke informatie geeft dit jou?

1.2

Er bestaan verschillende soorten ruiten. 1 Maak een overzicht van de verschillende soorten ruiten die in de auto-industrie worden gebruikt en geef in een tabel de verschillende gebruiksdoelen aan.

1.3

Tijdens de reparatie van een voorruit kan de klant niet rijden in de auto. Dat kan problemen opleveren voor de klant. 1 De klant kan niet over de auto beschikken. Wat kunnen de gevolgen daarvan voor de klant zijn? 2 Hoe kan een autobedrijf dit oplossen?

1.4

Wat moet je kunnen en weten om ruiten te kunnen controleren, repareren en eventueel te vervangen volgens de fabrieksspecificaties? 1 Schrijf dit op in een tabel.

8

Invullen mInI-pop

Invullen mini-pop

stap 2

Werkproces 2.1

Bereidt reparatieopdracht aan personenauto voor

LLB Werkproces 1.1

Benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling

Werkproces 1.4

Plant zijn eigen leerproces en voert het uit

Competenties waarop je wordt beoordeeld.

J Formuleren en rapporteren M Analyseren N Onderzoeken W Gedrevenheid en ambitie tonen Q Plannen en organiseren A Beslissen en activiteiten initiëren

Je zoekt uit wat je moet leren om de beroepstaak goed uit te voeren en je schrijft dat op. Je ziet je leerdoelen als een uitdaging en laat zien dat je voldoende tijd en energie wilt besteden om je doel te bereiken. Je maakt samen met je begeleider een planning en je houdt je eraan. Je voert deze taak zelfstandig uit.

Het mini-POP

Taak 2

In te leveren resultaat • Een ingevuld mini-POP.

Maak een afspraak met je begeleider voor een plangesprek. Voer het plangesprek.

9

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

2.1

Bespreek met je begeleider: a de resultaten en afspraken van de vorige beroepstaak b de aandachtspunten uit je POP. 1 Vul met je begeleider de mini-POP in. Doe dit op de computer zodat je deze verder kunt aanvullen. 2 Plan het afsluitende gesprek voor deze beroepstaak.

10

voorbereIden

voorbereiden

stap 3

Werkproces 2.1

Bereidt reparatieopdracht aan personenauto’s voor

De uitvoeringen van autoruiten en de uitvoeringen van elektrisch bedienbare ramen. In te leveren resultaat • Een lijst met soorten glas, waar deze soorten in een auto gemonteerd worden en de reden waarom. In de auto-industrie worden ruiten gebruikt die verschillend zijn van opbouw. Ook de samenstelling van het glas kan verschillend zijn. In deze taak zoek je uit hoe de verschillende ruiten zijn opgebouwd en waarom er verschillende soorten glas worden gebruikt. Vraag aan je begeleider een auto aan te wijzen. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en voer onderstaande opdrachten uit.

Taak 3

3.1

Je hebt geconstateerd dat er verschillen zijn als het gaat om ruiten en ramen. 1 Zoek uit welke soorten ruiten en welke glassoorten er in auto’s gebuikt worden. 2 Maak een lijst waarop je aangeeft op welke plaatsen bij de aangewezen auto de verschillende ruiten en glassoorten gebruikt worden en waarom dat zo is.

3.2

Vraag aan je begeleider een uitgebouwd elektrisch bediend raammechanisme. Bestudeer het raammechanisme goed. 1 Leg aan elkaar uit hoe je denkt dat het mechanisme werkt.

11

beroepstaak ruIten en ramen controleren, vervangen, repareren

Zo bereid ik me voor op de controle van ruiten

Taak 4

In te leveren resultaat • Een lijst met APK-eisen van de voorruit.

Een onderdeel bij een onderhoudsbeurt is het controleren van ramen en ruiten. Je moet je daar wel op voorbereiden. Je moet namelijk weten hoe je een ruit controleert, wat je moet controleren, welke afwijkingen (schade) toelaatbaar zijn en welke niet. Je weet iets over de mogelijke oorzaken van de beschadigingen en eventueel de manier waarop ze gerepareerd kunnen worden. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en voer onderstaande opdrachten uit.

4.1

Het controleren van ruiten of ramen is een onderdeel van de onderhoudsbeurt. Soms komt een klant alleen voor het controleren of repareren van een ruit, wanneer hij een beschadiging heeft gezien. 1 Wat houdt volgens jou het controleren van ruiten en ramen in? 2 Waar controleer je de ruiten en ramen op? 3 Waarom moet een ruit vrij van beschadigingen zijn? 4 Zoek informatie over aan welke APK-eisen een voorruit moet voldoen. Noteer deze eisen op een lijst.

12

voorbereIden

Wat is er mis met de ruit?

Taak 5

In te leveren resultaat • Lijst met alle aanwezige ruiten, de coderingen en hun betekenissen.

