drs. Jacky van den Dikkenberg - Recht lezen 1

Voorwoord

In de periode waarin ik als docent Nederlands de overstap maakte van het vmbo naar de opleiding HBO-Rechten van de Hogeschool van Amsterdam publiceerde Japke-d. Bou ma haar artikel ‘Ook de blondste leerling’ ( NRC Handelsblad , 13 januari 2007). Aan het woord kwamen onder meer eerstejaarsstudenten van de faculteit Rechtsgeleerdheid van de Erasmus Universiteit Rotterdam die een bedroevend resultaat hadden behaald op de taaltoets. De titel van het artikel was veelzeggend: taaldeficiënties waren niet langer het kenmerk van een specifieke, makkelijk aanwijsbare groep leerlingen en studenten. Deze constatering maakte het mogelijk breder en dieper na te denken over oorzaken en mo gelijke oplossingen. Daarnaast werd de vraag actueel of het aan de student was om zijn taalachterstand zelfstandig weg te werken of dat de opleiding hierin een eigen verant woordelijkheid had en zo ja, welke. Sindsdien is er veel gebeurd. De exameneisen voor het voortgezet onderwijs zijn aan gescherpt. Taaltoetsen zijn een vanzelfsprekend onderdeel van toelatingsprocedures geworden. In veel beroepsgerichte vakken is taal steeds vaker een (voorwaardelijk) be oordelingscriterium en het behalen van de eindkwalificaties is zonder een goede taalbe heersing niet meer denkbaar. Bijscholingscursussen, nieuwe taalvakken en een niet-af latende stroom cursusmateriaal voor zelfstudie en colleges zagen het licht. Dit materiaal richtte zich aanvankelijk vooral op het zichtbare taalprobleem: de schrijfvaardigheid. Maar achter warrig gestructureerde teksten, ontsporende zinnen, onlogisch leesteken gebruik, foutief gespelde woorden en verkeerde woordkeuzes gaat een dieper, minder goed zichtbaar probleem schuil: geringe leeservaring en een kleinere woordenschat dan we van een student in het hbo of wo zouden verwachten. Voor het aanleren van acade mische woordenschat komt gelukkig steeds meer aandacht, maar de methodes sluiten vaak niet aan bij de student die al voor een studie heeft gekozen. Recht lezen 1 biedt leesstrategieën en woordenschat voor studenten die weten wat ze willen: studenten die over pakweg vijf jaar als jurist aan de slag gaan. Daarom zijn de meeste teksten in dit boek juridische uitspraken. Het mes snijdt daarbij aan twee kan ten. Niet alleen wordt de leesvaardigheid verbeterd en worden relevante woorden aan de woordenschat toegevoegd, maar als bijvangst neemt ook de kennis van het recht in de praktijk toe. Ik ben bijzonder dankbaar voor het vertrouwen dat de uitgever in mij stelde en voor de bijdrage uit het schrijversfonds die ik van HBO-Rechten van de HvA mocht ontvangen. Veel dank ben ik daarnaast verschuldigd aan mijn collega’s Stephan Borggreve, Anne lous Milius, Joost Swanborn en Bregje van Zundert voor hun bijdragen en feedback en de vele studenten die waardevolle opmerkingen plaatsten bij vragen en antwoorden.