L. de Blois & R.J. van der Spek - Een kennismaking met de oude wereld

12  •  De vroege Romeinse geschiedenis

12.1 De gebieden rondom het westelijke bekken van de Middellandse Zee

De gebieden rondom het westelijke bekken van de Middellandse Zee hebben een andere beschavingsgeschiedenis gehad dan de landen in het oosten van de antieke wereld. In het derde en tweede millennium v.Chr. bestonden in het westen niet zulke centra van hoge beschaving als in Egypte, Voor-Azië, Kreta en Griekenland. In deze tweeduizend jaar verkeerde het westelijke Middellandse Zeegebied nog in de nevelen van de prehistorie. Pas tussen 800 en 500 v.Chr. – dus in de periode die in de Griekse geschiedenis de archaïsche tijd was en waarin in Voor-Azië de rijken van de Assyriërs, Babyloniërs en Perzen bestonden – ontstonden rondom het westelijke bekken van de Middellandse Zee beschavingen die de vergelijking met die in het oosten konden doorstaan. We bedoelen die van de Etrusken in Midden-Italië (kaart 12.1), die van de Carthagers in Noord-Afrika (Tunesië) en de Griekse cultuur in de Griekse kolonies in Zuid-Italië, Sicilië en Zuid-Gallië (kaart 12.1). Van de stammen die rondom deze volken woonden, is maar weinig bekend. De Etrusken De Etrusken leefden in stadstaten die verenigd waren in een los federatief ver- band. De stedelijke kernen van deze stadstaten waren de culturele en bestuur- lijke centra; de Etruskische beschaving was een duidelijk stedelijke cultuur. De Etruskische steden waren tot een zekere welvaart gekomen door het hoge niveau van hun ambachtelijke producten, met name in de metaalbewerking en de kera- miek. Metalen en metaalwaren uit Etrurië vormden belangrijke handelswaar in het hele Middellandse Zeegebied.

Figuur 12.1 Etruskische grafschildering. De Etrusken hadden de gewoonte hun doden te begraven in com- plete dodensteden. De graven waren prachtig versierd en de doden kregen allerlei voorwerpen mee. Opgravingen in deze dodensteden hebben ons heel wat over de Etrusken geleerd. De Etrusken waren vermoedelijk een boven- laag die heerste over een autochtone Italische bevolking, en hun oorsprong was al in de oudheid een omstreden kwestie. Sommigen menen dat zij uit Italië zelf stamden, anderen denken dat ze uit Klein-Azië afkomstig wa- ren. De laatsten voeren aan dat de Etruskische manieren om de toekomst te leren kennen –

185