Je kunt niet zomaar met het controleren van de ruit beginnen. Je gaat na wat voor klachten of vragen er zijn. Daarvoor moet je weten welke problemen zich voor kunnen doen bij autoruiten. Een ruit kan gemaakt worden van verschillende soorten glas. Denk hierbij aan getint of wit glas, gehard en gelaagd glas. Wil je een goede controle uitvoeren of diagnose stellen, dan moet je weten hoe een ruit is opgebouwd. Je kijkt naar de coderingen op het glas en naar het type voertuig. Hoe je dat doet, zoek je uit in deze taak. Vraag je begeleider een voertuig aan te wijzen. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en voer onderstaande opdrachten uit. Een ruit heeft een aantal functies in een auto. 1 Welke functies heeft een ruit allemaal? 2 Wat is het doel van getint glas? 3 Welke kleuren komen het meest voor in auto’s? 4 Zijn de eigenschappen van getint glas gelijk aan die van warmtewerend glas? 5 Zoek informatie op over zelfreinigend autoglas. Schrijf minstens 4 kenmerken van dit glas op. Vraag aan je begeleider een auto aan te wijzen die beschikbaar is voor uitvoering van onderstaande opdrachten. Elke ruit heeft zijn eigen codering. 1 Waar kun je informatie vinden over deze coderingen? 2 Maak een lijst van alle aanwezige ruiten en ramen van de aangewezen auto. 3 Welke coderingen staan er op en noteer deze op de lijst uit taak 1. 4 Geef de betekenis van elke code op de lijst aan.

5.1

5.2

13

beroepstaak ruIten en ramen controleren, vervangen, repareren

5.3

Indien de achterruit beslagen of bevroren is, kun je de achterruitverwarming aanzetten. Momenteel hebben sommige merken meerdere ruiten met verwarming. De fabrikant heeft dan een ruit met een op of in de ruit aangebrachte elektrische verwarming gemonteerd. 1 Wat is het voordeel van de in de ruit aangebrachte elektrische verwarming ten opzichte van die op de ruit aangebrachte? 2 Wat zegt deze code op de ruit over de elektrische verwarming? 3 Is het stroomverbruik van een elektrisch verwarmde achterruit hoog of laag? 4 Hoe kun je een spoor (draadje) van een verwarmde ruit repareren?

Wat is er mis met de bediening van de ruiten?

Taak 6

In te leveren resultaat • Elektrisch schema van de bediening met uitleg van de werking in verschillende situaties. • Samenvatting (max. half A4) werking gelijkstroom elektromotor. • Lijst met voordelen gebruik Reed-contacten. • Kort verslag (max. half A4) over het CANbus-systeem.

6.1

Vraag aan je begeleider welke auto beschikbaar is om de werking van de elektrisch bedienbare ramen te onderzoeken. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en behandel onderstaande opdrachten. 1 Zoek in de werkplaatsdocumentatie het elektrisch (deel) schema op van de elektrisch bedienbare ramen en print dit uit. 2 Welk type elektromotor wordt voor de raambediening gebruikt? 3 Noteer in het schema de namen van alle elektrische componenten en vertel wat hun functie in het systeem is.

14

Voorbereiden

4 Laat in het schema zien hoe het stroomverloop is in het systeem:.

• tijdens het openen van de ramen • tijdens het sluiten van de ramen.

6.2

Bij een elektrische raambediening wordt het raammechanisme aangedreven door een gelijkstroom elektromotor. Dit motortje is opgebouwd uit een aantal componenten. In deze taak ga je uitzoeken hoe een gelijkstroom elektromotor werkt. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en voer onderstaande opdracht uit. 1 Zoek informatie over een gelijkstroom elektromotor en maak een samenvatting (max. half A4). Benoem hierin: • de verschillende componenten • het ompoolen van het anker • de tegenspanning • de werking van de elektromotor • hoe een gelijkstroom elektromotor links- en rechtsom kan draaien.

6.3

Ook wordt er bij een elektrisch bediende systemen gebruik gemaakt van Reed- contacten. Dit heeft zijn redenen. 1 Zoek informatie over Reed-contacten en noteer de voordelen en de toepassingen op een lijst.

6.4

In auto’s worden tegenwoordig steeds meer veiligheids- en comfortsystemen gemonteerd. Dit heeft tot gevolg dat er steeds meer signalen nodig zijn. Denk bijvoorbeeld aan een eenvoudige deurschakelaar die de binnenverlichting aan laat gaan, maar ook het signaal voor het alarmsysteem als een portier openstaat. Dit vraagt soms om dubbele bedrading of meerdere sensoren. Het antwoord hierop is het CANbus-systeem. 1 Zoek informatie en maak een kort verslag (max. half A4) over het CANbus-systeem met daarin: • Wat betekent CAN? • Wat zijn de voordelen vanhet gebruik van een CANbus- systeem? • Hoe communiceert CANbus? • Noteer waar het CANbus-systeem terug te vinden is in een auto.

