Ineke Heemskerk, Romulus Petrina & Nanne Vosters - Werken in de SPH

Wat is sociaal-pedagogischehulpverlening?

■ Hulpverlening . Om de benodigde hulp te kunnen bieden, beschikt de sph’erovergedegenkennisvandeomgevingseisenvandecliënt (ofte- wel wat er nodig is om te kunnenparticiperen), vandiens vaardighe- denenbeperkingenenvanpassendemethodenenhulpmiddelen. Ontstaansgeschiedenis De sociaal-pedagogische hulpverlening als beroep heeft haar wortels in het groepswerk. Tot in de jaren zeventig van de vorige eeuwwoonden mensenmet langdurigebeperkingenmeestal ingrote instituten indebos- sen of aande rand vande duinen, afgesloten vande samenleving enuit- gestotenuit het gewone dagelijks leven. Begeleiderswerkten er in grote paviljoensenhunzorgwasveelalgroepsgericht.Voor individuelebegelei- dingwasweinig tijdenaandacht. Vanaf de jaren zestig vande twintigste eeuw ging er veel veranderen. Menhad kritiek opde grootschaligheid van instellingen, die gezienwer- denals ‘totale instituties’waaralleaspectenvanhet levenvande ‘patiën- ten’ onder controle gehouden werden en volledig ondergeschikt waren aande regels vande instelling. Ookwas er kritiekophetmedischmodel, datdeziekte–deafwijking–alsuitgangspuntvandezorgnam. Enerwas kritiekophet tekort aanprivacyvoorpatiëntenenopdeafzonderingvan de samenleving. Deze kritiek leidde tot diverse vernieuwingsgolven. Hetmedischmo- delwerdvervangendoormodellendiedenadruk legdenopnormalisatie, op groei en ontwikkeling en op empowerment. Op, kortom, demogelijk- hedenvanmensen inplaats vanophunbeperkingen: ‘patiënten’werden ‘cliënten’. Deontwikkelingengaandoor.Erzijn inmiddelsveelkleinschaligewoon- vormenopgezet enwerk- endagbestedingsprojecten, zoals zorgboerderij- en, cadeauwinkels of restaurants (‘erbij horen’). Het doel is nu om een zo gewoonmogelijk levenvoordecliënten terealiseren,netalsdatvanandere burgers,met ‘zelfstandigheidwaarmogelijk, enzorgwaarnodig’. Ook de professionalisering van het beroep van groepsbegeleider onder- ging in deze periode een ontwikkeling. Er ontstonden hbo-opleidingen voorwerkers indegehandicaptenzorg, inde jeugdzorgen indeactivitei- tenbegeleiding. Eind jaren tachtigwas er een grote diversiteit aan opleidingen in het sociaal-agogisch werkveld ontstaan. Veelvormig, maar ook onoverzich- telijk. Onder invloed van de politiek enmede als gevolg van bezuinigin-

11