Nel Jessurun & Roxane Warring - Verschillen omarmen

1  De systeemoptiek

Figuur 1.2 Het gezin als ‘mobiel’

Virginia Satir, een van de grondleggers van de gezinstherapie, vergelijkt het gezin of de familie met een mobiel die niet uit vliegtuigjes of poppetjes bestaat, maar uit een systeem. De gezinsleden zijn onderling afhankelijk en hangen metaforisch gesproken in clusters aan hetzelfde touwtje, allemaal met een eigen hoogte en een eigen ontwikkelingsfase. Elke keer als een lid beweegt, beweegt de rest mee. De kwetsbaarheid van de balans in een gezin wordt dan zichtbaar. Het geheel vertoont een sterke neiging tot het handhaven van een intern evenwicht Elk systeem kent een intern evenwicht en net als alle evenwichten in de natuur verzet het zich tegen druk van buitenaf die tot verandering zou kunnen leiden. Het streven om dingen hetzelfde te houden is niet goed of slecht, maar gewoon hoe de natuur en ook de mens ‘werkt’. Systemen handhaven hun evenwicht door het stellen van regels en het geven/verwerken van informatie die daarmee in overeenstemming is. In de menswetenschappen wordt het streven naar evenwicht in de sociale systemen homeostase genoemd. Homeostase is open en dynamisch, wat inhoudt dat het even wicht kan verschuiven door veranderingen van binnenuit of van buitenaf.

Ook het lichaam verzet zich in principe tegen veranderingen. Het afstoten van ge transplanteerde organen is hiervan een voorbeeld.

De uitspraak ‘We hebben het altijd zo gedaan’ geeft blijk van de behoefte om dingen hetzelfde te houden.

34