15

beroepstaak ruIten en ramen controleren, vervangen, repareren

Diagnostische toets

Taak 7

In te leveren resultaat • Scorelijst met opmerkingen en paraaf begeleider.

Maak een afspraak voor een diagnostische toets. In deze toets laat je zien dat je: • de volgende begrippen, eisen en procedures kent:

• verschillende soorten glas • APK-eisen m.b.t. autoruiten • werking gelijkstroom elektromotor • reedcontact • (CAN)bus-systeem

• Technische gegevens kunt opzoeken en hanteren • Elektrische schema’s kunt lezen en hanteren

7.1

1 Maak de diagnostische toets. 2 Bespreek het resultaat met de begeleider.

16

uItvoeren

uitvoeren

stap 4

Werkproces 2.2

Voert reparatie uit aan personenauto’s

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

J Formuleren en rapporteren K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten T Instructies en procedures opvolgen

Ruiten en ramen controleren in de praktijk

Taak 8

In te leveren resultaat • Een werkvoorbereiding en planning.

• Een beschrijving van de gereedschappen en apparatuur. • Een stappenplan voor het controleren van de ruiten en ramen.

Bij deze taak ga je de ruiten en ramen controleren van een voertuig. De opgedane kennis en informatie bij stap 3 ga je inzetten. Het is belangrijk dat je de juiste beslissing neemt als je een diagnose stelt. Voor de klant zijn de kosten voor het vervangen van een voorruit hoger dan wanneer de voorruit gerepareerd kan worden. Ga met je basisgroep bij elkaar zitten en voer de opdrachten uit. Vraag je begeleider een auto aan te wijzen waar je de opdracht aan kan uitvoeren.

8.1

Je gaat de ruiten en ramen controleren van de auto die je begeleider je heeft aangewezen. Dit kun je niet doen zonder een goede voorbereiding. 1 Welke vragen heb je in het overleg met je begeleider gesteld om precies te weten te komen wat je moest doen? 2 Waar ga je de ruiten en ramen op controleren? 3 Waar kun je de technische informatie vinden voor deze opdracht? 4 Bedenk hoe je de opdracht gaat voorbereiden. 5 Overdenk welke stappen je neemt tijdens het uitvoeren van de opdracht. 6 Welke gereedschappen en (meet) apparatuur ga je inzetten?

17

beroepstaak ruIten en ramen controleren, vervangen, repareren

8.2

Je hebt nu de voorbereidingen getroffen zodat je goed en verantwoord de ruit kunt controleren op schade en dergelijke. 1 Ga aan het aangewezen voertuig de ruiten en ramen controleren.

Voorruit repareren

Taak 9

In te leveren resultaat • Een werkvoorbereiding en planning.

• Een beschrijving van de gereedschappen en apparatuur. • Een stappenplan voor het repareren van een voorruit. • Korte samenvatting (max. half A4) voorruitreparatie.

Je hebt de voorruit bekeken. Je hebt een ster in de ruit. Als een voorruit licht beschadigd is, kun je hem repareren. Een reparatie van de voorruit doe je in een vaste werkvolgorde. In deze opdracht ga je aan de slag met een reparatie van een voorruit. Laat je begeleider een voertuig met een sterretje aan wijzen waar je aan moet werken.

9.1

Je gaat de voorruit repareren van de auto die je begeleider heeft aangewezen. Dit kun je niet doen zonder een goede voorbereiding. 1 Welke vragen heb je in het overleg met je begeleider gesteld om precies te weten te komen wat je moest doen? 2 Waar kun je de technische informatie vinden voor deze opdracht? 3 Hoe voorkom je dat je de lak van de auto beschadigd? 4 Bedenk hoe je de opdracht gaat voorbereiden. 5 Overdenk welke stappen je neemt tijdens het uitvoeren van de opdracht. 6 Welke gereedschappen en (meet)apparatuur ga je inzetten? 7 Maak een korte samenvatting (max. half A4) hoe je de voorruit gaat repareren.

9.2

Je hebt nu de voorbereidingen getroffen zodat je goed en verantwoord een voorruit kan repareren. 1 Repareer de voorruit van het aangewezen voertuig.

18

uItvoeren

Voorruit demonteren en monteren

Taak 10

In te leveren resultaat • Een werkvoorbereiding en planning. • Een stappenplan voor het demonteren en monteren van de voorruit. • Een beschrijving van de gereedschappen en apparatuur. Je hebt de voorruit bekeken. Als een voorruit te zwaar beschadigd is, vervang je hem. Dat doe je volgens een vaste werkvolgorde. In deze taak ga je aan de slag met het demonteren en monteren van een voorruit. 1 Welke vragen heb je in het overleg met je begeleider gesteld om precies te weten te komen wat je moest doen? 2 Welke veiligheidsmaatregelen tref je om veilig te kunnen werken? 3 Hoe voorkom je dat er beschadigingen aan de auto ontstaan? Denk hierbij ook aan het interieur. 4 Waar kun je de technische informatie vinden voor deze opdracht? 5 Bedenk hoe je de opdracht gaat voorbereiden. 6 Overdenk welke stappen je neemt tijdens het uitvoeren van de opdracht: het vervangen van een voorruit. 7 Welke gereedschappen en apparatuur ga je inzetten?

