Ben de Pater (en anderen) - Denken over regio's

1.1  Regio’s indewereld

van Jonathan leidde tot beschuldigingen van fraude en geweld – vooral in regio’swaar christenenenmoslimsnaast elkaar leven,warenerveledoden en vluchtelingen. ‘Roofstaat Nigeria kiest hoofdman’, kopte NRC Handels blad (16 april 2011). De deelstaatverkiezingen die daarop volgden verlie- peneveneens rumoerig. Etnoregionalepolitici hebben inNigeriahuneigen deelstaten gecreëerddoor de etnische gevoelens onder hun regionale aan- hangaan tewakkeren.Debeloning isgroot: degouverneurvaneenofficieel erkende deelstaat kan rekenenopheel veel overheidsgeld (erwordenmil- jarden verdiendmet de export van olie) uit de hoofdstad. Maar elke nieu- we deelstaat schiep op zijnbeurt nieuweminderheden, die zich (vaakniet tenonrechte) gemarginaliseerdvoelden. Zij gingen zichvervolgens inspan- nenomookpolitiekerkenning tekrijgen. Zo schreed inde laatstedecennia van de twintigste eeuw de verbrokkeling voort. Bij de onafhankelijkheid, in1960, waren er drie deelstaten, veertig jaar later 36. Bij dit aantal is het sindsdien gebleven.Welvaart heeft deze regionalisering niet gebracht. Leo deHaan, eenNederlandse geograaf die gespecialiseerd is inAfrika, consta- teerde: ‘Hoewel de creatievannieuwedeelstateneen stroomvan financiëlemiddelen op gang brengt, is het directe effect ervan op de economische ontwikkeling vandedeelstaatendaarmeeophetwelvaartsniveauvandebevolkingbeperkt. Over het algemeen zijnde groei-effecten beperkt tot de nieuwe hoofdstad en hoogstens enkele andere grote steden. De vorming van nieuwe deelstaten is dan ook geen ontwikkelingsstrategie, maar business. Het is het resultaat van pogingen van de gemarginaliseerde delen van de politieke elite ommacht te verwerven endaarmee toegang tot rijkdommen te verwerven.Want politieke invloedbetekent inNigeria zeggenschapoverdebestedingvanoverheidsgeld en isduseenmiddel om rijk teworden.’ (1998: 17-18) Het lijdt geen twijfel: profileringvan substatelijke regio’s is eenprocesmet vele schaduwzijden. Niet zonder reden sprekenwaarnemerswel –met een kleinevariantopde titelvanhetbekendeboekvandeBritsehistoricusBasil Davidson, The BlackMan’s Burden. Africa and the Curse of theNation-State (1992)–over ‘devloekvande regio’. Overigens: andersdandevoorgaandealinea’s suggereren, is er indeaf- gelopenhalveeeuwzowel in Ivoorkustals inNigeriawelopeenaantal fron- ten vooruitgang geboekt. Net als indemeeste andereAfrikaanse landen is de levensverwachting gestegen, het analfabetisme gedaald, het opleidings- niveau toegenomen,de landbouwoogstgegroeidendehoeveelheidbeschik- bare calorieën per persoon per dag licht gestegen. Een indrukwekkende prestatie gelet op de enorme bevolkingsgroei in heel Afrika: van ongeveer tweehonderdnegentigmiljoenmensen in1961 totduizendmiljoen in2009 (Dietz2011).

19