Ton Korver en Karin Potting - Onbegrensd werken

boek, daarvan overdraagt. Op diemanier is doceren als het verstrekken van een maaltijd: de kennis wordt aan de studenten aangeboden en moet door henworden verteerd– enhoe dat gebeurt ismaar de vraag. Inonze visie ech ter moet doceren de student tot activiteit verleiden, want zonder een actieve student heeft doceren geen nut. Let wel: leren is niet hetzelfde als geïnstru eerdworden – zoals je bijvoorbeeld instructies opvolgt in een autorijles. Een docent kan best een instructie geven, en zal dat ook vaak doen, maar het is de verantwoordelijkheid van de student om de betekenis van de opdracht te begrijpen en om, als de student deze niet begrijpt, zelf het initiatief te nemen om bij de docent navraag te doen. Het opvolgen van de instructie veronder stelt het begrip ervan. Als dat begrip er niet is, heeft de studentweinig aande instructie.Hij kan dannog altijd het goede antwoord uit zijn hoofd leren en het tentamenhalen –maar danheeft hij weinig tot niets geleerd. De Ierse dichter en Nobelprijswinnaar Yeats (1865-1939) zou ooit gezegd hebben: ‘Education is not the filling of a pail, but the lighting of a fire.’ Met an dere woorden: wie in het onderwijs wil bereiken dat de studenten ook echt aan het leren slaan,moet de studenten geen ‘eindproduct’ aanbieden, als wa renhet klanten. Inplaatsdaarvanmoetdedocent de student provocerendoor hem uit te dagen met een taak of opdracht die het kennen en kunnen van de student net – niet te veel en zeker niet teweinig – te boven gaat.Op deze manier kan de docent de student activeren om zelf diens niveau van kennen en kunnen te verhogen. Kritiekloos overnemen leidt niet tot leren. Je eigen voorkeuren tot maat nemen ookniet.Het tegendeel is eerderwaar: als je leert, veranderen je voor keuren, omdat je tegendingen aanloopt die je nogniet kent, waar je nogniet mee aande slag bent geweest, die aanvankelijk vreemd zijn endie je jezelf op de een of anderemanier eigen probeert temaken.Waar jemee omgaat, daar word je door besmet, zoals het spreekwoord zegt. Die voortdurende besmet tingwerkt verslavend, en dat is gelukkig helemaal niet erg. Leren is zo onge veer de enige verslavingwaar jemeer danuitstekendmee kunt leven. Als je leert, moet je eerst leren je te verwonderen en van die verwondering opnieuw te leren: van verwondering komt nieuwsgierigheid, van nieuwsgie righeid komt onderzoek. Jewillen verwonderen is niet zonder risico, want de schaduwkant van verwondering is verwarring, de schaduwkant van nieuws gierigheid is frustratie, en de schaduwkant van onderzoek is de dingen laten zoals ze zijn.Onderwijzen endoceren zijndus ambitieuze projecten.Het zijn complexe activiteiten, maar je kunt ze wel leren. Boeken en docenten zijn daarbij niet meer dan aanjagers: zij kunnen helpen onze verwondering op te roepen. Je leert niet wat je al weet of kunt, je leert wat je nog niet weet of kunt. Leren, zo lazenwe ergensmet grote instemming, is dingen doen die je nogniet kunt.Op je tenen staan enmet hulp vanboeken endocenten reiken naarwaar jedannet bij kunt –daar gaat het om.Tegende tijddat de student zichzelf weet uit te dagen en zichzelf stap voor stap verder weet te brengen, is hij de opleiding wel ontgroeid en kan hij op zoek naar een nieuwe omge ving,met nieuwe uitdagingen enmogelijkheden voor nogweer verdere groei.