10.1

19

beroepstaak ruIten en ramen controleren, vervangen, repareren

10.2

Je hebt nu alle stappen doorlopen die nodig waren voor een goede voorbereiding. 1 Ga nu van de aangewezen auto de voorruit vervangen.

Taak 11

Raammechanisme demonteren en monteren

In te leveren resultaat • Een werkvoorbereiding en planning. • Een stappenplan voor het demonteren en monteren van een raammechanisme. • Een beschrijving van de gereedschappen en apparatuur. Je hebt het raammechanisme gecontroleerd. Als het raammechanisme niet meer werkt, moet je eerst vaststellen wat de oorzaak is. Als het raammechanisme defect is, vervang je het. In deze taak ga je het raammechanisme van een elektrische raambediening vervangen. 1 Welke vragen heb je in het overleg met je begeleider gesteld om precies te weten te komen wat je moest doen? 2 Welke veiligheidsmaatregelen tref je om veilig te kunnen werken? 3 Hoe voorkom je dat er beschadigingen aan de deurpanelen ontstaan? 4 Waar kun je de technische informatie vinden voor deze opdracht? 5 Bedenk hoe je de opdracht gaat voorbereiden. 6 Overdenk welke stappen je neemt tijdens het uitvoeren van de opdracht, het vervangen van een raammechanisme. 7 Welke gereedschappen en apparatuur ga je inzetten?

11.1

20

Uitvoeren

11.2

Je hebt nu alle stappen doorlopen die nodig waren voor een goede voorbereiding. 1 Ga nu van de aangewezen auto het raammechanisme vervangen.

21

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

22

controleren

controleren

stap 5

In te leveren resultaat

Werkproces 2.3

Controleert zijn reparatiewerkzaamheden en rondt opdracht af

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

J Formuleren en rapporteren L Materialen en middelen inzetten S Kwaliteit leveren T Instructies en procedures opvolgen

Uitvoeren eindcontrole en evaluatie

Taak 12

In te leveren resultaat • Samenvatting eindcontrole werkzaamheden (max. half A4). • Een verslag over de uitvoering van je beroepstaak met daarin: • Alle in te leveren resultaten. • Hoe je de taak hebt uitgevoerd en wat je er van hebt geleerd. • Een presentatie over de uitvoering van de opdracht. • Beoordelingsoverzicht van de presentatie door de basisgroep (groepsbeoordeling). Wanneer je een opdracht uitgevoerd hebt, ben je nog niet klaar. Je moet je werk nog wel controleren. Je moet nagaan of je niets bent vergeten. Het is belangrijk dat je de uitgevoerde werkzaamheden goed controleert. Slecht uitgevoerde werkzaamheden kunnen de veiligheid in gevaar brengen, maar het kan het bedrijf ook geld (garantiewerkzaamheden) kosten. Voorop staat dat de klant tevreden moet zijn. In deze taak controleer je ook of je alle opdrachten uit de beroepstaak hebt uitgevoerd.

23

beroepstaak ruIten en ramen controleren, vervangen, repareren

12.1

1 Denk na over hoe je kunt voorkomen dat de klant met een klacht terugkomt. 2 Maak een korte samenvatting waarom, hoe en wanneer jij je werkzaamheden hebt gecontroleerd (max. half A4).

12.2

Na het beëindigen van alle werkzaamheden en controles kun je een evaluatie maken van de toegepaste werkzaamheden. 1 Denk na over datgene wat je hebt geleerd bij deze beroepstaak. 2 Geef aan wat goed en niet goed is gegaan bij deze beroepstaak.

12.3

Voor de andere studenten in de basisgroep is het ook belangrijk om te zien en te horen hoe jij de beroepstaak hebt uitgevoerd. 1 Bedenk welke punten je gaat opnemen in je presentatie en werk deze uit. 2 Plan met je begeleider een moment voor de presentatie. 3 Laat je medeleerlingen jouw presentatie beoordelen. Je bent nu, op het verslag en je evaluatie na, klaar met je beroepstaak. 1 Maak een verslag met daarin: • Alle in te leveren resultaten. • Hoe je de taak hebt uitgevoerd en wat je ervan hebt geleerd. • Beoordelingsoverzicht van de basisgroep.

12.4

Gereedschap controleren

Taak 13

In te leveren resultaat • Lijst met de inhoud van de ruiten-reparatiekoffer. • Lijst met aanwezige materialen in de ruiten-reparatiekoffer.

Je bent klaar met werken. Dan ruim je niet alleen op, maar kijk je ook goed naar de conditie van het gereedschap. Je controleert bijvoorbeeld of de reparatiekoffer nog compleet is of dat er materiaal aangevuld moet worden. Wat doe je? Kan het zo terug naar het magazijn of moet je actie ondernemen? Vraag aan je begeleider een ruiten-reparatiekoffer.

24

Controleren

13.1

Het is voor je collega’s maar voor jezelf vervelend dat, als je met een ruitreparatie wilt beginnen, je moet constateren dat de materialen niet zijn aangevuld. Ook kan het speciaal gereedschap defect zijn. 1 Maak een lijst met wat de inhoud van een ruiten- reparatiekoffer moet zijn. 2 Controleer de inhoud van de ruiten-reparatiekoffer die je van je begeleider hebt gekregen. Bij de reparatie van een voorruit worden materialen gebruikt. 1 Welke materialen kunnen opraken en moeten aangevuld worden? Noteer dit op een lijst. 2 Geef op de lijst van vraag 1 aan hoe je kunt voorkomen dat een collega bij een volgende ruitreparatie geconfronteerd wordt met het ontbreken van de materialen.

13.2

13.3

Er kunnen tijdens het repareren van ruiten, beschadigingen aan het gereedschap, apparatuur of aan de auto zelf ontstaan.

1 Welke beschadigingen kunnen ontstaan? 2 Hoe kun je deze beschadigingen voorkomen?

25

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

26

beoordelen

beoordelen

stap 6

In te leveren resultaat

Werkproces 2.1

Bereidt reparatieopdracht aan personenauto voor

Werkproces 2.2 Werkproces 2.3

Voert reparatie uit aan personenauto Controleert zijn reparatiewerkzaamheden en rondt opdracht af

Competenties waar je op wordt beoordeeld.

E Samenwerken en overleggen J Formuleren en rapporteren K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten N Onderzoeken S Kwaliteit leveren T Instructies en procedures opvolgen

Beoordelen van de beroepstaak

Taak 14

In te leveren resultaat • Een ingevuld beoordelingsformulier (kopie).

Maak een afspraak met je begeleider voor het uitvoeren van de praktijkbeoordeling. Zorg dat je weet aan welke eisen het werk moet voldoen. Je gaat een opdracht uitvoeren aan een van tevoren afgesproken auto. Van je begeleider ontvang je een werkorder met een opdracht. Je voert deze opdracht zelfstandig uit.

27

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

14.1

Beoordelingsopdracht 1 Maak de voorbereiding: a Lees de informatie. b Verzamel de informatie, onderdelen en gereedschappen die je nodig hebt voor de opdracht 4 Tijdens de uitvoering van de werkzaamheden stelt de begeleider vragen over je werkwijze. Deze beantwoord je mondeling. De begeleider observeert jou tijdens de uitvoering van de opdracht en vult een beoordelingsformulier in. Waar je op wordt beoordeeld, kun je in bijlage 8 zien. Na het controleren van je werk, bespreek je samen met je begeleider de door hem ingevulde beoordelingslijst. 2 Voer de opdracht uit. 3 Controleer je werk.

28

terugkIjken

terugkijken

stap 7

In te leveren resultaat

LLB Werkproces 1.1

Benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling

Werkproces 1.4

Plant zijn eigen leerproces en voert het uit

Competenties waarop je in deze stap wordt beoordeeld.

J Formuleren en rapporteren M Analyseren N Onderzoeken W Gedrevenheid en ambitie tonen Q Plannen en organiseren A Beslissen en activiteiten initiëren

Taak 15

Het terugkijkgesprek

In te leveren resultaat • Bijgesteld POP. • Bijgewerkt portfolio.

Samen met je begeleider bespreek je jouw functioneren tijdens het uitvoeren van de beroepstaak. Na afloop van het gesprek stel je jouw POP bij.

29

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

15.1

1 Hoe is het met de opdracht gegaan? Bekijk onderstaande vragen voor jezelf: a Ben je tevreden over jouw rol binnen de basisgroep? b Denk je dat je deze beroepstaak voldoende hebt uitgevoerd? c Ben je tevreden met het resultaat van deze beroepstaak? d Geef aan wat je in de volgende beroepstaak wilt verbeteren. e Waar was je begeleider of collega tevreden over? Waarover niet? 2 Maak een nieuwe tabel (bijgesteld POP). a Neem de eerste kolom van je mini-POP (tabel 2) over in deze tabel. b Vul je eigen oordeel in over wat je geleerd hebt in de kolommen. 1 Bespreek de antwoorden uit deze beroepstaak met je begeleider. 2 Bespreek met je begeleider of je de beroepstaak af kunt sluiten. Was de uitvoering voldoende of zijn er leerpunten voor de volgende beroepstaak? 3 Laat aan je begeleider zien dat je de beroepstaak goed hebt uitgevoerd. 4 Bewijzen stop je in jouw portfolio. Voorbeelden van bewijzen zijn: a Een door je collega’s ondertekend verslag van je werkzaamheden b de scorelijst van je theorietoets c het beoordelingsformulier d het beoordeelde verslag 5 Kun je de andere onderdelen van je mini-POP afsluiten? Doe de bewijzen in je portfolio. 6 Bespreek ook met je begeleider of je het een leuke beroepstaak vond of waarom niet. 7 Bespreek met je begeleider je POP en overleg met hem waaraan je nog moet werken in de volgende beroepstaak.

15.2

30

Terugkijken

Studiebronnen

Bij stap 1. Oriënteren • Inhoud beroep en beroepstaak • Tabel praktijkhandelingen en opdrachten

Bij stap 2. Invullen mini-POP • Tabel planning

Bij stap 3. Voorbereiden Boeken: • Leerstof BGL voor de autotechnicus • Documentatiemap

cd-rom: • Kluwer ATH • Veiligheid • Programma ‘de auto 3D’ • H-base

internet • www.Mobikit.nl • www.kennisnet.nl • www.davindi.nl • www.wikipedia.nl

Bij stap 4. Uitvoeren • Leerwerkplek (garagebedrijf) • Simulatie op school Afhankelijk van de opdracht • Checklist/inspectierapport • Facturen

Bij stap 5. Controleren • Mini-POP • Checklist • Beoordelingsformulier

31

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

Bijlagen

32

Terugkijken

Bijlage 1 Tabel met werkzaamheden en leerpunten

Nr.

Werkzaamheden:

Leerpunten:

1

2

3

4

5

33

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

Bijlage 2 Mini-POP voor de beroepstaak

1 = Waar: 2 = Hoe:

school - bedrijf

opdracht uitvoeren taak - practicum - workshop - training.

3 = Wanneer:

start- en einddatum

4 = Met wie samen:

begeleider - collega’s - andere deelnemers

Waar:

Hoe:

Wanneer:

Met wie:

taak 3 taak 4 taak 5 taak 6 taak 7 taak 8 taak 9

taak 10 taak 11 taak 12 taak 13

De beroepstaak wordt afgesloten met een beoordelingsopdracht (taak 14) onder toezicht van …………………….. op …………………… in ………………. (plaats). De beroepstaak wordt afgesloten in een terugkijkgesprek (taak 15) met ……………………….. op …………. in ………………… (plaats).

34

Terugkijken

Bijlage 3 Werkvoorbereiding en planning

Welk (speciaal) gereedschap heb ik nodig.

Hoe lang denk ik hiermee bezig te zijn. (tijdsplanning)

Welke gegevens/ werkplaats documentatie heb ik hierbij nodig.

Welke werkzaamheden ga ik uitvoeren. (juiste volgorde)

1

2

3

4

5

35

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

Bijlage 4 Stappenplan

Werkzaamheden:

Stappen:

36

Terugkijken

Bijlage 5 Gereedschapgebruik en (meet)apparatuur

Bewerkingen

Benodigd (hulp)gereedschap/ (meet)apparatuur

Reden voor gebruik

37

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

Bijlage 6 Beoordeling Presentatie (vakinhoud)

Naam:

……………………………………………

Beroepstaak : ……………………………………………

Onderwerp:

……………………………………………

Doel/doelen: ……………………………………………

Publiek:

……………………………………………

OPMERKINGEN

goed vold. onv.

a. Onderwerp, doel, thema’s Onderwerp van de boodschap is volgens opdracht Doel van de boodschap is duidelijk (informeren, activeren, mening vormen) Alle benodigde thema’s (om doel te bereiken) zijn behandeld b. Publiek (de ontvanger) De boodschap is gericht aan het juiste publiek/de juiste persoon Thema’s zijn juist gekozen bij dit publiek/ deze persoon o.a. te veel/te weinig thema’s i.v.m. • functie v.d. ontvanger • mening v.d. ontvanger c. De informatie in de thema’s Informatie in de thema’s is voldoende o.a.: • voorkennis v.d. ontvanger • interesse v.d. ontvanger

• volledig om doel te bereiken • afgestemd op dit publiek

f. Ruis: • er ontbreekt informatie • er is overbodige informatie • er is onjuiste informatie • ……………………….

38

Terugkijken

Bijlage 7 Beoordeling Presentatie (communicatie/ Nederlands)

Naam:

……………………………………………

Beroepstaak : ……………………………………………

Onderwerp:

……………………………………………

Doel/doelen: ……………………………………………

Publiek:

……………………………………………

OPMERKINGEN

Goed Vold. Onv.

d. Keuze en conventies van het medium Medium past bij: onderwerp, doel, thema’s, publiek Vormgeving komt overeen met de conventies van het medium f. Ruis: • Hulpmiddelen zijn niet goed gekozen, ondersteunen de boodschap niet. • Hulpmiddelen worden niet goed gebruikt. e. Opbouw van de boodschap Inleiding: is volledig. (minimaal: onderwerp, doel en thema’s zijn genoemd) Kern: • er is een goede, logische volgorde van de thema’s. • de boodschap wordt goed onderbouwd. Slot: • de inhoud van de boodschap wordt correct samengevat. • de conclusie is gebaseerd op de inhoud van de boodschap.

39

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

f. Ruis o.a.: • non-verbale communicatie sluit niet aan bij de gesproken boodschap • verbale communicatie sluit niet aan bij de gesproken boodschap • fouten in spelling/taalgebruik leiden af van de boodschap • fouten in formulering leiden af van de boodschap • wel/geen gebruik vaktaal • fatsoensnormen TOPS en TIPS Belangrijkste pluspunt Belangrijkste verbeterpunt

40

Terugkijken

Bijlage 8 Beoordelingsformulier

Beroepstaak :

........................................................................................................................

Naam leerling:

........................................................................................................................

Naam bedrijf/ begeleider: ........................................................................................................................

Beoordeling D A

G

Beoordelingscriteria

De leerling: • controleert de opdracht/werkorder op volledigheid • verzamelt de juiste gegevens uit de werkplaatsinformatie • verzamelt de juiste materialen en gereedschappen • voert de reparatie uit volgens fabrieksgegevens • gebruikt gereedschap op de juiste wijze • overlegt bij complicaties met leidinggevende • noteert de uitgevoerde werkzaamheden • bij niet voorziene defecten wordt dit genoteerd en overlegd met de leidinggevende • voert een tussentijdse en een eindcontrole uit

• voert afval af en ruimt werkplek op • noteert gewerkte tijd op de werkorder • werkt volgens normtijden fabrikant

D = Deels aangetoond A = Aangetoond G = Goed aangetoond

41

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

Bijlage 9 Beoordelingsmonitor

D - A - G

leermeester instructeur vakdocent trajectbegeleider

beoordelaars

zelf collega

nettezni neleddim ne nelairetaML orp F G/DNI neleodskiurbeg ednellihcsrev ed tem lebat neE 1kaat taak 1 Een tabel met werkzaamheden en leerpunten IND/G F pro N Onderzoeken Ok T Instructies en procedures opvolgen Stap 2 J Formuleren en rapporteren neresylanAM orp F DNI POP-inim dluvegnI 2 kaat N Onderzoeken W Gedrevenheid en ambitie tonen Q Plannen en organiseren Ok A Beslissen en activiteiten initiëren Stap 3 taak 3 IND/G F v (v) taak 6 taak 6

Stap 5 J Formuleren en rapporteren nettezni neleddim ne nelairetaML orp F DNI nedehmaazkrew elortnocdnie gnittavnemaS 21 kaat

werkvorm beoordelings- vorm Stap 1 E Samenwerken en overleggen nessapeot diehgidnuksedkaVK orp F G/DNI netiurotua netroos ednellihcsrev thcizrevO 1kaat IND/G F v (v) taak 5 Oriënteren Voorbereiden 1.4 Plant zijn eigen leerproces en voert het uit 2 2.1 Bereidt reparatieopdracht aan personenauto voor Invullen mini-POP 1 LLB 1.1 Benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling beoordelaars BPV v op produkten Ok kerntaak

Werkproces nr. competenties

IND/G F v (v) taak 6 Lijst met voordelen gebruik Reed-contacten IND/G F v (v) taak 6 Kort verslag (max. half A4) over het CANbus-systeem. IND/G F v (v) taak 7 Scorelijst met opmerkingen en paraaf begeleider IND K v (v) Stap 4 Uitvoeren J Formuleren en rapporteren taak 8 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra K Vakdeskundigheid toepassen taak 8 Een beschrijving van de gereedschappen en apparatuur IND/G F pra L Materialen en middelen inzetten taak 8 Een stappenplan voor het controleren van de ruiten en ramen IND/G F pra T Instructies en procedures opvolgen taak 9 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra taak 9 Een beschrijving van de gereedschappen en (meet)apparatuur IND/G F pra apparatuur. IND/G F pra Ok 2 2.2 Voert reparatie uit aan personenauto Ok

taak 12 Een verslag over de uitvoering van je beroepstaak IND F pro S Kwaliteit leveren

BEOORDELING

:TNEDUTS rotinoM

)v( v F G/DNI tiurroov nesie-KPA tem tsjil neE 4 kaat IND/G F v (v)

taak 9 Een stappenplan voor het repareren van een ruit IND/G F pra taak 9 Korte samenvatting (max. half A4) voorruitreparatie IND/G F pra taak 10 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra taak 10 Een stappenplan voor het demonteren en monteren van de voorruit IND/G F pra Controleren

taak 11 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra taak 11 Een stappenplan voor het demonteren en monteren van een raammechanisme IND/G F pra taak 11 Een beschrijving van de gereedschappen en apparatuur IND/G F pra

Elektrisch schema van de bediening met uitleg van de werking in verschillende situaties Samenvatting (max. half A4) werking gelijkstroom elektromotor

Een lijst met soorten glas, waar deze in de auto gemonteerd worden en waarom

Lijst met alle aanwezige ruiten, de coderingen en hun betekenissen

42

taak 10 Een beschrijving van de gereedschappen en

BT 15 Ruiten en ramen controleren / vervangen / repareren

Complexiteitsniveau D

Terugkijken

Stap 5 J Formuleren en rapporteren nettezni neleddim ne nelairetaML orp F DNI nedehmaazkrew elortnocdnie gnittavnemaS 21 kaat Ok Ok 2 2.3 Controleert zijn werkzaamheden en rondt opdracht af Beoordelen 2.1 Bereidt reparatie aan personenauto voor 2

nekeozrednON orp E DNI oiloftrop tkrewgjiB 51 kaat W Gedrevenheid en ambitie tonen Q Plannen en organiseren leerproces en voert het uit

Stap7 J Formuleren en rapporteren neresylanAM orp E DNI POP dletsegjiB 51 kaat 1.1 Benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling 1 LLB 1.4 Plant zijn eigen

Ok A Beslissen en activiteiten initiëren

taak 13 Lijst met de inhoud van de ruiten-reparatieko er IND F pro taak 13 Lijst met aanwezige materialen in de ruiten- reparatieko er IND F pro x arp E DNI reilumrofsgniledrooeb dluvegnI 41 kaat J Formuleren en rapporteren E Samenwerken en overleggen K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten N Onderzoeken S Kwaliteit leveren Terugkijken werkzaamheden en rondt opdracht af

taak 12 Een verslag over de uitvoering van je beroepstaak IND F pro S Kwaliteit leveren taak 12 Beoordelingsoverzicht van de presentatie door de basisgroep IND/G Ep pro/bg T Instructies en procedures opvolgen 2.2 Voert reparatie uit aan personenauto 2.3 Controleert zijn

T Instructies en procedures opvolgen

personenauto

2.2 Voert reparatie uit aan

2

Ok

taak 9 IND/G F pra taak 9 Een stappenplan voor het repareren van een ruit IND/G F pra apparatuur. IND/G F pra Controleren Een beschrijving van de gereedschappen en (meet)apparatuur

taak 9 Korte samenvatting (max. half A4) voorruitreparatie IND/G F pra taak 10 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra taak 10 Een stappenplan voor het demonteren en monteren van de voorruit IND/G F pra

taak 11 Een werkvoorbereiding en planning IND/G F pra taak 11 Een stappenplan voor het demonteren en monteren van een raammechanisme IND/G F pra taak 11 Een beschrijving van de gereedschappen en apparatuur IND/G F pra Stap 6

Voor eindbeoordeling alle producten voldoende

43

taak 10 Een beschrijving van de gereedschappen en

beroepstaak Ruiten en ramen controleren, vervangen, repareren

44

Deze beroepstaak is uitgebracht in een serie voor de kwalificatie Autotechnicus. Beroepstaken zijn gebaseerd op het didactisch model BGL (Beroepstaak Gestuurd Leren). De beroepstaken zijn tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van Stichting Consortium Beroepsonderwijs.

OvERziChT BEROEPSTAKEn AuTOTEChniCuS

0 introductie: Werken met een beroepstaak 1 Banden controleren - vervangen - repareren

2 Koelsysteem controleren - vervangen - repareren 3 Remsysteem controleren - vervangen - repareren 4 uitlaatsysteem en mechanische delen - controleren - vervangen - repareren 5 Wielophanging / uitlijning controleren - vervangen - repareren 6 Accessoires en communicatiemiddelen - controleren - vervangen - repareren 7 Afleveringsbeurt uitvoeren 8 Aandrijving - controleren - vervangen - repareren 9 hybride en alternatieve aandrijfbronnen 10 Laadsysteem - controleren- vervangen 11 Motormanagement - controleren - vervangen - repareren 12 Onderhoudsbeurt uitvoeren 13 Startsysteem - controleren - vervangen - repareren 14 veiligheids- en comfortsysteem - controleren - vervangen - repareren

15 Ruiten en ramen - controleren - vervangen - repareren 16 Motormechanische systemen vervangen - repareren 17 Assisteren bij APK-keuring Opdrachtenboek Beroeps Praktijk vorming AT

Artikelnummer: 00645160029

Made with